Το μέλι είναι ένα φυσικό γλυκαντικό με περίπλοκη σύνθεση. Τα χαρακτηριστικά του μελιού ποικίλλουν ανάλογα με τη βοτανική και γεωγραφική του προέλευση, καθώς και τις κλιματολογικές συνθήκες, τις συνθήκες επεξεργασίας και αποθήκευσης. Το μέλι αποτελείται κυρίως από υδατάνθρακες και νερό, παραμέτρους που επηρεάζουν τη διάρκεια ζωής του και μερικές από τις ιδιότητές του, όπως χρώμα, γεύση, πυκνότητα, ιξώδες, υγροσκοπικότητα και κρυστάλλωση, η ποιότητα και η ποσότητα που κάθε συστατικό από τα παραπάνω βρίσκεται σε ένα μέλι επηρεάζει ανάλογα και τις ιδιότητες του. Το μέλι περιέχει επίσης μικρές ποσότητες άλλων συστατικών, όπως ενώσεις αζώτου, οργανικά οξέα, μέταλλα, βιταμίνες, πτητικές ενώσεις και διάφορες βιοδραστικές ουσίες που επηρεάζουν τα αισθητήρια και φυσικά χαρακτηριστικά καθώς και το βιολογικό δυναμικό.
Η περιεκτικότητα σε υγρασία και η δραστηριότητα του νερού είναι χαμηλή, γι αυτό και χαρακτηρίζεται και ως αντιμικροβιακή ουσία.
Το μέλι έχει χρησιμοποιηθεί ως προϊόν διατροφής από τα πρώτα χρόνια ζωής του Ανθρώπου. Έχει χρησιμοποιηθεί σε πολλές καλλιέργειες, για τις φαρμακευτικές του ιδιότητες και ανάλογα με την προέλευσή του, μπορεί να ταξινομηθεί σε διάφορες κατηγορίες οι οποίες αναφέρονται εκτενέστερα παρακάτω.
Η ιδιαιτερότητα του ελληνικού μελιού οφείλεται κυρίως στα οργανοληπτικά του χαρακτηριστικά που προέρχονται από την χαρακτηριστική ελληνική χλωρίδα με την τεράστια ποικιλία αγριολούλουδων, θάμνων και δέντρων της ελληνικής φύσης.