Με την παρούσα ερευνητική εργασία επιχειρείται, η παρουσίαση μιας διδακτικής πρότασης και μιας ολοκληρωμένης πρακτικής εφαρμογής διδακτικής προσέγγισης, αφηρημένων εννοιών και όρων, από το επιστημονικό λεξιλόγιο της Χημείας, που εμπλέκονται στην ύλη της Β΄ Γυμνασίου και επανειλημμένως συναντώνται στην ύλη των Φυσικών Επιστημών, με εισαγωγή και αξιοποίηση θεατρικών τεχνικών και πρακτικών, σεναρίων, δράσεων, θεατρικών αναπαραστάσεων και παιχνιδιών ρόλων στην εκπαιδευτική πρακτική, που προάγουν μια ποικιλία ενεργητικών εμπειριών μάθησης με ευχάριστο, δημιουργικό και αποτελεσματικό τρόπο, συνεισφέροντας στην ολιστική ανάπτυξη και διαπαιδαγώγηση των παιδιών.
Μέσα από την ανασκόπηση της υπάρχουσας βιβλιογραφίας, αφενός, περιγράφονται οι προσπάθειες ενσωμάτωσης του θεάτρου και του θεατροπαιδαγωγικού παιχνιδιού στην εκπαίδευση, από τις αρχές του 20ου αιώνα και ως σήμερα, αφετέρου, αναδεικνύεται ο διδακτικός, παιδαγωγικός, κοινωνικός, πολιτιστικός, αισθητικός και βιωματικός χαρακτήρας τους.
Προσεγγίζονται και αναλύονται τα βασικά χαρακτηριστικά και οι στρατηγικές της μεθόδου της έρευνας δράσης, σε μελέτη περίπτωσης, που συνιστά το ερευνητικό εργαλείο της παρούσας ερευνητικής προσπάθειας.
Η ερευνήτρια –εκπαιδευτικός παρουσιάζει, αναλυτικά, τα επινοημένα και αναπτυγμένα από την ίδια, οκτώ σενάρια και τρία θεατρικά παιχνίδια ρόλων, που υποστηρίζουν την ανάπτυξη των έξι στρατηγικών, της διδακτικής της παρέμβασης, για τη θεατρική κατασκευή και τη θεατρική αναπαράσταση των επιστημονικών εννοιών και όρων, του ατόμου, των υποατομικών σωματιδίων, του ατομικού και μαζικού αριθμού, καθώς και των ιόντων, κατιόντων και ανιόντων. Συγκεκριμένα, σε ένα τμήμα Β΄ Γυμνασίου, που αποτελεί το δείγμα της παρούσας μελέτης, μέσα από τη βιωματική εμπλοκή των μαθητών και των μαθητριών, καταγράφονται και αναλύονται τα δεδομένα, συζητούνται και αποτιμώνται, τα ενθαρρυντικά και ανατροφοδοτικά, όπως προέκυψε από την έρευνα, αποτελέσματα της εκπαιδευτικής αυτής πρακτικής, πρώτον, ως προς την προαγωγή της «νοηματοδότησης», βαθύτερης κατανόησης και ισχυρής εγγραφής των επιστημονικών αυτών εννοιών και όρων, δεύτερον, ως προς την επίτευξη αποτελεσματικότερων ευκαιριών μάθησης, ενίσχυσης του ενδιαφέροντος των παιδιών για τις Φυσικές Επιστήμες και ενθάρρυνσης στην εκμάθηση επιστημονικών εννοιών των Φυσικών Επιστημών, σε μία εποχή που το ενδιαφέρον για αυτές φθίνει δραματικά, και τρίτον, ως προς την παιδαγωγική και κοινωνική διάσταση, με την ανάπτυξη της φαντασίας, θεμελειώδους στοιχείου της διεργασίας της μάθησης, ως προς την ενίσχυση της δημιουργίας κλίματος ομαδικότητας, συνεργασίας και εμπειρίας συνύπαρξης, στοχαστικής σκέψης και αξιολογικής στάσης, αλλά και γενικότερα ως προς την προώθηση και βελτίωση, μέσα από μια τέτοια διαδικασία πολυαισθητηριακής, πολυτροπικής, πολυδιάστατης, ευφάνταστης και διασκεδαστικής προσέγγισης της επιστημονικής γνώσης, των κοινωνικών, των πολιτισμικών, των επιστημονικών, των αισθητικών και των ηθικών ικανοτήτων στους αυριανούς ‘παγκόσμιους’ πολίτες.
φωτογραφίες
The current study aims at providing a teaching suggestion and an all-rounded, applied educational approach to the teaching of abstract meanings and terms encountered and included in the chemistry school textbooks of the 2nd grade of Junior High School as well as in the wider spectrum of Science. The study introduces and develops theatrical techniques and practices as well as theatrical scenarios, acts, enactments and role plays which promote a variety of practical learning experiences in a pleasant creative and efficient way and thus contribute to children’s holistic development and education. The literature review has revealed numerous attempts to incorporate the theatre and theatrical-educational play into education since the beginning of the 20th century as well as their undeniable didactic, educational, social, cultural, aesthetic, and practical value. The study approaches and analyses the basic characteristics and strategies of the research study, in a case study which constitutes its research tool. The researcher-educationalist presents analytically the eight scenarios and three role plays, personally devised and developed, which lead to the development of the six strategies included in her didactic profile. The aforementioned include the theatrical development and enactment of scientific meanings and terms, namely of the atom, subatomic particles, atomic/mass number, ions, cations, anions. More specifically, the researcher-educationalist records and analyses the data concerning the 2nd grade of Junior High School, with its actively involved students being the sample of the current study and discusses and assesses the encouraging and feedback-related results as regards three basic parameters and dimensions. First and foremost, the deeper understanding and more efficient recording and retention of the specific scientific meanings and terms. Secondly, the potential of developing more effective learning opportunities, of reinforcing children’s interest in Science and of encouraging the learning of scientific meanings given the current dramatically declining interest in them. Thirdly, the educational and social dimensions through the development of imagination, it being the fundamental element of the learning process, as regards the potential of reinforcing the team spirit, of building up cooperation and cultivating coexistence experiences, critical reflection and attitude. Generally, as regards the promotion and development, through such a multiaesthetic, multimodal, multidimensional, imaginative and entertaining approach to scientific knowledge, social, cultural, aesthetic and moral attributes to future and ‘global’ citizens.
