φάκελος εκπαίδευσι ■ Αλεξίσφαιρος ^■■IBi tk ^^^^ Διάσημο, δημοφιλές και πολυδιαφη III Μ»! U τομεταπτυχιακόπρόγραμμαΔιοίκη V m U Επιχειρήσεων (MBA) αποδεικνύετα ΛΨ ηττηΑττβΛίΤΤΓ» ηττό τι r* /τιιλ/γττπογ» τηί> it Διάσημο, δημοφιλές και πολυδιαφημισμένο, το μεταπτυχιακό πρόγραμμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (ΜΒΑ) αποδεικνύεται απρόσβλητο από τις συνέπειες της κρίσης χάρη στην ποιότητα, στην ευελιξία και στην προσαρμοστικότητα του. Ano τον Μάρκο Καραοαρίνη i I S 4 β i * W Λ Ο μέσος πρώτος μισθός tvoc, πτυχιούχου ΜΒΑ κυμαίνεται το 2oo8-20u μεταξύ 9θ οοο rangjooo δολαρίων φάκελος εκπαίδευσα «A κουμπηστε το αφτί σας στο έδαφος κοντά σε οποιαδήποτε σχολή επιχειρήσεων και θα i ακούσετε τον ήχο άλλης μιας ιρούσκας έτοιμης να σκάσει To M BA δεν θα αργήσει να συναντήσει τις επενδυτικές αξίες και τους τίτλους ιδιοκτησίας οικίας στο μουσείο των πρώην υπερτιμημένων κομματιών χαρτιού». Η επίθεση του αρθρογράφου του CNBC Μάθιου Στιούαρτ στην εκπαιδευτική προσέγγιση, την τεχνική κατάρτιση και το ηθικό υπόβαθρο των σπουδών Διοίκησης Επιχειρήσεων την άνοιξη του 2009 ήταν ενδεικτική του πανικού που απλωνόταν στην αμερικανική οικονομική κοινότητα μετά την πτώση της Lehman Brothers. Η αμαρτία της απληστίας, n οποία αποτελούσε πι ρίζα του κακού της ύφεσης για όσους προτιμούσαν να αποστρέφουν το βλέμμα από τα δομικά προβλήματα των δυτικών οικονομιών, διδασκόταν στα πανεπιστήμια - και τώρα το ηθικό έλλειμμα θα αποκαλυπτόταν σε όλη του πι μεγαλοπρέπεια καταποντίζοντας τον τίτλο. Τρία χρόνια μετά, το ότι οι εξαγγελίες περί θανάτου του ΜΒΑ αποδείχθηκαν ελάχιστα ακριβείς δεν θα πρέπει να ξενίζει. Η εξειδικευμένη γνώση αναδείχθηκε σε αυτό το διάστημα ως σχετικό ανάχωμα στην κρίση: σύμφωνα με τη Eurostat n αύξηση της ανεργίας των πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στις χώρες της ευρωζώνης ήταν 14% για την περίοδο 2θθ8-2θΐι (8% για την Ελλάδα). Και n δημοπκότητα του ΜΒΑ, άλλοτε και τώρα, οφείλεται ακριβώς στο ότι αποτελεί ένα ευέλικτο πρόγραμμα εξειδίκευσης με ευρύ ορίζοντα επαγγελματικών επιλογών και καλές προοπτικές υψηλών απολαβών. Σταθερή npod|MKR| Η ψήφος εμπιστοσύνης του κοινού αποτυπώνεται στα αριθμητικά στοιχεία To Συμβούλιο Αποδοχής Μεταπτυχιακών Μάνατζμεντ (G MAC), διεθνής μη κερδοσκοπικός οργανισμός υπεύθυνος για την κατάρτιση του καθιερωμένου εισαγωγικού τεστ (GMAT) σε περισσότερα otto 2.000 ιδρύματα παγκοσμίως, υπολογίζει ότι το 2011 ο συνολικός αριθμός των πτυχιούχων Ετησίως υπερέβαινε τους 260.000 - σχεδόν διπλάσιος σε σχέση με το 2000. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, το 66% των αποφοίτων ΜΒΑ το 20ΐι είχαν στα χέρια τους προσφορές εργασίας αμέσως μετά την ολοκλήρωση των σπουδών τους, ποσοστό που συνιστά την υψηλότερη επίδοση από καταβολής στατιστικών μετρήσεων. Παρόμοια είναι και n απήχηση του στην Ελλάδα. Σύμφωνα με διεθνή έρευνα του μη κερδοσκοπικού οργανισμού QuaequareUi Symonds σε 25 χώρες του κόσμου, το 79% των ελλήνων φοιτητών που στρέφονταν σης μεταπτυχιακές σπουδές το αοθ5 προτιμούσαν το ΜΒΑ, με τις οικονομικές επιστήμες να αποτελούν πι δεύτερη επιλογή για ένα 49% από αυτούς. Στην περίοδο που μεσολαβεί μάλιστα από τότε φαίνεται ότι ο συγκεκριμένος κλάδος σπουδών έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής μεταξύ ταιν αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαιοευσης. Σχετική μελέτη του Συμβουλίου Αποδοχής Μεταπτυχιακών Μάνατζμεντ, στοιχεία της οποίας δημοσιεύθηκαν στο «Times Higher Education Supplements τον Μάιο του 20ΐι, υποστηρίζει on την περίοδο 2θθ62010 το ποσοστό των ελλήνων αποιφοίτων ηλικίας κάτω των 25 ετών που έκαναν αίτηση ασαγωγής σε προγράμματα ΜΒΑ εκτινάχθηκε στο 57% του συνόλου, το υψηλότερο μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών του δείγματος. To 66% των αποφοίτων ΜΒΑ το 2011 είχαν στα χέρια τους προσφορές εργασίας μετά το τέλος των σπουδών τους Σημεία των κάρων Αν n δημοτικότητα του πτυχίου παραμένει σταθερή, ο χάρτης των σπουδών αλλάζει, το ίδιο και n κουλτούρα τους. To «Times Higher Education Supplement" δημοσίευε τον Μάκ» του 20U ένα χαρακτηριστικό στστισηκό στοιχείο: ενώ το 2θθ6 τα αμερικανικά τπανεπιοτήμκι γτΛΛ-ταν αποδέκτες του 49,83% του συνόλου των αιτήσεων φοίτησης, το 2010 το ποσοστό αυτό είχε υποχωρήσει στο 37,29%· Εντός των 20 καλύτερων προγραμμάτων του 2012 n έγκριτη κατάταξη των «Financial Times» παρουσιάζει στη ion θέση παγκοσμίως το UST Business School του Χονγκ Κονγκ, με το Indian Institute of Management του Αχμενταμπάντ να ακολουθεί στην αμέσως επόμενη. To τελευταίο δεν αποτελεί μάλιστα πι μοναδική ινδική συμμετοχή του πίνακα, μια και το Indian School ofBusiness του Χαϊντεραμπάντ «οβαθμεί με το περίφημο Yale School ofManagement στην 2θή θέση. Αν συμπεριλάβει κανείς και τις τέσσερις σχολές της Σινγκαπούρης, τα πανεπιστήμια πις Νοηοανατολικής Ασίας μεταξύ των 100 κορυφαίων ανέρχονται σε li σε αντίθεση με μόλις ένα το 2000, σαφής δείκτης των mTOcartxr0^xjv που έχουν επέλθει στην παγκόσμια οικονομία πτν τελευταία δεκαετία Αντιστοίχως, οι χρηματοπιστωπκές εξελίξεις από το 2008 Km μετά έφεραν crm προσκήνιο την ανάγκη περισυλλογής αναφορική με έννοιες και αξίες εγγεγραμμένες στο εκπαιδευτικό DNA του πτυχίου. Ο τότε πρύτανης του Harvard Business School Τζέι Μιτ και n ομόλογος του του Yale School ofManagement Σάρον Οστερ θα αναγνώριζαν σε μεγάλη έρευνα των «New York Times» τον Μάρτιο του 2009 on τα αναλυτικά προγράμματα όφειλαν να εστιάσουν περιοσότερο «στους κινδύνους και στη διαχείριση τους», όπως και στην «κοινωνική αξία του μάνατζμεντ». Ως αποτέλεσμα, το 2011 το Harvard Business School προχώρησε σε μια πειραματική αναδιαμόρφωση των μαθημάτων του με έντονο το στοίχε» της επιτόπιας έρευνας: σύμφωνα με τον «Economists 01 πρωτοετείς φοτπττές εκτός της παροδοσιοκής μεθόδου των μελετών περίπτωσης συμμετέχουν σε ασκήσεις συγκρότησης ομάδων, εργασιακής εμπειρίας σε 140 εταιρείες u δκιφορεηκών χωρών, δημιουργίας start-up εταιρειών. Ο νέος πρύτανης Νίπν Νόρια δήλωνε στο περιοδικό τον Δεκέμβριο του 2011 on α απόφοιτοι «εκτός της κατοχής ενός συγκεκριμένου σώματος γνώσεων θα πρέπει και να τις εφαρμόζουν με κριτική ικανότητα». Κόστη κη απολαφές Ωστόσο ch περισσότεροι αναλυτές των πλεονεκτημάτων του ΜΒΑ συμφωνούν ότι περισσότερο από το εννοιολογικό του υπόβαθρο το πτυχίο εκτιμάται για τις επαγγελματικές και οικονομικές προοπτικές που ανοίγει. Πρόσφατο αφιέρωμα του δικτυακού τόπου US News αναφέρεται χαρακτηριστικά σε μια μεγάλη ποικιλία εργασιακών θέσεων, από τις ορθόδοξες επιλογές του οικονομικού συμβούλου ή του αναλυτή μάνατζμεντ ως τις πιο προωθημένες του αναλυτή υπολογιστικών συστημάτων και του διαχειριστή βάσεων δεδομένων. Η μισθολογική απόδοση άλλωστε ποικίλλει όχι μόνο ανάλογα με τον κλάδο ή πι χώρα απασχόλησης του αποφοίτου, αλλά και με πι μεθοδολογία του υπολογισμού της: n κατάταξη των «Financial Times», λόγου χάρη, δίνει ένα υψηλότατο εύρος μέσων αμοιβών από 152.000 ως 1Q2.000 δολάρια για τους αποφοίτους των πέντε πρώτων σχολών του πίνακα της (Stanford Graduate School ofBusiness, Harvard Business School, University of Pennsylvania: Wharton, London Business School και Columbia Business School), πρόκειται όμως για σταθμισμένο δείγμα μισθών σε βάθος τριετίας από την αποφοίτηση. Σύμφωνα με το Συμβούλιο Αποδοχής Αποφοίτων Μάνατζμεντ, ο μέσος πρώτος μισθός ενός 56 BHmaQjziro 9 Σειπ£μβρ*(*ι 2012 φάκελος εκπαίδευσα ΤΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ TOY ΚΟΣΜΟΥ 2012 2011 2010 3 YEAR IUNEMITHMI0 HUMS as STANFORD GRADUATE SCHOOL OF BUSINESS US 191657 HARVARD BUSINESS SCHOOL us 177876 UNIVERSITY OF PENNSYLVANIA' WHARTON us 176.199 LONDON BUSINESS SCHOOL UK 154 783 COLUMBIA BUSINESS SCHOOL US 171.647 INSEAD France/ Singapore 144422 MIT: SLOAN US 158.083 IE BUSINESS SCHOOL Spain 152-127 IESE BUSINESS SCHOOL Spain '35 302 HONG KONG UST BUSINESS SCHOOL China 127.600 πτυχιούχου MBA κυμαίνεται την περίοδο 2θθ82012 γύρω στις 90.000 δολάρια. Η σημασία των παραπάνω έγκειται και σε έναν επιπλέον παράγοντα: είναι αλήθεια ότι το μεταπτυχιακό δίπλωμα crm Διοίκηση Επιχειρήσεων ήταν και παραμένει τίτλος με όχι ευκαταφρόνητο χρηματικό κόστος. Μόνο τα δίδακτρα για ένα πτυχίο μέσου ευρωπαϊκού πανεπιστημίου κυμαίνονται μεταξύ 10.000 και 20.000 ευρω, στα οποία θα πρέπει να προσθέσει κανείς τις δαπάνες διαβίωσης. Ο Τζον Μπερν, αρχισυντάκτης (executive editor) του «Bloomberg Businessweek*, επεσήμαινε το 20ΐι ότι σύμφωνα με στοιχεία των ίδιων των πανεπιστημίων το συνολικό κόστος των διετών σπουδών στις 10 καλύτερες σχολές των ΗΠΑ κυμαΓνόταν μεταξύ 151.000 και ι68.οοο δολαρίων - με συντηρητικούς υπολογισμούς. Η συντριπτική πλειονότητα των φοιτητών (55%-8θ%) στα παραπάνω αμερικανικά πανεπιστήμια λαμβάνουν κάποιο είδος επιχορήγησης, ωστόσο n λογική του ΜΒΑ είναι ακριβώς αυτή της επένδυσης για το μέλλον: το «Bloomberg Businessweek" τόνιζε τον Ιούνιο του 20L2 ότι ο πτυχιούχος ενός καλού προγράμματος μπορεί να προσδοκά κατά μέσον όρο αύξηση αποδοχών της τάξεως του 90% σε μια καριέρα εικοσαετίας. Αξκιλόγηση στην πράξη Εν τέλει όμως τι συνιστά ένα «καλό» πρόγραμμα; Καλύτεροι κριτές για αυτό είναι όσοι είχαν την εμπειρία του και την αποτιμούν εκ των υστέρων. Ο Θεόδωρος Γκλαβάς, ςτπόφοιτος του Harvard Business School το 199& γραμματέας σήμερα του ελληνικού συλλόγου αποφοίτων του (Harvard Business School Club of Greece) και διευθύνων σύμβουλος της Attica Bank Properties, τονίζει όσον αφορά τις δικές του σπουδές, πέρα από την αναγνωρισιμόπιτα του ονόματος, την ποιότητα των οτπιφοιτητών, την αίσθηση της κοινότητας To κόστος των διετών σπουδών στις καλύτερες 10 σχολές των ΗΠΑ κυμαινόταν μεταξύ 15L000 και 168.000 δολαρίων και τις επαγγελματικές προοπτικές που διανοίγονται: «To περιβάλλον του HBS είναι πολύ δυναμικό, πολύ απελευθερωμένο, χωρίς έμφαση στη διάλεξη, στην απομνημόντυση στοιχείων και στην αναπαραγωγή τους σε ένα διαγώνισμα Εχω δει διαφορετικές case studies να συζητούνται σε διαφορετικές τάξεις με διαφορετική τροπή και διαφορετικά συμπεράσματα, προσομοιώνοντας τον πραγματικό χώρο των επιχειρήσεων Η ομαδική εργασία με συμφοιτητές υνηλού επιπέδου συνδυάζεται με εξαιρετικό networking μετά τις σπουδές, καθώς το πανεπιστήμιο δίνει έμφαση στην ανάπτυξη μιας αίσθησης KmorrmK μεταξύ των μελών του. Και, καθώς το M BA θέτει ως προϋπόθεση μια προηγούμενη εργασιακή εμπειρία, δίνει πι δυνατότητα στον κοταχό του να αλλάξει πλήρως κατεύθυνση μετά την ολοκλήρωσή του - να στραφεί από το μάνατζμεντ στον τραπεζικό κλάδο, για παράδειγμα». Ο Αναστάσης Κονταράτος, απόφοιτος του London Business School το 20U, σύμβουλος Χρηματοοικονομικών στο Λονδίνο σήμερα, προτάσσει πι σημασία πις πρόσβασης και του τρόπου σκέψης: «Για μένα το συγκεκριμένο ΜΒΑ αποτελεί μια επένδυση σε βάθος χρόνου, έστω και αν άμεσα μου έδωσε πι δυνατότητα σε ένα δύσκολο εργασιακά περιβάλλον να έχω πρόσβαση σε μοναδικές εταιρείες, τόσο χάρη στο όνομα του πανεπιστημίου όσο και χάρη στο networking με τους στψφοιττττές μου, ώστε να προετοιμαστώ καλύτερα για μια προσέγγιση σε αυτές. Αυτό είναι ένα μόνιμο πλεονέκτημα όπως και n δυΛΟτότπτα που δίνει στους φοιτητές του το LBS να πραγματοποιήσουν ένα τρίμηνο σπουδών σε ανηστοιχα κορυφαία προγράμματα με τα οποία συνεργάζεται, όπως το Μ ΙΤ ή το Wharton. To London Business School, ωστόσο, μου μετέδωσε κυρίως έναν τρόπο σκέψης, από τον οποίο ^στευω ότι θα επωφελούμαι διαρκώς στο μέλλον, επε παραμείνω στον τομέα μου είτε θελήσω να δημιουργήσω μια δική μου επτχείρηση». Για τον Γιώργο Κέρτοο, επίσης απόφοιτο του London Business School το 20U, εργαζόμενο σήμερα στο Λονδίνο στον τομέα του Financial Modeling (Χρηματοοικονομικά μοντέλα), «το ΜΒΑ γεφυρώνει την απόσταση μεταξύ παρεχόμενης γνώσης και εφαρμογής της στην πράξη που χαρακτηρίζει το πρώτο πτυχίο ή ένα συνηθισμένο μεταπτυχιακό. Προσωπικά, επιθυμούσα μια διεθνή καριέρα και πιστεύω cm είναι δύσκολο να πετύχεις κάτι τέτοιο με τοπικές εμπειρίες. Ενας από τους λόγους που επέλεξα το London Business School είναι ακριβώς επειδή πρόκετται για ένα από τα προγράμματα με πι μεγαλύτερη πολυσυλλεκτικότητα πανευραπταϊκά όσον αφορά τους ανθρώπους που φοιτούν σε αυτό. Ενας άλλος λόγος είναι ότι επαγγελματική προτίμηση μου ήταν n Ευρώπη και το London Business School διαθέτει το μοναδικό διετές πρόγραμμα αυτού του επιπέδου - n γνώση και n εμπειρία είναι συνάρτηση του χρόνου και το μονοετές πτυχίο σημαίνει ένα πολύ βραχύ χρονικό διάστημα για να μπορέσει να αποςπτάσει κανείς όλα τα οςοέλη που μπορεί δυνητικά να πάρει. To πρόγραμμα του LBS προσφέρει μεγάλο εύρος επιλογών εξειδίκευσης και n κάθε εξειδίκευση μεγάλο εύρος επιλογών μαθημάτων, με ακαδημαϊκά ή πρακηκή στοιχεία ή ow6uacni0 τους, ώστε ο καθένας μπορεί να τα προσαρμόσει στο στυλ γνώσης που προτιμά. Σε ένα πογκοσμκϊτκχημένο μοντέλο οικονομίας, με μεγάλη mTrnKonrra ανφώπινου κεφαλαίου, το οποίο αυτόματα συνεπάγεται και αυξημένο ανταγωνισμό, αν κάποιος έχει πι φιλοδοξία να εργαστεί σε επαγγελματικό χώρο με δυνατότητα γρήγορης ανέλιξης, ch σπουδές εκτός Ελλάδος είναι απαραίτητες - και δεν είναι μύθος on στη χώρα όπου σπουδάζει κανείς έχει και το συγκριτικό πλεονέκτημα για εύρεση εργασίας». · 58 BHmagajHW 9 Σίίπιμβριη) 2012
