Η υγειονομική περίθαλψη βρίσκεται σε μια διαδικασία σημαντικού μετασχηματισμού λόγω των καινούριων τεχνολογικών και επιστημονικών ανακαλύψεων. Παράλληλα, η ανάγκη αποτελεσματικότερων εξατομικευμένων προσεγγίσεων στην πρόληψη, αξιολόγηση, διάγνωση και θεραπεία αποτελούν μια συνεχή πρόκληση για τους επιστήμονες υγείας και τους κλινικούς διαιτολόγους. Σε αυτό το πλαίσιο η εξατομικευμένη διατροφή και η διατροφή ακριβείας αναπτύσσονται κάτω από την «ομπρέλα» της εξατομικευμένης ιατρικής αποτελώντας ένα σύγχρονο πεδίο, το οποίο υπόσχεται μια πιο ολοκληρωμένη και αποτελεσματική διαχείριση της υγείας λαμβάνοντας υπόψη τα ξεχωριστά ατομικά χαρακτηριστικά του κάθε ανθρώπου. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η παρουσίαση της έννοιας της εξατομικευμένης διατροφής, καθώς και η κριτική αποτίμηση των εφαρμογών, των προκλήσεων και των κινδύνων που σχετίζονται με την εφαρμογή της. Για τον σκοπό αυτό έγινε ανασκόπηση της σύγχρονης βιβλιογραφίας. Αρχικά παρουσιάζεται το ιστορικό πλαίσιο, το οποίο οδήγησε στην ανάγκη ανάπτυξης εξατομικευμένων παρεμβάσεων και αναλύονται οι διαφορετικοί ορισμοί που εμπλέκονται και αλληλοεπικαλύπτονται κατά την μελέτη της εξατομικευμένης διατροφής. Στην συνέχεια παρουσιάζονται οι σχετικές παρεμβάσεις και εφαρμογές σε ερευνητικό επίπεδο, η αποτελεσματικότητα ή όχι αυτών, καθώς και οι πολλαπλές προκλήσεις και περιορισμοί που αναδύονται. Τέλος γίνεται αξιολόγηση σημαντικών προεκτάσεων και επιπτώσεων στην κοινωνία, σε σχέση με την ψηφιακή τεχνολογία που χρησιμοποιείται, τα εξατομικευμένα τρόφιμα τα οποία προωθούνται, τα γενετικά τεστ απευθείας στον καταναλωτή, τα ηθικά και νομικά ζητήματα τα οποία αναδύονται και τη θέση του κλινικού διαιτολόγου και επιστήμονα υγείας σε όλο αυτό το περιβάλλον τεχνολογικής ανάπτυξης και αυτοματισμού. Πολλές μελέτες και προσεγγίσεις εξατομικευμένης διατροφής παρουσιάζουν σημαντικά αποτελέσματα και έχουν συμβάλει στην καλύτερη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο η διατροφή εμπλέκεται στην ανάπτυξη διαφορετικών παθολογικών καταστάσεων. Ωστόσο κάθε ερευνητική προσέγγιση έχει ποικίλους περιορισμούς ώστε μέχρι και σήμερα, η διατροφική επιστήμη να μην έχει καταλήξει σε σαφή αποτελέσματα και στην ανάπτυξη κατευθυντήριων αρχών για το σχεδιασμό και την ασφαλή εφαρμογή των προσεγγίσεων εξατομικευμένης διατροφής στην κλινική πράξη. Επί του παρόντος, τουλάχιστον όσον αφορά τις πολυπαραγοντικές ασθένειες, δεν υπάρχουν σαφή δεδομένα για την χρήση πιο εξελιγμένων και δαπανηρών εργαλείων όπως γονοτυπικές πληροφορίες, ούτε αξιόπιστες πληροφορίες τέτοιων παρεμβάσεων μακροχρόνια. Για την ασφαλή ανάπτυξη της εξατομικευμένης διατροφής στην κλινική πράξη με την χρήση και αξιοποίηση όλης αυτής της σύγχρονης τεχνολογίας και γνώσης πολλά βήματα πρέπει ακόμα να γίνουν. Περισσότερες μελέτες απαιτούνται προς αυτή την κατεύθυνση και πολλά κοινωνικά ζητήματα μένει να διευθετηθούν και να ρυθμιστούν.
Harokopio University
