Σύμφωνα με τον Bourdieu, η πορεία του ατόμου στο πεδίο της εκπαίδευσης και κατ’ επέκταση στο πεδίο της εργασίας σχετίζεται άμεσα με το πολιτιστικό κεφάλαιο όπως αυτό καλλιεργείται και κληρονομείται από την οικογένεια (πρωτογενές habitus). Η ποιότητα αυτής της κουλτούρας επιδρά καθοριστικά στη διαιώνιση ή εξάλειψη των εκπαιδευτικών ανισοτήτων, καθώς το σχολείο δεν λειτουργεί καταλυτικά πάντα για τη σύζευξη και υπέρβαση των αρχικών κοινωνικο-οικονομικών ανισοτήτων. Με βασικό οδηγό τη θεωρία του κοινωνιολόγου Bourdieu για την αναπαραγωγή της κοινωνικής ανισότητας ως εγγενές χαρακτηριστικό του σχολικού θεσμού σαν μια μορφή συμβολικής βίας και το μορφωτικό κεφάλαιο (κληρονομιά γνωστικών και ιδεολογικών στοιχείων) επιχειρούμε να επισημάνουμε την προοπτική της θεωρίας αυτής στο χώρο των ενηλίκων μελετώντας το επαγγελματικό τους προφίλ.
Η παρούσα εργασία εξετάζει το βαθμό που η κοινωνική προέλευση των ενηλίκων συνδέεται με την ακαδημαϊκή τους επίδοση και την επαγγελματική τους σταδιοδρομία. Αναζητά τους παράγοντες εκείνους που καθορίζουν τις επιλογές τους στα δύο πεδία και ανιχνεύει το ρόλο και τη δύναμη του πολιτιστικού κεφαλαίου όπως αποτυπώνεται στην επαγγελματική τους ταυτότητα. Επίσης, διερευνά αν το εκπαιδευτικό σύστημα αναπαράγει ή αντισταθμίζει τις εκπαιδευτικές ανισότητες μεταξύ ανθρώπων με διαφορετικό πολιτισμικό κεφάλαιο. Ως κατάλληλη μέθοδος προσέγγισης επιλέχθηκε η ποιοτική έρευνα προκειμένου να διερευνηθούν σε βάθος οι αντιλήψεις, τα κίνητρα και τα εμπόδια των υποκειμένων όπως αυτά διαμορφώνονται στην πορεία του χρόνου και κάτω από την επίδραση καθοριστικών παραγόντων. Έχοντας σαν στόχο τη διερεύνηση των προσωπικών εμπειριών μέσα στο κοινωνικό και πολιτισμικό πλαίσιο στο οποίο εγγράφονται, επιχειρείται μια περιγραφή, ανάλυση και κατανόηση κοινωνικών διαδικασιών, καταστάσεων ή σχέσεων μεταξύ κοινωνικών υποκειμένων ή ομάδων. Το ερευνητικό εργαλείο που χρησιμοποιήθηκε ήταν οι συνεντεύξεις σε βάθος με τη χρήση ημιδομημένου ερωτηματολογίου για τη συλλογή δεδομένων από δέκα ενήλικες που ζουν και δραστηριοποιούνται στην περιοχή της Ορεστιάδας. Τα ευρήματα της έρευνας αποδεικνύουν ότι το πρωτογενές habitus των ενηλίκων ως απόρροια των οικογενειακών τους καταβολών καθόρισε την εκπαιδευτική τους επίδοση και τη μετέπειτα επαγγελματική τους πορεία. Ωστόσο, δεν παραγνωρίζεται ο ρόλος του σχολείου, το οποίο δίνοντας ερεθίσματα λειτούργησε θετικά στη χάραξη νέων στόχων και στον προσανατολισμό τους κυρίως, όμως, σε περιπτώσεις με ευνοϊκό κοινωνικό υπόβαθρο. Λέξεις κλειδιά: πολιτισμικό κεφάλαιο, ενήλικες, ακαδημαϊκή επίδοση, επαγγελματικές επιλογές, habitus.
Πίνακας με τα δημογραφικά στοιχεία των ενηλίκων συμμετεχόντων στην έρευνα (ηλικία, επάγγελμα, τόπος δια μονής, τόπος καταγωγής, επίπεδο σπουδών, οικογενειακή κατάσταση
According to Bourdieu, the course of the individual in the field of education and thus in the field of work is directly related to the cultural capital as cultivated and inherited by the family (primary habitus). The quality of this culture has a decisive effect on the perpetuation or elimination of educational inequalities, as the school does not always function as a catalyst for combining and overcoming initial socio-economic inequalities. A basic guide to Bourdieu's sociologist's theory of reproducing social inequality as an inherent feature of the school institution as a form of symbolic violence and cultural capital (a heritage of cognitive and ideological elements) attempts to point out the prospect of this theory purely in adulthood by studying their professional profile.
This paper examines the extent to which the social origin of adults is linked to their academic performance and professional careers. It looks for those factors that determine their choices in the two fields and detects the role and strength of cultural capital as reflected in the adult's professional profile. It also explores whether the educational system reproduces or compensates for educational inequalities between people with different cultural backgrounds. A qualitative research approach was chosen as a suitable method of approach in order to investigate in depth the perceptions, motives and obstacles of the subjects as they are shaped in the course of time and under the influence of determinants. With the aim of exploring personal experiences within the social and cultural context in which they are enrolled, a description, analysis and understanding of social processes, situations or relationships between social subjects or groups is attempted. The research tool used was in-depth interviews using a semi-structured questionnaire to collect data from ten adults living and operating in the Orestiada region. Research findings show that the primary adult habitus as a result of family payments determined their educational choice and their subsequent career path. However, the role of the school has not been overlooked, which has given positive impetus to the development of new goals and their orientation, especially in cases with a favorable social background.Key words: cultural capital, adults, academic performance, professional choices, habitus.
