Μεταξύ αποευθυγράμμισης και επανευθυγράμμισης: ανασκόπηση της παρακαταθήκης των Lipset και Rokkan με αφορμή τη θρησκευτική διαιρετική τομή στη Γερμανία
(EL)
Between alignment and realignment: Revisiting the heritage of S.M. Lipset and St. Rokkan on the occasion of the religious cleavage in Germany
(EN)
Μονογιούδης, Γιώργος
Το ακόλουθο άρθρο αποσκοπεί να μελετήσει τη θρησκευτική διαιρετική τομή στη Γερμανία τέσσερις δεκαετίες μετά την πρώτη έκδοση του σημαντικού έργου των Lipset & Rokkan, Party Systems and Voter Alignments. Τα δύο βασικά επιχειρήματα που εντοπίζονται στη σύγχρονη βιβλιογραφία περί ‘διαιρετικών τομών’ είναι εκείνα της 'αποευθυγράμμι- σης’ και της ‘επανεοθυγράμμισης’. Το πρώτο επισημαίνει τη φθορά των διαιρετικών τομών στο πέρασμα του χρόνου, σε αντίθεση με το δεύτερο που παρατηρεί την περιστασια- κή τους ανάκαμψη με νέα χαρακτηριστικά. Στην περίπτωση της Γερμανίας υπάρχουν ενδείξεις ότι η αρχική ‘ομολογιακή διαιρετική τομή' επικαλύπτεται σταδιακά από μια αντίστοιχη ‘θρησκευτική’. Με άλλη διατύπωση, ο βαθμός έντασης του οργανωτικού δεσμού του πιστού με την εκκλησία αποτελεί ασφαλέστερο παράγοντα πρόβλεψης της εκλογικής συμπεριφοράς από το δογματικό ανήκειν. Στις μέρες μας, δύο αντίθετα φαινόμενα επηρεάζουν αποφασιστικά τη θρησκευτική διαιρετική τομή: αφενός, η εντεινόμενη εκκοσμί- κευση και, αφετέρου, η περιστασιακή πολιτικοποίηση μιας σειράς δημόσιων διακυβευμά- των που διχάζουν το εκλογικό σώμα στη βάση των αξιών. Συμπερασματικά, ο σημαντικός ρόλος της θρησκείας στην κατανόηση της εκλογικής συμπεριφοράς στη σύγχρονη Γερμανία επαληθεύει τη διαιώνιση της θρησκευτικής διαιρετικής τομής με νέα χαρακτηριστικά.
(EL)
The article aims at examining the religious cleavage in Germany four decades after the first publication of S.M. Lipset and St. Rokkan’s influential work Party Systems and Voter Alignments. The two main arguments found in the actual literature on ‘cleavages’ are the ‘dealignment’ and ’realignment’ arguments. The former pinpoints the decay of cleavages over time while the latter observes their resurgence by adopting new attributes. In regard to Germany, it is indicated that the initially existing ‘confessional cleavage’ has been gradually overlapped by a ‘religious’ one. In other words, church attachment turns out to be a more secure factor of predicting voting behavior than confession. Nowadays, two conflicting phenomena seem to have a strong impact on religious cleavage: the increasing secularization on the one hand and the occasional politicization of certain public issues on the other hand that divide voters along the cleavage of values. In conclusion, the central role of religion in understanding voting behavior in contemporary Germany confirms the perpetuation of religious cleavage with new attributes.
(EN)
