Νευροανατομική βάση των διαταραχών του προφορικού λόγου και της ανάγνωσης στην ελληνική γλώσσα

Κασελίμης, Δημήτριος

Ανδρέας Καστελλάκης

Η παρούσα διατριβή αποτελείται από τρεις επιμέρους μελέτες. Η πρώτη συνιστά μια αξιολόγηση του νεοσυνδεσμικού μοντέλου και της κλασικής ταξινόμησης των αφασιών. Η δεύτερη περιγράφει την προσαρμογή και στάθμιση μιας συστοιχίας νευροψυχολογικών δοκιμασιών για τις λειτουργίες του λόγου. Η τρίτη μελέτη αποτελεί διερεύνηση των πιθανών σχέσεων μεταξύ διακριτών γλωσσικών και αναγνωστικών ελλειμμάτων και εστιακών βλαβών στο αριστερό εγκεφαλικό ημισφαίριο. Στην πρώτη μελέτη συμμετείχαν 65 ασθενείς με αγγειοεγκεφαλικό επεισόδιο στο αριστερό ημισφαίριο. Εκτιμήθηκε η ύπαρξη σε 16 φλοιικές και υποφλοιικές περιοχές του αριστερού ημισφαιρίου από δύο ανεξάρτητους ακτινολόγους. Η αξιολόγηση και η συνδρομική ταξινόμηση των ασθενών έγινε σύμφωνα με το περίγραμμα των επιδόσεών τους στην σύντομη μορφή της Διαγνωστικής Εξέτασης για Την Αφασία της Βοστόνης (BDAE). Τα αποτελέσματα δεν επιβεβαίωσαν τις προβλέψεις του κλασικού μοντέλου για την αντιστοιχία βλάβης-ελλείμματος σε ένα μεγάλο ποσοστό των ασθενών, υπογραμμίζοντας τις αδυναμίες του ταξινομικού συστήματος . Στη δεύτερη μελέτη πέντε γλωσσικές δοκιμασίες χορηγήθηκαν σε δείγμα 512 υγιών εθελοντών από 8 ευρύτερες γεωγραφικές περιοχές της Ελλάδας. Μέσω της περιγραφής των ψυχομετρικών ιδιοτήτων της συστοιχίας υποδεικνύεται η κλινική χρησιμότητά τους, καθώς και οι επιδράσεις δημογραφικών παραγόντων επί της επίδοσης. Στην τρίτη μελέτη έλαβαν μέρος 58 χρόνιοι αφασικοί ασθενείς, οι οποίοι εξετάστηκαν με τη νευροψυχολογική συστοιχία που σταθμίστηκε στο πλαίσιο της διατριβής. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η έκταση της βλάβης σχετίζεται σημαντικά με την επίδοση στις περισσότερες τις δοκιμασίες. Περαιτέρω αναλύσεις υπέδειξαν πιθανές σχέσεις μεταξύ διακριτών αναγνωστικών και γλωσσικών ελλειμμάτων και εστιών βλάβης σε τέσσερις φλοιικές περιοχές του αριστερού ημισφαιρίου. Συμπερασματικά, η παρούσα διατριβή καταδεικνύει τις αδυναμίες του νεοσυνδεσμικού μοντέλου και της κλασική ταξινόμησης των αφασιών, επισημαίνοντας παράλληλα τους περιορισμούς της κλινικής τους χρησιμότητας. Πέραν αυτού, επισημαίνεται επίσης η ανάγκη για ανάπτυξη ευαίσθητων εργαλείων για την αξιολόγηση ατόμων με αφασία. Τέλος υποδεικνύονται πιθανές σχέσεις μεταξύ βλαβών σε συγκεκριμένες φλοιικές περιοχές του αριστερού ημισφαιρίου και διακριτών γλωσσικών και αναγνωστικών ελλειμμάτων (EL)

The aim of the present study is threefold. First, to identify possible weaknesses of the neoassociationst model and evaluate the clinical utility of the traditional aphasia taxonomy. Second, to adapt and standardize a battery of language tests in Greek. Third, to investigate associations between specific B locations and discrete linguistic and reading deficits. With regard to the first aim, 65 stroke patients with left hemisphere Bs were assessed and classified using the Boston Diagnostic Aphasia Examination-short form. Bs were identified in 16 cortical and subcortical areas of the left hemisphere by two independent neuroradiologists. Results did not confirm the expected B-syndrome correspondence based on the classical model in a large proportion of patients, and traditional taxonomic system failed to correctly classify several cases. 512 healthy individuals from eight broad areas of Greece participated in the adaptation/standardization study (2nd aim). Investigation of the measures’ psychometric properties revealed effects of demographic factors on performance, and also provided indications of the tests’ clinical utility. These measures were subsequently administered to a sample of 58 chronic aphasic patients, in order to address the third aim of the study. Results indicated that the degree of impairment was related to B volume. Moreover, specific B loci were linked to discrete language and reading deficits. In sum, results suggested that the neoassociationist model is oversimplified and requires significant revision. Moreover, findings question the clinical validity and utility of the traditional taxonomic system and stresse the importance of developing new psychometric tools to assess aphasic patients within a deficitoriented (rather than syndrome-based) framework. Finally, the data presented here provide clues for possible relationships between left hemisphere cortical Bs and impairment of different language aspects. (EN)

Τύπος Εργασίας--Διδακτορικές διατριβές

text

Πανεπιστήμιο Κρήτης

E-Locus Ιδρυματικό Καταθετήριο

Elocus

Ελληνική γλώσσα

2014

http://

000398991

http://elocus.lib.uoc.gr:443/dlib/7/c/7/metadata-dlib-1454328237-730026-1175.tkl

Σχολή/Τμήμα--Σχολή Κοινωνικών Επιστημών--Τμήμα Ψυχολογίας--Διδακτορικές διατριβές