The present doctoral dissertation is an in-depth study on fear. It concerns a systematic investigation of the functions of fear, risk, and threat in parliamentary discourse, in relation to the international political treaty created by the European economic and political crisis. The investigation of the ways of theoretical coalescence of the fear within the field of International Relations is the central goal of this dissertation.
The main goal of this study is to contribute to a better understanding of the strategic issues of a state - which is experiencing a wider economic and political crisis - by analyzing in depth the rhetorical dimension of fear as reflected in its parliamentary discourse. The position of this dissertation is that the findings of this analysis can lead to the revelation of the transnational and intra-state dynamics that led to the voting of the memorandum conventions.
The theoretical part of the research is an interdisciplinaryfermentation between different approaches to the phobic phenomenon. The ways in which the concepts of threat, risk, otherness, security, securitization, ontological security, campaign mode, and rhetorical topoi can provide analytical and interpretive power for understanding the fear phenomenon are specified and interpreted as also the processes of strategic utilization of it by the acting political subjects.
This interdisciplinary fermentation produces a structured body of research questions, which contribute to the problematization and interdisciplinary convergence of distinct scientific fields and distinct theoretical approaches.As the scientific fields are formed based on research questions, but also produce other research questions, part of the contribution of the present research is the establishment of an interdisciplinary body of research questions related to the investigation of fear.These research questions are utilized in the present dissertation, acting as a form by demonstrating the functionality of the proposed interdisciplinary proposal.
The empirical part of the research consists of three parts. In the first part, the fear arguments of the parliamentary discourse are sought. The fear arguments presented by the acting political subjects who are summoned to vote for memorandum conventions are identified and classified.Through this process, a fundamental question is attempted: Are there fear arguments in the parliamentary discourse of the the three Memoranda?
In the second part, the fear arguments are analyzed under the sensitivity offered by the theoretical equipment of International Relations, Social Psychology, Anthropology, Rhetorical Criticism and International Political Communication.Through this process a question is answered that follows the ascertainment of the existence of fear arguments in the parliamentary discourse of the three Memoranda: What are the morphological characteristics of the fear arguments?
Finally, in the third part, the correlations between the fear arguments and their morphological attributes with the more specific historical conditions and the characteristics of the acting political subjects are signified and interpreted. Through this final process, the most specialized question regarding the context of the present study is answered: "What can I understand about Greece of the economic crisis when I am aware of the fear expressed by its members of the parliament?".
Both the theoretical framework and the empirical analysis are part of a proposed interdisciplinary analytical equipment for International Relations Rhetorical Criticism scholars who wish to engage in such research answering the core question: What does fear analysis reveal about the intra-state level, the transnational level, about the self and the "other"?
Διαθέσιμο μετά τις 14/11/2025
Η παρούσα διδακτορική διατριβή αφορά τη σε βάθος και συστηματική διερεύνηση της λειτουργίας του φόβου, του ρίσκου και της απειλής στον κοινοβουλευτικό λόγο, σε σχέση με τη διεθνοπολιτική συνθήκη που δημιούργησε η ευρωπαϊκή οικονομική και πολιτική κρίση. Η διερεύνηση των τρόπων θεωρητικής συναρμογής του φοβικού φαινομένου εντός του πεδίου των Διεθνών Σχέσεων αποτελεί την κεντρική στοχοθεσία του εν λόγω πονήματος.
Βασικός στόχος της παρούσας μελέτης είναι να συνεισφέρει στην καλύτερη κατανόηση των ζητημάτων στρατηγικής ενός κράτους –το οποίο βιώνει ευρύτερη οικονομική και πολιτική κρίση– αναλύοντας εις βάθος την επικοινωνιακή διάσταση του φόβου όπως αυτή αποτυπώνεται στον κοινοβουλευτικό του λόγο. Θέση της διατριβής είναι ότι τα ευρήματα αυτής της ανάλυσης μπορούν να οδηγήσουν στην αποκάλυψη των διεθνοπολιτικών και ενδοκρατικών δυναμικών που οδήγησαν στην ψήφιση των μνημονιακών συμβάσεων.
Το θεωρητικό μέρος της έρευνας αποτελεί μια διεπιστημονική ζύμωση μεταξύ διαφορετικών προσεγγίσεων σχετικά με το φοβικό φαινόμενο. Εξειδικεύονται και νοηματοδοτούνται οι τρόποι με τους οποίους οι έννοιες της απειλής, του ρίσκου, της ετερότητας, της ασφάλειας, της ασφαλειοποίησης, της οντολογικής ασφάλειας, της λογικής της εκστρατείας και των ρητορικών τόπων μπορούν να παρέχουν αναλυτική και ερμηνευτική δύναμη για την κατανόηση του φοβικού φαινομένου και των διαδικασιών στρατηγικής αξιοποίησής του εκ μέρους των δρώντων πολιτικών υποκειμένων.
Η εν λόγω διεπιστημονική ζύμωση παράγει ένα συγκροτημένο σώμα ερευνητικών ερωτημάτων, τα οποία συντελούν στην προβληματοποίηση και τη διεπιστημονική σύγκλιση των διακριτών επιστημονικών πεδίων και των διακριτών θεωρητικών προσεγγίσεων. Δεδομένου ότι τα επιστημονικά πεδία συγκροτούνται με βάση ερευνητικά ερωτήματα, αλλά και παράγουν έτερα ερευνητικά ερωτήματα, μέρος της συνεισφοράς της παρούσας έρευνας είναι και η συγκρότηση ενός διεπιστημονικού σώματος ερευνητικών ερωτημάτων σχετικά με τη διερεύνηση του φόβου. Αυτά τα ερευνητικά ερωτήματα αξιοποιούνται στην παρούσα διατριβή, λειτουργώντας ως μια μορφή διά της επιδείξεως απόδειξης της λειτουργικότητας της προτεινόμενης διεπιστημονικής πρότασης.
Το εμπειρικό μέρος της έρευνας αποτελείται από τρία μέρη. Στο πρώτο μέρος γίνεται η αναζήτηση των φοβικών επιχειρημάτων του κοινοβουλευτικού λόγου. Εντοπίζονται και ταξινομούνται τα φοβικά επιχειρήματα που εκφέρονται από τα δρώντα πολιτικά υποκείμενα τα οποία καλούνται να ψηφίσουν για μνημονιακές συμβάσεις. Μέσω αυτής της διαδικασίας, επιχειρείται η διαπόρευση μιας θεμελιώδους απορίας: Υπάρχουν φοβικά επιχειρήματα στον κοινοβουλευτικό λόγο των μνημονιακών συμβάσεων;
Στο δεύτερο μέρος συντελείται η ανάλυση αυτών των φοβικών επιχειρημάτων υπό την ευαισθησία που προσφέρει η θεωρητική σκευή των Διεθνών Σχέσεων, της Κοινωνικής Ψυχολογίας, της Ανθρωπολογίας, της Ρητορικής Κριτικής και της Διεθνούς Πολιτικής Επικοινωνίας. Μέσω αυτής της διαδικασίας απαντάται μια απορία που ακολουθεί τη διαπίστωση της ύπαρξης φοβικών επιχειρημάτων στον κοινοβουλευτικό λόγο των μνημονιακών συμβάσεων: Ποια είναι τα μορφικά χαρακτηριστικά των φοβικών επιχειρημάτων;
Τέλος, στο τρίτο μέρος νοηματοδοτούνται και ερμηνεύονται οι συσχετίσεις μεταξύ των φοβικών επιχειρημάτων και των μορφικών χαρακτηριστικών τους με τις ειδικότερες ιστορικές συνθήκες και τα χαρακτηριστικά των δρώντων πολιτικών υποκειμένων. Μέσω αυτής της τελικής διαδικασίας, απαντάται η πιο εξειδικευμένη απορία σχετικά με το συγκείμενο της παρούσας μελέτης: «Τι μπορώ να καταλάβω για την Ελλάδα της οικονομικής κρίσης όταν γνωρίζω τον φόβο που εκφράζουν οι βουλευτές της;».
Τόσο το θεωρητικό πλαίσιο όσο και η εμπειρική ανάλυση αποτελούν μέρος μιας προτεινόμενης διεπιστημονικής σκευής για κάθε διεθνολόγο και για κάθε επιστήμονα της ρητορικής κριτικής ο οποίος θα εμπλακεί σε τέτοιου είδος έρευνα ώστε να απαντήσει στο πυρηνικό ζήτημα: Τι αποκαλύπτει η ανάλυση του φόβου για το ενδοκρατικό επίπεδο, το διακρατικό, τον εαυτό και τον «Άλλο»;
