Κάποιο τραύμα προκαλεί μια σειρά μεταβολών στον οργανισμό, οι οποίες από κοινού αποκαλούνται ‘ανταπόκριση στο τραύμα’. Τα διάφορα βλαπτικά ερεθίσματα προκαλούν συστηματική ή τοπική αντίδραση του οργανισμού, η οποία είναι ανάλογη της έντασης και της διάρκειας αυτών των ερεθισμάτων. Η ανταπόκριση στο τραύμα συνίσταται στην ενεργοποίηση του άξονα συμπαθητικό σύστημα-επινεφρίδια και του άξονα υποθάλαμος-υπόφυση-επινεφρίδια. Η ενεργοποίηση αυτών έχει ως απο- τέλεσμα την έκλυση κατεχολαμινών και κορτιζόλης από τα επινεφρίδια, καθώς και πληθώρας άλλων ορμονών από τον υποθάλαμο και την υπόφυση. Οι ορμόνες αυτές επιδρούν στον μεταβολισμό και στο καρδιοαγγειακό σύστημα, με στόχο την αποκατάσταση της διαταραγμένης ομοιοστασίας του οργανισμού. Τελικός στόχος όλων αυτών είναι η διατήρηση επάρκειας όγκου αίματος και ενεργειακών αποθεμάτων. Η αρχική βλάβη συνοδεύεται από ποικίλα προβλήματα, όπως αιμορραγία, υπόταση, διαταραχές της οξεοβασικής ισορροπίας, πόνο, τα οποία είναι υπεύθυνα για την ενεργοποίηση της νευρο-ενδοκρινικής αντίδρασης. Η αυξημένη ορμονική αντίδραση οδηγεί σε αύξηση του καρδιακού και αναπνευστικού ρυθμού, αύξηση της συσπαστικότητας της καρδιάς και αύξηση της κατανάλωσης οξυγόνου. Στο μεταβολισμό παρατηρείται αυξημένη γλυκογονόλυση, γλυκονεογένεση, αντίσταση στην ινσουλίνη και υπεργλυκαιμία. Εκ παραλλήλου, η πρόκληση βλάβης σε κάποιο ιστό προκαλεί τοπική παραγωγή διαμεσολαβητών της φλεγμονής, με αποτελέσματα τοπική και συστηματική φλεγμονώδη αντίδραση και πόνο.Όλα τα παραπάνω γίνονται καλώς ανεκτά από ζώα σε καλή κατάσταση, οπότε, σε σύντομο χρονικό διάστημα, ο οργανισμός επιστρέφει στη φυσιολογική κατάσταση. Αντίθετα, σε ζώα σε κακή φυσική κατάσταση, παράταση των διεργασιών αυτών μπορεί να οδηγήσει σε ένδεια ενεργειακών υποστρωμάτων, συμπτώματα οργανικής δυσλειτουργίας και, πιθανόν, θάνατο. Εν γένει, η γενική αναισθησία αποσκοπεί στον περιορισμό ή την τροποποίηση της όλης αντίδρασης του ζώου προς μία ευνοϊκότερη εξέλιξη. Η γενική αναισθησία δεν μπορεί να εξαλείψει πλήρως την αντίδραση, όμως συμβάλλει στη μείωση των συμπτωμάτων της καταπόνησης και των μετεγχειρητικών επιπλοκών που παρατηρούνται, ώστε ο οργανισμός να είναι σε θέση να αναρρώσει.
(EL)
Trauma generates a series of alterations in the body, which are termed ‘stress response’. Injury triggers a reaction proportional to the intensity and duration of the stimuli imposed. Stress response reaction is mainly attributed to the sympathoadrenal axis and the hypothalamic-pituitary-adrenal axis. Activation of these two axes elicits secretion of several hormones, such catecholamines and cortisol from the adrenal glands or various other hormones from the hypothalamus and the pituitary gland. That affects body metabolism and the cardiovascular system, in order to ensure adequate energy reserves, to retain water and to maintain cardiac output and vascular fluid volume. Objective of the activation observed after trauma is to eventually restore body homeostasis. A primary injury is accompanied by several reactions that may activate stress response.Blood loss, hypotension, acid-base balance disorders, quality of anaesthesia and pain generate impulses that activate the neuro endocrine response. Increased secretion of stress hormones enhances heart rate, heart contractility, blood pressure, oxygen consumption and respiratory rate. Moreover, stress hormones enhance glyconeogenesis, glycogonolysis and lypolysis, whilst they increase insulin resistance and inhibit glucose cell intake, thus leading to hyperglycaemia. Tissue injury is also associated with the release of proinflammatory mediators, such as cytokines. The pro-inflammatory cytokines, released from damaged cells, result in alterations of cell immunity, local and systemic inflammation and pain. The effects of stress response can vary upon the general condition of the animals. Animals in good condition can tolerate it well, although animals in poor condition can show deficiency of energy substrate, cardiovascular collapse, multi-organ failure and, finally, death. Over the years, it has been shown that anaesthesia can modify or limit the stress response. Although anaesthesia cannot eliminate the stress response, it can contribute in decreasing its peri-anaesthetic effects.
(EN)
