113 σ.
Βιβλιογραφία : σ. 90 - 113
Το Σύνδρομο Αποφρακτικής Άπνοιας στον Ύπνο (ΣΑΑΥ) και το βρογχικό άσθμα (ΒΑ) αποτελούν δύο νοσήματα με υψηλό επιπολασμό στο γενικό πληθυσμό και σημαντική επίπτωση στη δημόσια υγεία. Οι ασθενείς με ΣΑΑΥ και ΒΑ [alternative overlap syndrome (AOS)] εμφανίζουν αλληλοεπικαλυπτόμενα συμπτώματα, κοινούς παράγοντες κινδύνου και συννοσηρότητες, γεγονός που υποδηλώνει την πιθανή παρουσία κοινών παθοφυσιολογικών μηχανισμών μεταξύ των δύο νοσημάτων. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η καταγραφή των κλινικών χαρακτηριστικών του βρογχικού άσθματος σε ασθενείς με ΣΑΑΥ, των συννοσηροτήτων τους και η διερεύνηση της συσχέτισης του ελέγχου (αριθμός παροξύνσεων, ΑCT score) με τη βαρύτητα του ΣΑΑΥ. Ασθενείς/Μέθοδοι: Επιλέχθηκαν αναδρομικά ασθενείς που πληρούσαν τα κριτήρια διάγνωσης AOS από το αρχείο του Εργαστηρίου Διαταραχών Ύπνου-Εγρήγορσης της Πνευμονολογικής Κλινικής του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Αλεξανδρούπολης. Έγινε συλλογή δεδομένων ως προς τα ανθρωπομετρικά τους χαρακτηριστικά, τις παραμέτρους της αναπνευστικής λειτουργίας σε εγρήγορση, των δεδομένων της πολυσωματογραφικής μελέτης, των συννοσηροτήτων τους και της λαμβάνουσας φαρμακευτικής αγωγής για το άσθμα. Ακολούθησε ανάλυση ως προς το βαθμό ελέγχου και τις παροξύνσεις του ΒΑ, την ύπαρξη αλλεργικής ρινίτιδας και τον φαινότυπο του άσθματος.
Αποτελέσματα: Συνολικά 102 ασθενείς (53 άνδρες και 49 γυναίκες) συμπεριελήφθησαν στη μελέτη. Η μέση ηλικία των ασθενών ήταν 56,5 ± 12,8 έτη και σχεδόν όλες οι γυναίκες (45/49) βρίσκονταν σε εμμηνόπαυση. Σοβαρό ΣΑΑΥ (AHI ≥ 30 επεισόδια/ώρα ύπνου), μέτριο (AHI 15-29,9 επεισόδια/ώρα ύπνου) και ήπιο ΣΑΑΥ (ΑΗΙ 5-14,9 επεισόδια/ώρα ύπνου) παρατηρήθηκε στο 49%, 27,5% και 23,5% των ασθενών αντίστοιχα. Η αρτηριακή υπέρταση (66,7%), η δυσλιπιδιαμία (52%), ο σακχαρώδης διαβήτης (46,1%), η αλλεργική ρινίτιδα (45,1%), ο υποθυρεοειδισμός (40,4%) και η ΓΟΠ (29,4%) ήταν οι συχνότερες συννοσηρότητες που καταγράφηκαν. Οι ασθενείς με AOS και αλλεργική ρινίτιδα παρουσίαζαν υψηλότερο AHI (p = 0,043) και δείκτη συννοσηρότητας κατά Charlson (p = 0,002). Η πλειοψηφία των ασθενών (55,9%) παρουσίαζε μέτριο έλεγχο του άσθματος (ACT σκορ 17,4 ± 0,9), ενώ πριν τη θεραπεία με CPAP παρατηρήθηκε αρνητική συσχέτιση του ACT με το ΒΜΙ (r = - 0,209, p = 0,035), τον AHI (r = -0,426, p < 0,001), το δείκτη αποκορεσμού του οξυγόνου (r = -0,466, p < 0,001) και το χρόνο με κορεσμό αιμοσφαιρίνης <90% (r = -0,228, p = 0,021). Οι ασθενείς με παροξύνσεις ΒΑ (44/102) έπασχαν σε μεγαλύτερο ποσοστό από αλλεργική ρινίτιδα (p = 0,001), παρουσίαζαν υψηλότερο AHI (p = 0,022) και σοβαρότερες διαταραχές των δεικτών
οξυγόνωσης κατά τον ύπνο (ODI, p = 0,006/ Aver SpO2%, p = 0,021/ Μin SpO2%, p = 0,031/ Τ SpO2<90% p = 0,016). Μετά την θεραπεία με CPAP παρατηρήθηκαν βελτίωση του ελέγχου του άσθματος με βάση το ACT σκορ (p < 0,001), με υψηλότερη βαθμολογία για τους ασθενείς με καλή συμμόρφωση στη χρήση της συσκευής (p = 0,038) και μείωση του αριθμού των ασθενών που εμφάνισαν παρόξυνση ΒΑ (p = 0,002).
Από το σύνολο των ασθενών, 63 ασθενείς παρουσίαζαν T2 low άσθμα (33 άνδρες/30 γυναίκες, με μέση ηλικία 57,3 ± 13,9 έτη) και 30 (20 άνδρες/19 γυναίκες, με μέση ηλικία 55,6 ± 10,9 έτη) Τ2 high. Ο μέσος αριθμός ηωσινοφίλων για τους ασθενείς με T2 high φαινότυπο ήταν 160,5 ± 29,2 κύτταρα/μl. Δεν καταγράφηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές ως προς τα ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά μεταξύ των δύο φαινοτύπων και ως προς τη βαρύτητα του ΣΑΑΥ. Μετά τη θεραπεία με CPAP παρατηρήθηκε βελτίωση του ελέγχου του άσθματος και των δυο ομάδων, ωστόσο μεγαλύτερη μεταβολή της βαθμολογίας στην κλίμακα ACT καταγράφηκε στους ασθενείς με T2 high φαινότυπο (p = 0,027). Ως προς τις παροξύνσεις του ΒΑ οι ασθενείς με T2 high φαινότυπο παρουσίαζαν συχνότερα παροξύνσεις συγκριτικά με την ομάδα των ασθενών με T2 low άσθμα (59% έναντι 33,3%, p = 0,011), διαφορά που αμβλύνθηκε μετά τη θεραπεία με CPAP.
Συμπεράσματα:
Το ΣΑΑΥ και το ΒΑ μοιράζονται κοινά χαρακτηριστικά, συννοσηρότητες και παράγοντες κινδύνου οι οποίοι συμβάλλουν στην αλληλεπίδραση των δύο νοσημάτων. Ο έλεγχος, οι παροξύνσεις του βρογχικού άσθματος και η αλλεργική ρινίτιδα σχετίσθηκαν με τη βαρύτητα του ΣΑΑΥ. Η χρήση της συσκευής CPAP έδειξε θετικά αποτελέσματα, με βελτίωση του ελέγχου του άσθματος και μείωση του αριθμού των παροξύνσεων στα άτομα με AOS. Επίσης, οι ασθενείς με ΣΑΑΥ είναι πιο πιθανό να παρουσιαστούν με T2 low φαινότυπο άσθματος, ένδειξη που ενισχύει την υπόθεση της μεταβολής της φλεγμονώδους αντίδρασης των ατόμων με AOS.
Obstructive Sleep Apnea (OSA) and asthma are two diseases with an increased prevalence in the general population and a significant impact on public health. Patients with OSA and asthma [alternative overlap syndrome (AOS)] share symptoms, risk factors and comorbidities suggesting the possible presence of common pathophysiological mechanisms between them. Aim Aim of the study was to record the clinical characteristics of asthma in patients with OSA in addition to their comorbidities, in order to reveal possible correlations between asthma control (number of exacerbations, ACT score) and OSA severity.
Patients-Methods Patients fulfilling the diagnostic criteria for AOS were selected retrospectively from the records of the Sleep Unit of the Respiratory Medicine Department at the University General Hospital of Alexandroupolis. Patients’ data were collected regarding their anthropometric characteristics, their respiratory function, polysomnography data, as well as their comorbidities and asthma medication. Further analysis was also carried out according to the level of asthma control and the number of exacerbations, the asthma phenotype and the presence or absence of allergic rhinitis.
Results. A total of 102 patients (53 men and 49 women) was finally included in the study. The mean age of the patients was 56.5 ± 12.8 years and almost all women (45/49) were postmenopausal. Severe OSA (AHI ≥ 30 episodes/sleep hour), moderate (AHI 15-29.9 episodes/sleep hour) and mild OSA (AHI 5-14.9 episodes/sleep hour) were observed in 49%, 27.5% and 23.5% of patients respectively. Arterial hypertension (66.7%), dyslipidemia (52%), diabetes mellitus (46.1%), allergic rhinitis (45.1%), hypothyroidism (40.4%) and GERD (29.4%) were the most frequent comorbidities recorded. Patients with AOS and allergic rhinitis had higher AHI (p = 0.043) and Charlson comorbidity index (p = 0.002).
The majority of patients (55.9%) had moderate asthma control (ACT score 17.4 ± 0.9), while before CPAP treatment a negative correlation of ACT was observed with BMI (r = - 0.209, p = 0.035), AHI (r = -0.426, p < 0.001), oxygen desaturation index (r = -0.466, p < 0.001) and time with hemoglobin saturation <90% (r = -0.228, p = 0.021). Patients with asthma exacerbations (44/102) suffered more frequently from allergic rhinitis (p = 0.001) and presented with higher AHI (p = 0.022) and more severe disturbances of respiratory indices during sleep (ODI, p = 0.006; Aver SpO2%, p = 0.021; Min SpO2%, p = 0.031; T SpO2<90% p = 0.016). After treatment with CPAP, the ACT score was improved (p < 0.001) and higher scores were recorded in patients with good adherence
to CPAP (p = 0.038). Also, a reduction in the number of patients who experienced an asthma exacerbation was noticed (p = 0.002).
Among patients included in the study, 63 were characterized as T2 low asthma (33 men/30 women, mean age 57.3 ± 13.9 years) and 30 (20 men/19 women, mean age 55.6 ± 10.9 years) as T2 high. The mean eosinophil count for patients with T2 high phenotype was 160.5 ± 29.2 cells/μl. No statistically significant differences were recorded between the two asthma phenotypes in terms of anthropometric characteristics and OSA severity. After treatment with CPAP, an improvement in asthma control was observed in both groups, however, the patients with T2 high phenotype had a greater change in the ACT score (p = 0.027). Regarding asthma exacerbations, patients with T2 high phenotype had more frequent exacerbations compared to the group of patients with T2 low asthma (59% vs. 33.3%, p = 0.011), a difference that was alleviated after CPAP treatment. Conclusions OSA and asthma share common clinical features, comorbidities and risk factors that contribute to their bidirectional interaction. Both asthma control, exacerbations and allergic rhinitis were associated with OSA severity. The treatment with CPAP showed positive results in asthma control accompanied with a reduction in the number of asthma exacerbations in people with AOS. In addition, patients with OSA are more likely to present with a T2 low asthma phenotype, evidence that strengthens the hypothesis of altered inflammatory response of individuals with AOS.
Democritus University of Thrace
