Εισαγωγή: Η αγγειακή πρόσβαση με την πρώτη προσπάθεια σε ένα τμήμα όπως το τμήμα επειγόντων περιστατικών είναι καθοριστικής σημασίας. Πολλές φορές είναι η σημαντικότερη άμεση παρέμβαση, αφού επιτρέπει την υποστήριξη των ζωτικών λειτουργιών και την διατήρηση του ασθενούς στην ζωή. Αποτελεί μία μεγάλη πρόκληση ακόμη και για έμπειρους επαγγελματίες υγείας, ιδιαίτερα στους ασθενείς οι οποίοι προσέρχονται στο ΤΕΠ και βρίσκονται σε μια κρίσιμη-οξεία κατάσταση. Καθυστέρηση στην έναρξη θεραπείας όπως η χορήγηση αντιαρρυθμικών ή αγγειοσυσπαστικών φαρμάκων, υγρών αναζωογόνησης ή αντιβίωσης σε ασθενείς με σήψη σχετίζονται άμεσα με την ενδονοσοκομειακή θνησιμότητα. Η εντόπιση τυχόν παραγόντων που καθυστερούν για οποιοδήποτε λόγο την περιφερική αγγειακή πρόσβαση ενός ασθενή στο ΤΕΠ είναι ζωτικής σημασίας για την βελτίωση της παρεχόμενης φροντίδας. Ιδιαίτερα για τους ασθενείς που προσέρχονται στο ΤΕΠ με πόνο η χορήγηση αναλγησίας μέσω της ενδοφλέβιας οδού είναι ένα εξαιρετικά σημαντικό κομμάτι στην φροντίδα του ασθενούς και πολύ σημαντικός δείκτης ποιότητας της παρεχόμενης φροντίδας. Η αποτυχία στην τοποθέτηση περιφερικού ενδοφλέβιου καθετήρα, οι επαναλαμβανόμενες προσπάθειες, και οι σχετικές επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν ενέχουν κινδύνους και προκαλούν επιπλέον κόστος στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης.
Σκοπός: H αναγνώριση των προγνωστικών παραγόντων του ασθενή, αλλά και των χαρακτηριστικών του επαγγελματία υγείας που καθορίζουν τον αυξημένο κίνδυνο αποτυχίας στην πρώτη προσπάθεια τοποθέτησης ενδοφλέβιου καθετήρα.
Μεθοδολογία: Πρόκειται για προοπτική μελέτη ασθενών που προσήλθαν στο ΤΕΠ του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Ηρακλείου (ΠΑΓΝΗ) κατά το χρονικό διάστημα Ιούλιος έως Νοέμβριος του 2023. Στην μελέτη συμπεριλήφθη convenience sample ασθενών ηλικίας 18 ετών και πάνω που προσήλθαν στο ΤΕΠ και έχρηζαν τοποθέτησης περιφερικού ενδοφλέβιου καθετήρα. Οι νοσηλευτές που δέχτηκαν να συμμετάσχουν στη μελέτη αρχικά συμπλήρωσαν μία φόρμα με τα χαρακτηριστικά τους, όπως δημογραφικά χαρακτηριστικά, τα χρόνια εμπειρία τους στο ΤΕΠ και μη, την βαθμίδα εκπαίδευσή τους, την προτίμηση θέσης φλεβοκέντησης και την επιλογή μεγέθους φλεβοκαθετήρα. Έπειτα συμπλήρωναν για κάθε ασθενή μια ειδική φόρμα καταγράφοντας τα βασικά χαρακτηριστικά αυτών όπως: το φύλο, ηλικία, βάρος (Kg), ύψος (cm), σωματότυπος, προηγούμενες νοσηλείες, χαρακτηριστικά περιοχής φλεβοκέντησης, χαρακτηριστικά χώρου εργασίας, αριθμό προσπαθειών, κτλ. Η στατιστική ανάλυση των δεδομένων της έρευνας έγινε με τη βοήθεια του προγράμματος στατιστικών εφαρμογών SPSS (έκδοση 26), x2 και Fisher’s Exact test για ποιοτικές τιμές. Η ανάλυση των συσχετίσεων έγινε με pearson correlation. Το επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας σε όλες τις περιπτώσεις ορίστηκε σε τιμή κριτηρίου p μικρότερο του 0.05.
Αποτελέσματα: Συνολικά 1007 ασθενείς συμπεριελήφθησαν στη μελέτη και 28 νοσηλευτές. Το συνολικό ποσοστό επιτυχίας με την πρώτη προσπάθεια ήταν 69,5% (699). Για το 20,3% (204) των ασθενών χρειάστηκαν δυο προσπάθειες, για το 6,5% (65) χρειάστηκαν 3 προσπάθειες και για το υπόλοιπο 3,8% (38) χρειάστηκαν πάνω από 4 προσπάθειες. Για την κατηγορία των νοσηλευτών φάνηκε ότι η ηλικιακή ομάδα 20-30 ετών χρειάστηκε πάνω από μια προσπάθεια για την επιτυχή τοποθέτηση φλεβοκαθετήρα σε υψηλότερο ποσοστό (42,1%), σε σχέση με τις υπόλοιπες ομάδες μεγαλύτερων ηλικιών με στατιστικά σημαντικό αποτέλεσμα(p-value <0,001). Ένα ενδιαφέρον εύρημα της μελέτης μας ήταν ότι οι νοσηλευτές με έως 2 χρόνια εμπειρίας στο ΤΕΠ είχαν το υψηλότερο ποσοστό περισσότερων από μία προσπαθειών με 41,2%. Ωστόσο οι νοσηλευτές με περισσότερα από 2 χρόνια εμπειρία στο ΤΕΠ δεν διέφεραν σημαντικά μεταξύ τους .
Σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά των ασθενών φάνηκε ότι το φύλο παίζει σημαντικό ρόλο. Στις γυναίκες υπάρχει μεγαλύτερη δυσκολία στη τοποθέτηση περιφερικού φλεβοκαθετήρα με την πρώτη προσπάθεια με ποσοστό 35,2% έναντί 25,5% στους άνδρες (Fisher’s exact test, p<0,001). Όσον αφορά την ηλικία των ασθενών παρατηρήθηκε σταδιακή αύξηση της αποτυχίας με την αύξηση της ηλικίας. Σύμφωνα με το βάρος των ασθενών φάνηκε πως οι ασθενείς οι οποίοι ζύγιζαν λιγότερο από 60 kg και οι ασθενείς οι οποίοι ήταν υπέρβαροι >100kg ήταν αυτοί οι οποίοι χρειάστηκαν πάνω από μια προσπάθεια επιτυχούς τοποθέτησης φλεβοκαθετήρα σε ποσοστό 40,7% και 39,6% αντίστοιχα με στατιστικά σημαντική διαφορά (p<0,01). Αντίστοιχα σύμφωνα με τον BMI (Δείκτη Μάζας Σώματος) του ασθενούς φάνηκε πως εκείνοι οι οποίοι είχαν BMI <20 όπως και εκείνοι οι οποίοι είχαν BMI >30 υποβάλλονταν σε πάνω από μια προσπάθεια τοποθέτησης σε ποσοστό 44,2% και 45,2% αντίστοιχα σε σχέση με 25,9 %και 31,2% για ΒΜΙ 21-25 και 26-30 αντίστοιχα (p<0,001). Στους ασθενείς οι οποίοι είχαν πρόσφατη νοσηλεία στο νοσοκομείο και ιδιαίτερα εκείνοι οι οποίοι είχαν νοσηλευτεί πριν από λιγότερο από 7 μέρες και εκείνοι οι οποίοι είχαν νοσηλευτεί πριν από 7-14 μέρες ήταν εκείνοι οι οποίοι χρειάστηκαν σε μεγαλύτερο ποσοστό πάνω από μια προσπάθεια τοποθέτησης φλεβοκαθετήρα. Η αποτυχία έφτανε το 40,4% και 57,5% αντίστοιχα σε σχέση με τους ασθενείς που είχαν νοσηλευτεί πριν από μεγαλύτερο διάστημα των 15 ημέρων ή δεν είχαν χρειαστεί καθόλου νοσηλεία στο νοσοκομείο (p-value 0,001). Σε σχέση με άλλα χαρακτηριστικά των ασθενών, οι ασθενείς οι οποίοι ήταν κατακεκλιμένοι, οι ασθενείς που έκαναν χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών ουσιών, οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ), οι ασθενείς με καχεξία, οι διεγερτικοί ασθενείς, οι ασθενείς οι οποίοι ήταν μη συνεργάσιμοι, και οι ασθενείς με ιστορικό δύσκολης φλεβοκέντησης φαίνεται να εμφανίζουν δυσκολία στην τοποθέτηση με την πρώτη προσπάθεια με στατιστικά σημαντικό αποτέλεσμα όπως επίσης και οι ασθενείς που βρίσκονται σε shock.
Συμπεράσματα: Η ηλικία των νοσηλευτών και τα χρόνια εμπειρίας τους στο ΤΕΠ είναι βασικοί παράγοντες για την αποτυχία φλεβικής πρόσβασης με την πρώτη προσπάθεια από την πλευρά των νοσηλευτών. Από την πλευρά των ασθενών, το γυναικείο φύλο, η μεγάλη ηλικία, το ιστορικό δύσκολης φλεβοκέντησης, ο ΣΔ, το βάρος τους (λιποβαρής, υπέρβαροι) οι ακραίες τιμές του ΔΜΣ (χαμηλό, υψηλό), οι χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών ουσιών, το σύντομο χρονικό διάστημα από την τελευταία νοσηλεία στο νοσοκομείο, η κατάκλιση, η παρουσία οιδημάτων στα άκρα και η παρουσία shock (καταπληξία) αποτελούν τους βασικούς παράγοντες αποτυχίας αγγειακής πρόσβασης με την πρώτη προσπάθεια. Τα ευρήματα τα οποία προέκυψαν από την συγκεκριμένη μελέτη αναμένεται να είναι χρήσιμα για νοσηλευτές και υγειονομικούς γενικότερα υπεύθυνους στην τοποθέτηση αγγειακής πρόσβασης καθώς και για το σχεδιασμό και την ανάπτυξη μεθόδων βελτίωσης των ποσοστών εισαγωγής φλεβοκαθετήρα με την πρώτη προσπάθεια.
(EL)
Background: Vascular access on the first attempt to a department such as the emergency department is critical. It is often the most crucial direct intervention since it supports vital functions and the maintenance of the patient’s life. It is a great challenge even for experienced health professionals, especially when patients arrive at the ED and are in a critical condition. Delays in the initiation of treatment, such as administration of antiarrhythmic or vasoconstrictive drugs, resuscitation fluids, or antibiotics to patients with sepsis, are directly related to hospital-acquired mortality. Identifying any factors that delay a patient’s peripheral vascular access to the ED is vital to improving care. Especially for patients who come to the ED with pain, the administration of analgesia through the intravenous route is an essential part of the patient’s care and a significant indicator of the quality of care provided. Failure to place a peripheral intravenous catheter, repeated attempts, and associated complications that may arise pose risks and cause additional costs to the healthcare system.
Objective: The identification of the prognostic factors of the patient, but also the characteristics of the healthcare professional that determine the increased risk of failure in the first attempt to place an intravenous catheter
Methods: This is a prospective study of patients who came to the Emergency Department of the University General Hospital of Heraklion (PAGNI) from July to November 2023. The study included a convenience sample of patients aged 18 and older who came to the ED and required a peripheral intravenous catheter placement. The nurses who agreed to participate in the study initially filled out a form with their characteristics, such as demographic characteristics, years of experience in the ED and non-ED, their level of education, venipuncture site preference, and venous catheter size selection. Then, they filled out a special form for each patient, recording their basic characteristics such as gender, age, weight (Kg), height (cm), body type, previous hospitalizations, venipuncture area characteristics, workplace characteristics, number of attempts, etc. The statistical analysis of the survey data was done with the help of the statistical applications program SPSS (version 26), x2, and Fisher’s Exact test for quality values. The correlation analysis was done using the Pearson correlation. The level of statistical significance in all cases was set to a criterion value p of less than 0.05.
Results: A total of 1007 patients were included in the study and 28 nurses. The overall success rate on the first attempt was 69.5% (699). For 20.3% (204) of patients, it took two attempts; for 6.5% (65), it took 3 attempts, and for the remaining 3.8% (38), it took more than 4 attempts. For the category of nurses, it appeared that the age group 20-30 years needed more than one effort to successfully place a venous catheter at a higher rate (42.1%) compared to the rest of the older age groups with a statistically significant result (p-value <0.001). An interesting finding of our study was that nurses with up to 2 years of experience in the ED had the highest rate of more than one attempt at 41.2%. However, nurses with more than two years of experience in the ED did not differ significantly from each other. Regarding patient characteristics, gender was an important factor. In female patients, failure to succeed in peripheral venous catheter with the first attempt happened in 35.2% compared to 25.5% in males (Fisher's exact test, p<0.001). Regarding the age of patients, there was a gradual increase in failure with increasing age. According to patients’ weight, it appeared that patients who weighed less than 60 kg and patients who were overweight >100 kg were the patients who required more than one attempt to successfully place a venous catheter at a rate of 40.7% and 39.6%, respectively with a statistically significant result with a p-value of 0.006. Similarly, according to the patient's BMI (Body Mass Index), it appeared that those who had a BMI of <20 as well as those who had a BMI >30 underwent more than a placement attempt at a rate of 44.2% and 45.2% respectively compared to 25.9% and 31.2% for BMI 21-25 and 26-30 respectively (p<0.001). Patients who had recently been hospitalized, especially those who had been hospitalized less than 7 days ago and those who had been hospitalized 7-14 days ago, were those who needed a higher percentage of more than an attempt to place a venous catheter. Failure was 40.4% and 57.5%, respectively, compared to patients who had been hospitalized more than 15 days ago or had not been hospitalized at all (p-value 0.001). Regarding other characteristics of patients, patients who were overwhelmed, patients who used intravenous drugs, patients with diabetes mellitus (DM), patients with cachexia, excitable patients but also uncooperative patients, patients with a history of difficult venipuncture also seem to have difficulty in placement on the first attempt with a statistically significant result as well as patients who are in shock.
Conclusion: The age of the nurses and their years of experience in the ED appeared to be the main factors responsible for the failure of venous access on the part of the nurses. Regarding patients, female gender, old age, history of difficult venipuncture, DM, weight (underweight, overweight), extreme BMI values (low, high), intravenous drug use, recent hospitalization, bedridden, edema in the extremities and shock are the main factors for vascular access failure with the first attempt. The findings from this study are expected to be useful for nurses and healthcare professionals responsible for vascular access placement and for designing and developing methods to improve admission rates on the first attempt.
(EN)
University of Crete
