H ανά χείρας διπλωματική εργασία θέτει στο κέντρο του βιοηθικού προβληματισμού, τις πιέσεις που δέχθηκαν τα ανθρώπινα και συνταγματικά δικαιώματα στην εποχή των πανδημικών εξάρσεων της νόσου Covid-19. Συγκεκριμένα, εξετάζεται το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα και το ειδικότερο δικαίωμα προστασίας των προσωπικών δεδομένων- με φόντο την παγκόσμια προσπάθεια περιορισμού της εξάπλωσης της νόσου. Στο επίκεντρο βρίσκονται ερωτήματα, όπως το εάν δικαιολογούνται ηθικά και νομικά οι επεμβάσεις στη σφαίρα αυτονομίας του προσώπου και ειδικότερα στη σφαίρα της ιδιωτικότητάς του, μέσω της επιβολής οριζόντιων μέτρων περιοριστικών της ελευθερίας, όπως είναι ενδεικτικά ο κατ’ οίκον περιορισμός, η μερική απαγόρευση της κυκλοφορίας, το κλείσιμο των συνόρων. Διερευνάται επίσης αν τα εργαλεία περιορισμού της διασποράς της λοιμώδους ασθένειας που προτείνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας για την προστασία της δημόσιας υγείας -όπως χαρακτηριστικά είναι η ιχνηλάτηση των επαφών των κρουσμάτων της νόσου (αναλύονται ειδικότερα οι τεχνολογίες ψηφιακού εντοπισμού)- θα πρέπει να σέβεται τα προσωπικά δεδομένα των υποκειμένων, να είναι σύμφωνη με τις αρχές προστασίας αυτών, όπως είναι η αρχή της ελαχιστοποίησης, η αρχή του χρονικού περιορισμού της περιόδου αποθήκευσης κ.α. Μέσα από τη διεξοδική εξέταση των ως άνω ερωτημάτων, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι ο σκοπός προστασίας της δημόσιας υγείας δεν θα πρέπει να αποστερεί από τη ζωή του προσώπου την προοπτική βίου, υπό την έννοια της σκόπιμης οργάνωσης της βιοτικής δραστηριότητάς του. Με αυτή την έννοια, η προστασία των δημοσίων σκοπών συλλήβδην δεν νομιμοποιείται ηθικά και νομικά να απεκδύει τα δικαιώματα από τον κανονιστικό τους χαρακτήρα, χάριν της προαγωγής ενός οποιουδήποτε δημόσιου σκοπού. Παρόλα αυτά, τα δικαιώματα δύνανται να οριοθετηθούν. Μέσα από την εξέταση νομικών μεθοδολογικών εργαλείων, τα οποία αποσκοπούν στη διαφύλαξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως είναι το δημόσιο συμφέρον και η αρχή της αναλογικότητας διαπιστώνουμε ότι το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα μπορεί να προσαρμοστεί στις κοινωνικές συνθήκες σε περιόδους γενικευμένης υγειονομικής κρίσης, δίχως να τίθεται ζήτημα καταστολής του. Αυτό συμβαίνει διότι τα δικαιώματα δύνανται να οριοθετηθούν θεμιτά, καθώς αυτά θα πρέπει να ασκούνται για την προάσπιση της απόλυτης και απροϋπόθετης αξίας που έχει η ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
(EL)
The aim of this thesis is to examine the bioethical concerns, regarding the pressure exerted on the human and constitutional rights and specifically on the rights of privacy, protection of personal data, while efforts of constraining the pandemic of Covid-19 are still in progress. The main inquiry lies on the following questions. Are the interferences on personal autonomy and the right to privacy through coercing measures, which constrain human freedom -such as quarantine, lockdowns, shutting down the frontiers- morally and legally justified? This paper also focuses on the tools recommended by the World Health Organization (‘W.H.O’) aiming at the protection of public health, such as contact tracing in order to break the transmission chains of the disease; in particular, questionable contact tracing methods, such as digital proximity tracking applications etc, are being analyzed herein. Following thorough examination of the above-mentioned issues, it is concluded that these methods shall respect the individual’s right to personal data protection, in harmony with the principles of data minimization, limitation storage principle etc. Furthermore, it is hereby concluded that public health protection shall not deprive one’s life of its full meaning (the conceptual meaning of the terms “life” and “bios” is being explicitly defined). From a bioethical aspect, it is not justified to sacrifice rights in order to preserve life by any cost, or to protect public ends in general. Nevertheless, through the analysis of legal theories and terms, such as the public interest and proportionality principle, it is hereby assessed that human rights and especially the right to privacy should adjust to extreme social circumstances, such as public health crises. Conclusively, the fundamental human rights such as the right to privacy could be adjusted in troubling eras in order to preserve human dignity. Human dignity has absolute and non- negotiable value and, thus, it must not be restricted or modified, in any social necessity that arises.
(EN)
Πανεπιστήμιο Κρήτης
