Στις υδατοκαλλιέργειες, σύμφωνα με το εντατικό σύστημα εκτροφής, τα ψάρια εκτρέφονται σε υψηλές ιχθυοπυκνότητες και η πιθανότητα έκθεσης τους σε μικροοργανισμούς, που προκαλούν νοσήματα, όπως βακτήρια, παράσιτα ή ιοί, κατά τη διάρκεια του παραγωγικού κύκλου, είναι πολύ υψηλή. Βακτηριδιακά και ιογενή νοσήματα των εκτρεφόμενων ψαριών έχουν προκαλέσει υψηλές θνησιμότητες και έχουν μειώσει τα οικονομικά έσοδα της βιομηχανίας των ιχθυοκαλλιεργειών. Τα παραδείγματα είναι πολλά. Στη Μεσόγειο, τα τελευταία χρόνια, η παραγωγή της τσιπούρας (Sparus aurata), του λαυρακιού (Dicentrarchus labrax), καθώς και διαφόρων άλλων, νέων, εκτρεφόμενων ειδών, έχει συνοδευτεί από σοβαρές εξάρσεις γνωστών νοσημάτων, καθώς και από την εμφάνιση και αναγνώριση νέων. Μέχρι πρόσφατα, για τον έλεγχο των βακτηριδιακών καιπαρασιτικών νοσημάτων χρησιμοποιούνταν αποκλειστικά μόνο αντιβιοτικά και χημικά προϊόντα, τα οποία όμως συχνά εμφανίζουναν επιθύμητες παρενέργειες, όπως κατάλοιπα στη σάρκα των ψαριών, ανθεκτικότητα αντοχής των βακτηριδίων και μόλυνση του υδάτινου περιβάλλοντος. Επιπρόσθετα, για ιογενεις ασθένειες, για τις οποίες δεν υπάρχει θεραπεία, η εμφάνιση της ασθένειας στις εγκαταστάσεις των μονάδων συνήθως απαιτεί την καταστροφή του προσβεβλημένου πληθυσμού. Όλα τα παραπάνω οδήγησαν στην ανάγκη αναζήτησης μεθόδων πρόληψης των νοσημάτων και κατά συνέπεια στην ανάπτυξη και χρήση εμβολιών για την αντιμετώπιση των σοβαρότερων νοσημάτων των εκτρεφόμενων ψαριών. Έτσι, αρχικά παρασκευάστηκαν εμβόλια μόνο για νοσήματα που ήταν κοινά σε πολλές ιχθυοπαραγωγικές χώρες και ήταν εύκολα ελεγχόμενα με απλά προετοιμασμένα βακτηριακά εμβόλια, π.χ. η δονακιωση, η ερυθροστοματιτιδα (ERM) και η δοθιήνωση. Σήμερα, όμως, έχει ήδη αρχίσει η παραγωγή νέων και περισσότερο αποτελεσματικών εμβολίων, ακόμα και για νοσήματα που οφείλονται σε ιούς, όπως είναι τα εμβόλια υπομονάδων, τα ζωντανά ανασυνδυασμένα εμβόλια και τα γενετικά εμβόλια.
(EL)
In intensive fish rearing system, fish are kept in high densities and their chance to be exposed to micro organisms that can cause infection, such as bacteria, parasites or viruses, is very high. Under these circumstances, the problem of infectious diseases is becoming very important and has significant results. Bacterial and viral diseases of the cultured fish species have led to high mortalities and have decreased the income of the fish farming industries. There are many examples in the Mediterranean Sea, in the production of sea bream (Spams aurata), sea bass (Dicentrarchus labrax) and many other cultured fish species. In the last years, this production has been followed by important outbreaks of known diseases and also by the appearance and identification of new ones. Until recently, for the control of the bacterial and parasite diseases, only antibiotics and chemical products were used that often demonstrated side effects, like residues in the fish muscle, development of resistance to the antibiotics and environmental pollution. Moreover, for the viral diseases, for which there is no treatment, the onset of the disease usually demands the destruction of the infected population. All the above, showed that there was a need to find methods to prevent the infection of the fish populations and this led to the development of vaccines. At the beginning, vaccines were produced only for the most common diseases and were easy to prepare bacterial vaccines, for example for vibriosis, furunculosis and red mouth disease (ERM). Nowadays, the production of new and more effective vaccines has began, even for diseases that are caused by viruses, like the subunit vaccines, the live recombinant and the genetic vaccines.
(EN)
