Η παρούσα διπλωματική εργασία εκπονήθηκε από την Σκράπαλη Φωτεινή,
φοιτήτρια του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Κοινωνικής Εργασίας στην Εκπαίδευση:
Ένταξη Ετεροτήτων, στο Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας του Δημοκρίτειου
Πανεπιστημίου Θράκης, κατά το ακαδημαϊκό έτος 2021-2022.Την επίβλεψη της
διπλωματικής εργασίας είχε η καθηγήτρια Αγάπη Κανδυλάκη
Σκοπός της παρούσας έρευνας, είναι η ανάδειξη της φωνής των κοινωνικών
λειτουργών και εκπαιδευτικών που εργάζονται σε εκπαιδευτικά περιβάλλοντα της
Θράκης και να αποκαλύψει τις εμπειρίες τους μετά την χρήση ενός κοινωνικού
ενδυναμωτικού παραμυθιού, ως εργαλείο σε ομάδες σε τοπικά σχολεία της περιοχής.
Συγκεκριμένα, αυτή η μελέτη εστιάζει σε σχολεία της Θράκης όπου οι περισσότεροι
μαθητές προέρχονται από υποβαθμισμένους οικισμούς.
Για την παραγωγή και ανάλυση δεδομένων χρησιμοποιήθηκε η ποιοτική
μεθοδολογία και ποιοτικές μέθοδοι. Πρόκειται για μια έρευνα- δράση όπου οι
συμμετέχοντες αξιοποίησαν το παραμύθι ως εργαλείο σε ομάδες μαθητών της
πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Οι συμμετέχοντες στην έρευνα ήταν δύο δάσκαλοι και τρεις
κοινωνικοί λειτουργοί που συμπεριέλαβαν το παραμύθι σε ομάδες μαθητών. Έχουν
πραγματοποιηθεί ημιδομημένες συνεντεύξεις δύο φορές δηλαδή συνολικά δέκα
συνεντεύξεις κατά την διάρκεια της ερευνητικής διαδικασίας. Οι πρώτες πέντε
συνεντεύξεις πραγματοποιήθηκαν πριν από τις παρεμβάσεις, προκειμένου να
αποκαλυφθεί το ενδιαφέρον των συμμετεχόντων/συν-ερευνητών για τη χρήση της τέχνης
σε ομάδες, να συζητήσουν και να προγραμματίσουν την παρέμβαση τους και να
εκφράσουν τις ελπίδες και τις προσδοκίες τους να γίνουν συνεργάτες -ερευνητές στο
πλαίσιο αυτής της έρευνας δράσης. Μετά την εμπειρία από την αξιοποίηση του
παραμυθιού σε ομάδες μαθητών, πραγματοποιήθηκαν άλλες πέντε ημιδομημένες
συνεντεύξεις για την αποκάλυψη των εμπειριών τους πώς ανταποκρίθηκε η αξιοποίηση
του παραμυθιού στις προσδοκίες και τις ελπίδες τους και ταυτόχρονα για την αξιολόγηση
του παραμυθιού ως ένα χρήσιμο εργαλείο σε ομάδες, με στόχο: με στόχο την
ενδυνάμωση των μαθητών, την προώθηση της αλληλεγγύης, της επικοινωνίας και της
ένταξης.
Η μελέτη έδειξε ότι οι κοινωνικοί λειτουργοί και οι εκπαιδευτικοί που εργάζονται
στο πολυπολιτισμικό περιβάλλον της Θράκης, αντιμετωπίζουν την πρόκληση της
ετερότητας, ιδίως σε πολιτιστικό και γλωσσικό επίπεδο. Αντιμετωπίζουν επίσης
πολύπλοκα εκπαιδευτικά ζητήματα όπως δυσκολίες στην επικοινωνία και την σχολική
διαρροή, καθώς και την ανάγκη προώθησης της ένταξης των μαθητών στο εκπαιδευτικό
περιβάλλον.
Όπως υποστήριξαν οι συμμετέχοντες στην έρευνα, Η χρήση του παραμυθιού
μπορεί να αποτελέσει ένα εκπαιδευτικό εργαλείο, συμβάλλοντας στον εμπλουτισμό της
εργασία τους σε ομάδες με τη χρήση νέων πρακτικών.
Μέσω των παρεμβάσεων των συμμετεχόντων προέκυψε ότι το παραμύθι ως
εργαλείο μπορεί να υποδείξει νέες πρακτικές που ανταποκρίνονται στις ανάγκες και τα
αιτήματα του σχολείου. Το παραμύθι ενισχύει την επικοινωνία και δίνει την ευκαιρία
έκφρασης στους μαθητές με λεκτικό τρόπο, καθώς μέσα από την αφήγηση και την
δύναμη της εικόνας ενισχύθηκαν ο διάλογος και οι συζητήσεις και με μη λεκτικό τρόπο
μέσα από την συμμετοχή των μαθητών στις βιωματικές δράσεις μέσα από την Τέχνη,
όπως η ζωγραφική και το θεατρικό παιχνίδι.
Η μελέτη έδειξε ότι το παραμύθι επηρεάζει θετικά τις ομαδικές αλληλεπιδράσεις
και βοηθά στη δημιουργία μιας συνεργατικής ομαδικής εργασίας. Ενδυναμώνει τους
μαθητές και ενισχύει την αίσθηση του ανήκειν καθώς γίνεται ένα ελκυστικό μέσο
ενθάρρυνσης για τη φοίτησή τους στο σχολείο. Το παραμύθι αξιοποιήθηκε ως ένα
εργαλείο ευαισθητοποίησης προσεγγίζοντας ζητήματα ετερότητας. Η μελέτη απέδειξε ότι
το παραμύθι είχε θετικό αντίκτυπο σε ομάδες μαθητών και ότι οι κοινωνικοί λειτουργοί
και οι δάσκαλοι που το χρησιμοποίησαν, ανταποκρίνεται θετικά στους στόχους και τις
ανάγκες των μαθητών
132 σ.
The present thesis was written by Skrapali Foteini, a student of the Postgraduate
Course in Social Work in Education: inclusion of Diversitiesat the Department of Social
Work in Democritus University of Thrace, during the academic year 2021-2022. The
thesis was supervised by Prof. Agapi Kandylaki.
The aim of this study is to give voice to social workers and teachers who work in
educational settings in Thrace and reveal their experiences after using fairy tales of social
sensitization as a tool for group work in local schools.. More specifically, this study
focuses on schools in Thrace where most students come from underprivileged
neighbourhoods.
Qualitative methodology and qualitative methods have been used to produce and
analyze data, i.e action research where research participants have used the fairy tales as a
tool for group work with students in primary education. The research participants were
two teachers and three social workers who have introduced fairy tales in their group work
with students. They have been interviewed twice, which means that 10 interviews have
occurred during the research process. The first five interviews have taken place prior to
the intervention in order to reveal the participants’ /co-researchers’ interest in the use of
art in group work, to discuss and schedule the intervention and to express their wishes
hopes and expectations of becoming co-researchers within the context of this action
research. Following the experience of the group work they have been interviewed by the
researcher with the use of another five semi-structured interviews in order to reveal how
their experience communicated with their expectations and hopes and to simultaneously
assess how the fairy tale used can be a useful tool for group work aiming to the
empowerment of students and to promote solidarity, communication and inclusion.
The study showed that the social workers and teachers who work in the
multicultural environment in Thrace are faced with the challenge of the diversity
especially in cultural and linguistic terms. They are also faced by complex educational
issues such as difficulties in communication, and school drop out, as well as the need to
promote inclusion of students in the educational environment
The use of Fairytales can be an educational tool, the research participants argued
and they can enrich groupwork with the use of new techniques. The fairytale assessed
hereby boosts the communication and gives the chance to the students to express
themselves firstly verbally as the dialogue and the conversations have been enriched by
both the narration and the power of the pictures and secondly non-verbally with the
participation of students in experiential actions through Art, i.e. painting and theatrical
play.
The study showed that the fairy tale affects positively the group interactions, and
helps forming a collaborative team work. It empowers students and their sense of
belonging in school as it becomes an attractive means to encourage their school
attendance. The fairytale was evaluated as diversity awareness tool. The study proved that
the fairytale has had positive impact in groups of students and that the social workers and
the teachers have positively used it to respond to the students’ targets and needs
Περιέχει βιβλιογραφικές παραπομπές
Democritus University of Thrace
