Ένα από τα μεγαλύτερα περιβαλλοντικά προβλήματα είναι η διαχείριση των αποβλήτων και κυρίως των επικίνδυνων. Η διεθνής κοινότητα μέχρι τώρα ασχολήθηκε επανειλημμένα με το ζήτημα αυτό, χωρίς όμως επιτυχία. Η Σύμβαση της Βασιλείας η οποία υπεγράφη το 1989 και τέθηκε σε ισχύ το 1992 όπως και οι Συνδιασκέψεις των Συμβαλλόμενων Μερών που ακολούθησαν είναι τα πρώτα κείμενα τα οποία αποτελούν την αφετηρία για μία αντίστροφη (θετική) πορεία. Σκοπός της εργασίας είναι η ανάλυση της διαδικασίας του ελέγχου της διασυνοριακής κίνησης των επικίνδυνων αποβλήτων σύμφωνα με τη Σύμβαση της Βασιλείας και η διερεύνηση των προβλημάτων που σχετίζονται με την εφαρμογή των ρυθμίσεων της ως άνω Σύμβασης.Η ανάγκη για τον έλεγχο της διασυνοριακής κίνησης και επεξεργασίας των επικίνδυνων αποβλήτων ήρθε στο προσκήνιο του διεθνούς ενδιαφέροντος μετά από τα καταστρεπτικά για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον ατυχήματα τις δεκαετίες του 1970 και 1980 τόσο στον ανεπτυγμένο (Σεβέζο, 1976 και Σαντόζ, 1986) όσο και στον αναπτυσσόμενο κόσμο (Μποπάλ, 1984 και KhianSea, 1986). Η εργασία αναφέρεται στο πεδίο εφαρμογής της Σύμβασης το οποίο καλύπτει ένα ευρύ φάσμα αποβλήτων που ορίζονται ως «επικίνδυνα απόβλητα» με βάση την προέλευση ή / και τη σύνθεση και τα χαρακτηριστικά τους. Ειδικότερα θα επιχειρήσει να αναλύσει τις διατάξεις της Σύμβασης που επικεντρώνονται στην αρχή της μείωσης της παραγωγής επικίνδυνων αποβλήτων και τον περιορισμό των διασυνοριακών κινήσεων τους, στην αρχή της αυτάρκειας και της εγγύτητας της πηγής προέλευσης τους και στην αρχή της οικολογικά ορθολογικής διαχείρισής τους. Τα προβλήματα εφαρμογής της Σύμβασης προσδιορίζονται τόσο σε επίπεδο ρυθμίσεων όσο και στο επίπεδο της εφαρμογής τους. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα σε επίπεδο ρυθμίσεων μπορεί να αναφερθεί ο καθορισμός ενός αποδεκτού συστήματος ταξινόμησης και κωδικοποίησης των επικίνδυνων αποβλήτων, όπως στην περίπτωση βιομηχανικών καταλοίπων και μεταλλικών υπολοίπων που επιδέχονται ανακύκλωση και χαρακτηρίζονται ως μη απόβλητα με συνέπεια να μην εμπίπτουν στις διατάξεις της Σύμβασης. Ενώ, χαρακτηριστικό παράδειγμα σε επίπεδο εφαρμογής των ρυθμίσεων είναι η περίπτωση του Αμπιτζάν της Ακτής του Ελεφαντοστού όταν στις 19 Αυγούστου 2006, μια μικρή επιχείρηση δέχτηκε πάνω από 500 τόνους τοξικών αποβλήτων που δεν έγιναν δεκτά προς διάθεση στην Ευρώπη και εναποτέθηκαν στην πόλη Αμπιτζάν, προκαλώντας το θάνατο δεκάδων ανθρώπων και προβλήματα υγείας σε περισσότερους από 100.000.Η παρούσα εργασία υποστηρίζει ότι η εν λόγω Σύμβαση παρέχει ένα βασικό νομικό πλαίσιο το οποίο ρυθμίζει τον τρόπο πραγματοποίησης των διασυνοριακών κινήσεων των επικίνδυνων και άλλων αποβλήτων. Ομοίως απαιτούνται αφενός μεν ορισμένες βασικές θεσμικές μεταρρυθμίσεις, αφετέρου δε περισσότεροι χρηματοδοτικοί πόροι. Οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να βασιστούν στην παραδοχή ότι τόσο η διαδικασία κοινοποίησης και προηγούμενης συγκατάθεσης, όσο και ο ρόλος της Επιτροπής Συμμόρφωσης είναι ελλιπείς.Επίσης υποστηρίζει ότι το σημερινό πολιτικό αδιέξοδο μεταξύ των Μερών που έχουν κυρώσει την απαγόρευση και εκείνων που δεν την έχουν, καθώς και στοιχεία που δείχνουν την αύξηση της παράνομης διακίνησης επικίνδυνων αποβλήτων ακόμη και σε Μέρη που έχουν κυρώσει την απαγόρευση, η απαγόρευση δεν είναι η λύση. Αντιθέτως η ενίσχυση των θεσμών και των διαδικασιών της Σύμβασης θα μπορούσε να επιτρέψει τη διεξαγωγή της διασυνοριακής κίνησης επικίνδυνων και άλλων αποβλήτων υπό προϋποθέσεις, τέτοιες που να εξασφαλίζουν την προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος.
Ανακύκλωση (Απόβλητα κλπ.)
αναπτυσσόμενες χώρες
διασυνοριακή κίνηση
επικίνδυνα απόβλητα
Σύμβαση της Βασιλείας
Περιβάλλον - Προστασία
οικολογικά ορθολογική διαχείριση αποβλήτων
Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Όχι Παράγωγα Έργα 4.0
Harokopio University
