The post-graduate diploma project on “Social work with culturally differing groups: The example of Aratos” was carried out by Panagiota Papanikolaou, post-graduate student in the Post-Graduate Studies Programme in Social Policy and Social Work of the Social Administration Department of the Dimokritos University of Thrace (course: “Social Work with Children and Families”) under the supervision of Associate Professor Agapi Kandylaki, and was completed in September 2010.
This paper describes and evaluates the pilot group social work interventions that were developed over the course of one academic semester in a Roma settlement in a minority municipality in the multi-cultural province of Thrace. The project actions in that community were planned and implemented through the research practice of action research community work. The main focus of all the group interventions was to strengthen the institution of school and education. To that end groups of children were formed, which were co-ordinated by programme staff and trainee social workers, and an attempt was made to set up a mothers’ advisory group, in which the author and research worker played a co-ordinating role. The specific objective of the paper is to demonstrate and make clear the difficulties associated with the environment and progress towards the formation of the mothers’ group. In order to explore the experience of those involved and to evaluate the whole set of interventions, in-depth interviews were held with the people who took part in the action research.
The conclusion is that the uncertain climate and the wariness that are experienced at the outset of interventions in a multicultural community can seemingly be normalised through the creation of a relation of confidence with key figures in the settlement and the support that the group of those involved in the actions provides to its members. Demonstrating the complexity of the local society, whose distinctive feature is the co-existence of Roma with the Muslim minority, is felt to be supremely important for an understanding of the different dimensions of the problems facing the local area and the implementation of programmes and focused interventions that can foster change. In order to overcome the unforeseen difficulties that arise, it is deemed essential that all those involved remain alert, that the population adopts a generally tolerant attitude, that the presence of the working group is discreet and circumspect, and that the action developed is jointly co-ordinated, as was the case with the supervised research work. The project also demonstrated the importance of the time factor and of careful planning for the interventions, based on the expressed needs and demands of the members of the community, as well as the need for a step-by-step approach, which will facilitate a bottom-up intervention. It also highlighted the urgency of the need for systematic action within these ghetto populations. One strong point was the collaboration, feedback and interdependence between those involved in the actions and the group – whether of children or of staff and student trainees – itself, as a vehicle that can gradually bring about the necessary changes in time and in the local area.
101 σ.
Η παρούσα μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία με τίτλο «Κοινωνική Εργασία με πολιτισμικά διαφέρουσες ομάδες: Το παράδειγμα του Αράτου» εκπονήθηκε από την Παναγιώτα Παπανικολάου, μεταπτυχιακή φοιτήτρια του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Κοινωνική Πολιτική και Κοινωνική Εργασία του Τμήματος Κοινωνικής Διοίκησης του ΔΠΘ (κατεύθυνση: «Κοινωνική Εργασία με Παιδιά και Οικογένειες») υπό την επίβλεψη της αναπληρώτριας καθηγήτριας, Αγάπης Κανδυλάκη και ολοκληρώθηκε το μήνα Σεπτέμβριο του 2010.
Η παρούσα μελέτη σκοπεύει να περιγράψει και να αποτιμήσει τις πιλοτικές ομαδικές παρεμβάσεις κοινωνικής εργασίας, που αναπτύχθηκαν στη διάρκεια ενός ακαδημαϊκού εξαμήνου σε έναν οικισμό Ρομά ενός μειονοτικού Δήμου της Θράκης. Οι επιχειρούμενες δράσεις στον εν λόγω οικισμό σχεδιάστηκαν και υλοποιηθήκαν μέσα από την ερευνητική πρακτική της κοινοτικής εργασίας της έρευνας δράσης. Κεντρικό στόχο των ομαδικών παρεμβάσεων αποτελούσε η ενίσχυση της εκπαίδευσης. Στην κατεύθυνση αυτή δημιουργήθηκαν ομάδες παιδιών, οι οποίες συντονίστηκαν από στελέχη του προγράμματος και ασκούμενους κοινωνικούς λειτουργούς και παράλληλα, επιχειρήθηκε να σχηματισθεί μια συμβουλευτική ομάδα μητέρων, στην οποία η γράφουσα-ερευνήτρια είχε συντονιστικό ρόλο. Ειδικότερος στόχος της μελέτης είναι η ανάδειξη και κατανόηση των δυσκολιών, που συνδέονται με το περιβάλλον και την πορεία προς τη διαμόρφωση της ομάδας μητέρων. Για τη διερεύνηση της εμπειρίας των εμπλεκομένων και την αξιολόγηση των παρεμβάσεων πραγματοποιήθηκαν εις βάθος συνεντεύξεις με τα πρόσωπα, που συμμετείχαν στην έρευνα δράσης.
Συμπερασματικά, προκύπτει ότι το κλίμα αβεβαιότητας και η επιφυλακτικότητα, που βιώνεται στην απαρχή των παρεμβάσεων σε μια πολυπολιτισμική κοινότητα φαίνεται ότι είναι δυνατό να εξομαλυνθεί μέσα από τη δημιουργία σχέσης εμπιστοσύνης με τα πρόσωπα-«κλειδιά» του οικισμού, καθώς και από την υποστήριξη, που παρέχει για τα μέλη της η ίδια η ομάδα των συμμετεχόντων. Η ανάδειξη της πολυπλοκότητας της τοπικής κοινωνίας, που χαρακτηρίζεται από την ιδιαιτερότητα της συνύπαρξης ανάμεσα στους Ρομά και τα μέλη της μουσουλμανικής μειονότητας κρίνεται εξόχως σημαντική για την κατανόηση των διαφορετικών διαστάσεων των προβλημάτων του τοπικού χώρου και την υλοποίηση προγραμμάτων και εστιασμένων παρεμβάσεων, που κυοφορούν αλλαγές. Για την υπέρβαση των απρόβλεπτων παρουσιαζόμενων δυσκολιών κρίνεται απαραίτητη η επαγρύπνηση όλων των εμπλεκόμενων, η υιοθέτηση μιας εν γένει δεκτικής στάσης των κατοίκων, η αναγκαιότητα μιας διακριτικής και προσεκτικής παρουσίας των συμμετεχόντων και η ανάπτυξη μιας από κοινού συντονισμένης δράσης, όπως υιοθετήθηκε στο πλαίσιο της εποπτείας. Επίσης, αναδεικνύεται η σπουδαιότητα του παράγοντα του χρόνου και ενός προσεκτικού σχεδιασμού των παρεμβάσεων, που θα βασίζεται στις διατυπωμένες ανάγκες και τα αιτήματα των κατοίκων της κοινότητας, καθώς και η ανάγκη μιας «βήμα προς βήμα» προσέγγισης, που θα διευκολύνει μια «από τα κάτω παρέμβαση». Παράλληλα, προβάλλει επιτακτική η ανάγκη της συστηματικότητας των παρεμβάσεων και δράσεων σε αυτούς τους γκετοποιημένους οικισμούς. Δυνατό σημείο αποτελεί η συνεργασία, η ανατροφοδότηση και η αλληλεξάρτηση μεταξύ των εμπλεκόμενων στις δράσεις και η ίδια η ομάδα τόσο των παιδιών, όσο και των στελεχών και των ασκούμενων φοιτητών ως όχημα, που μπορεί να επιφέρει σταδιακά τις απαραίτητες αλλαγές στο χρόνο και τον τοπικό χώρο.
Περιέχει βιβλιογραφικές παραπομπές
Democritus University of Thrace
