Στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης εμφανίζεται για πρώτη φορά το φαινόμενο των αστικών καλλιεργειών και ειδικότερα των αστικών κήπων. Οι αστικοί κήποι έχουν μακρά παράδοση σε άλλες χώρες της Αμερικής και της Ευρώπης δεν είναι όμως γνώριμη πρακτική στην ελληνική πόλη.
Σκοπός της παρούσας μεταπτυχιακής διατριβής είναι η διερεύνηση της υφιστάμενης κατάστασης, των τάσεων και των προοπτικών των νέων αυτών μορφών αστικών καλλιεργειών στην Περιφέρεια Κρήτης ως μελέτη περίπτωσης, μέσα όμως από την ευρύτερη θεωρητική προσέγγιση του φαινομένου αυτού.
Ως αφετηρία χρησιμοποιείται η συσχέτιση της διαμόρφωσης των αστικών κήπων με το γενικότερο πλαίσιο της διεθνούς οικονομικής και περιβαλλοντικής κρίσης, ενώ έμφαση δίνεται στην ιστορική τους διαδρομή καθώς και στις μορφές, τις χρήσεις, τις λειτουργίες, τα προτερήματα και τη θέση τους στον αστικό και περιαστικό ιστό της σύγχρονης πόλης. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται και στη συσχέτιση των αστικών καλλιεργειών με τη διατήρηση της αγροβιοποικιλότητας.
Σε συνέχεια του θεωρητικού πλαισίου της μελέτης των αστικών κήπων ως προβολών της εντεινόμενης αντίθεσης υπαίθρου-πόλης και ως μηχανισμών βιώσιμης και οικολογικής γεωργίας και διατήρησης της αγροβιοποικιλότητας, που εντάσσονται αρμονικά και εξωραΐζουν την πόλη, εξετάζεται η εμφάνιση των αστικών κήπων στην Ελλάδα. Παρουσιάζεται η σημερινή θέση τους στην καταπονημένη ελληνική πόλη και προσεγγίζεται κριτικά η δυναμική τους μετά από ανάλυση της ιστορικής τους προέλευσης και εξέλιξης. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον εμφανίζει η διερεύνηση ύπαρξης ή μη ειδικών εθνικών ρυθμίσεων και προβλέψεων για τους αστικούς κήπους και η συσχέτισή τους με την ευρύτερη προστασία του αστικού πρασίνου ως παραγόντων για τη διάδοσή τους.
Η θεωρητική μελέτη συμπληρώνεται και επεκτείνεται με μελέτη περίπτωσης μέσα από ποιοτική έρευνα που διεξήχθη στην Περιφέρεια Κρήτης, με θέμα αφενός τη διερεύνηση της υπάρχουσας κατάστασης, των τάσεων και των προοπτικών των αστικών κήπων στην Περιφέρεια Κρήτης και αφετέρου την εξέταση του ρόλου των φορέων στη δημιουργία, ανάπτυξη και διαχείριση των αστικών κήπων στην Κρήτη.
(EL)
In contemporary Greece, hit by the economic crisis, the phenomenon of urban agriculture and particularly of urban gardens, is emerging. Urban gardens is a phenomenon since long known in many countries in Europe and America, but totally new to the Greek cities.
The objective of this postgraduate dissertation is to investigate the status, the trends and the perspectives of this recent phenomenon and to focus in the Region of Crete as a case study through a broader theoretical approach.
The formation of urban gardens in the context of global economic and environmental crisis, is used as a starting point, while focuses on the history, the forms, the uses, the functions, the benefits and on their location in urban and peri-urban areas of the modern city. Particular reference is made to the relation between urban agriculture and the maintenance of the agrobiodiversity.
The appearance of urban gardens in Greece is investigated within the theoretical context of the study of urban gardens as reflections of the all the more intense urban-rural contradiction and as mechanisms for sustainable and ecological agriculture and the conservation of agrobiodiversity.
Furthermore their current position in the distressed Greek city is presented and their historical origins and evolution are critically approached. Investigation of the existence of specific national regulations and provisions for urban gardens and their correlation with the broader protection of urban green is of particular interest for this research.
This theoretical study is complemented and extended by a qualitative use-case survey conducted in the region of Crete. Its topic is, on the one hand, the investigation of the status, trends and perspectives of urban gardens in the Region of Crete and on the other hand the examination of the role of bodies and institutions in their creation, management and development.
(EN)
