Οι πολλαπλές ανακλάσεις είναι ένα μη επιθυμητό φαινόμενο, που λαμβάνει χώρα τόσο σε θαλάσσιες, όσο και σε χερσαίες καταγραφές. Η επίδραση των πολλαπλών ανακλάσεων στα σεισμικά δεδομένα είναι καταστροφική, επομένως ο εντοπισμός και η απόσβεση αυτών είναι πολύ σημαντικές διεργασίες. Υπάρχουν περισσότερα από ένα είδη πολλαπλών ανακλάσεων, και κάθε είδος προϋποθέτει διαφορετική αντιμετώπιση.
Αντικείμενο της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η χρησιμοποίηση μεθόδων επεξεργασίας θαλασσιών σεισμικών δεδομένων, με σκοπό την απομάκρυνση των πολλαπλών ανακλάσεων που προέρχονται από την επιφάνεια και τον πυθμένα της θάλασσας. Ο κυριότερος στόχος της εργασίας, είναι η απόσβεση των πολλαπλών ανακλάσεων από τον πυθμένα της θάλασσας, επομένως το μεγαλύτερο μέρος αυτής αφιερώνεται στην μελέτη, στον εντοπισμό και στην εξάλειψη ή έστω εξασθένηση της συγκεκριμένης κατηγορίας πολλαπλών ανάκλασης.
Μια ετεροχρονισμένη ανάκλαση στον πυθμένα της θάλασσας προκαλεί μόλυνση των σεισμικών καταγραφών, καλύπτοντας το σήμα των κύριων ανακλάσεων ή δημιουργώντας ψευδείς εντυπώσεις για επιπρόσθετους κύριους ανακλαστήρες. Βασικό χαρακτηριστικό του συγκεκριμένου είδους πολλαπλών ανακλάσεων είναι η περιοδικότητα εμφάνισης τους στις σεισμικές καταγραφές. Θεωρώντας την περιοδικότητα αυτή σταθερή, χρησιμοποιήθηκε αλγόριθμος στο λογισμικό Matlab, για την εφαρμογή της μεθόδου αποσυνέλιξης πρόβλεψης στα θαλάσσια σεισμικά δεδομένα. Η μέθοδος της αποσυνέλιξης πρόβλεψης στοχεύει αρχικά στον εντοπισμό των πολλαπλών ανακλάσεων στις καταγραφές και μετέπειτα στην απόσβεση αυτών.
Η συγκεκριμένη διπλωματική εργασία πραγματεύεται τόσο την δημιουργία δισδιάστατων συνθετικών δεδομένων με την χρήση της μεθόδου των πεπερασμένων διαφορών, όσο και την επεξεργασία αυτών. Καθ’ όλη την διάρκεια εκπόνησης της, ήταν αναγκαίο το λογισμικό Matlab, για την χρησιμοποίηση και ανάπτυξη ειδικών αλγορίθμων κατά τα στάδια δημιουργίας και επεξεργασίας των συνθετικών δεδομένων, αλλά και για την παρουσίαση ενδιάμεσων και τελικών σταδίων. Για την απεικόνιση των αποτελεσμάτων ορισμένων σταδίων επεξεργασίας, χρησιμοποιήθηκε και το πρόγραμμα Transform. Συνοπτικά τα στάδια που ακολουθήθηκαν για την επίτευξη των στόχων της εργασίας είναι τα εξής:
Αρχικά πραγματοποιήθηκε δημιουργία συνθετικών σεισμικών δεδομένων, τα οποία βρίσκονται σε διάταξη κοινής πηγής, για ένα κομμάτι σεισμικής γραμμής μελέτης που βρίσκεται κοντά στην περιοχή του Πατραϊκού κόλπου και έχει μήκος 8 km. Στην συνέχεια ακολουθεί η επεξεργασία των συνθετικών δεδομένων. Πρώτο στάδιο αυτής είναι η εισαγωγή τυχαίου θορύβου στα συνθετικά δεδομένα για την δημιουργία όσο το δυνατόν πιο αληθοφανών δεδομένων. Επόμενα στάδια είναι η απόσβεση των πολλαπλών ανακλάσεων από την επιφάνεια και τον πυθμένα της θάλασσας. Στην συνέχεια θα γίνει παρουσίαση των αποτελεσμάτων, προκειμένου να αξιολογηθεί ο βαθμός εξασθένισης των πολλαπλών ανακλάσεων. Το επόμενο στάδιο περιλαμβάνει την αναδιάταξη των δεδομένων κοινής πηγής, σε διάταξη κοινού ενδιάμεσου σημείου και κοινής απόστασης πηγής-δέκτη. Τα συνθετικά δεδομένα που βρίσκονται σε διάταξης κοινού ενδιάμεσου σημείου θα χρησιμοποιηθούν για περαιτέρω επεξεργασία. Κατά σειρά πραγματοποιήθηκε εύρεση της μέσης τετραγωνικής ταχύτητας των σχηματισμών, διόρθωση κανονικής χρονικής απόκλισης, σεισμική υπέρθεση και χωροθέτηση. Η περαιτέρω επεξεργασία των συνθετικών δεδομένων που βρίσκονται σε διάταξης κοινού ενδιάμεσου σημείου, πραγματοποιήθηκε για να αυξηθεί η διακριτική ικανότητα των διαχωριστικών επιφανειών και για να γίνει παρουσίαση των αποτελεσμάτων, μέσω της σεισμική τομής υπέρθεσης και χώροθέτησης.
Συμπερασματικά, μέσω της απεικόνισης των συνθετικών δεδομένων ορισμένων πηγών, και της παρουσίασης των σεισμικών τομών υπέρθεσης και χώροθετησης, μετά την εφαρμογή της αποσυνέλιξης πρόβλεψης, διαπιστώνεται ότι το φίλτρο αποσυνέλιξης έδρασε αποτελεσματικά στα συνθετικά δεδομένα αφού το μεγαλύτερο μέρος των πολλαπλών έχει εξαλειφθεί. Ωστόσο, αναμένεται βελτίωση των αποτελεσμάτων αν πραγματοποιηθεί εφαρμογή χρονικά μεταβαλλόμενης αποσυνέλιξης στα συνθετικά δεδομένα, όπου λαμβάνεται υπόψη η περίπτωση της μεταβολής της περιοδικότητας των πολλαπλών ανακλάσεων.
(EL)
