Εισαγωγή: Τα αντιπηκτικά χορηγούνται κυρίως για την πρόληψη και τη θεραπεία θρομβοεμβολικών επεισοδίων, μακροχρόνια σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή και σε ασθενείς με αντικατάσταση μεταλλικής βαλβίδας. Η COVID-19 πανδημία που οφείλεται στον ιό SARS-COV-2 φαίνεται να αυξάνει τον κίνδυνο θρομβοεμβολικών επεισοδίων, με πολλαπλούς μηχανισμούς που βρίσκονται ακόμη υπό μελέτη. Το πρώτο κρούσμα COVID-19 στην Ελλάδα εμφανίστηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2020. Σύμφωνα με τις οδηγίες της Ελληνικής Αιματολογικής Εταιρείας, συνιστάται προφυλακτικά η χορήγηση αντιπηκτικών σκευασμάτων σε εξωνοσοκομειακούς ασθενείς υψηλού κινδύνου που νοσούν. Σκοπός: Στην παρούσα εργασία έγινε προσπάθεια να μελετήσουμε την εξέλιξη των αντιπηκτικών σκευασμάτων τη χρονική περίοδο 2018-2022 στον ελλαδικό χώρο.
Μεθοδολογία: Οι μηνιαίες τεμαχιακές πωλήσεις των αντιπηκτικών σκευασμάτων για τη χρονική περίοδο 2018-2022 διατέθηκαν από την IQVIA. Η Καθορισμένη Ημερήσια Δόση (DDD) κάθε δραστικής ουσίας προέκυψε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Η χρήση των αντιπηκτικών εκφράστηκε με τον προσδιορισμό του δείκτη DDD/1000 κατοίκους/ημέρα. Αποτελέσματα: Η συνολική χρήση των αντιπηκτικών σκευασμάτων αυξήθηκε τη χρονική περίοδο 2018-2022. Η χρήση των ανταγωνιστών της βιταμίνης Κ (VKAs) παρουσίασε μείωση, των άμεσα δρώντων από του στόματος αντιπηκτικών (DOACs) αύξηση και των παρεντερικών σκευασμάτων αύξηση, μικρότερη συγκριτικά με των DOACs. Το 2018 το συχνότερα χρησιμοποιούμενο από του στόματος αντιπηκτικό ήταν η ριβαροξαμπάνη, ενώ το 2022 η απιξαμπάνη. Από τα παρεντερικά σκευάσματα, τη μεγαλύτερη χρήση σημείωσε η τινζαπαρίνη. Τον Μάρτιο του 2020, μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, παρατηρούμε αύξηση της χρήσης των από του στόματος αντιπηκτικών σε σχέση με την προ COVID-19 χρονική περίοδο, η οποία συνεχίζεται σε όλη την μετά πανδημίας εποχή. Τον Φεβρουάριο του 2021, παρατηρείται αύξηση των παρεντερικά χορηγούμενων αντιπηκτικών, τα οποία από τότε και έκτοτε χρησιμοποιούνται περισσότερο σε σχέση με την προ COVID-19 εποχή. Συμπεράσματα: Η πανδημία COVID-19 φαίνεται να έπαιξε ρόλο στην εξέλιξη των αντιπηκτικών στην Ελλάδα, καθώς σχετίστηκε με θρομβοεμβολικά επεισόδια. Ο κατ’ οίκον περιορισμός, η δημοσίευση κατευθυντήριων οδηγιών για θρομβοπροφύλαξη σε εξωνοσοκομειακούς ασθενείς, η ανοσία λόγω εμβολιασμού ή προηγούμενης νόσησης και η έγκριση χορήγησης αντιικών σκευασμάτων οφείλουν να ληφθούν υπόψιν στην ολοένα αυξανομένη χρήση των αντιπηκτικών.
Introduction: Anticoagulants are mainly administered for the prevention and treatment of thromboembolic events, long-term in patients with atrial fibrillation and in patients with metal valve replacement. The COVID-19 pandemic due to the SARS-COV-2 virus appears to increase the risk of thromboembolic events, with multiple mechanisms still under study. The first case of COVID-19 in Greece occurred on 26 February 2020. According to the guidelines of the Hellenic Society of Hematology, it is recommended that outpatients at high risk of developing the disease should be prophylactically administered anticoagulant medication. Aim: In the present study, we aimed to study the development of anticoagulants in the period 2018-2022 in Greece. Methodology: Monthly unit sales of anticoagulants for the time period 2018-2022 were provided by IQVIA. The Defined Daily Dose (DDD) of each active substance was obtained from the World Health Organization. The use of anticoagulants was expressed by determining the DDD/1000 inhabitants/day. Results: The overall use of anticoagulants increased over the time period 2018-2022. The use of vitamin K antagonists (VKAs) showed a decrease, whereas the use of direct-acting oral anticoagulants (DOACs) and parenteral formulations an increase. In 2018, the most commonly used oral anticoagulant was rivaroxaban, whereas in 2022 apixaban. Among parenteral formulations, tinzaparin was used more than other anticoagulants. In March 2020, after the pandemic outbreak, we observed an increase in the use of oral anticoagulants in comparison to the pre-COVID-19 time period, which continues throughout the post-pandemic era. Moreover, from February 2021 we observe an increase in parenteral anticoagulants, which are used more than in pre-COVID-19 era.
Conclusions: The COVID-19 pandemic seems to have played a key-role in the evolution of anticoagulants in Greece, as it was associated with thromboembolic events. Ηome confinement, the publication of guidelines for thromboprophylaxis in outpatients, the immunity due to vaccination or previous disease and the approval of oral antivirals should be considered in the increasing use of anticoagulants.
Βιβλιογραφία : σ. 51 - 57
57 σ.
Democritus University of Thrace
