Η λέξη «Καρκίνος» είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα σύνολο από νόσους με παρόμοια αλλά και διαφορετικά χαρακτηριστικά και οι μορφές του σαφώς διαφέρουν στη φύση τους, το χρόνο ανάπτυξης τους και τη θεραπεία τους. Αποτελεί από τα σοβαρότερα προβλήματα υγείας που παρατηρούνται σήμερα στις αναπτυγμένες χώρες αφού ένα στα τρία άτομα τον εμφανίζει κάποια στιγμή στη ζωή του.1 Η επίπτωση του καρκίνου παρουσιάζει αύξηση στην Ευρώπη. Σήμερα από τη νόσο υποφέρουν περισσότεροι από 1,2 εκατομμύρια ανθρώπους το χρόνο εντός των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.2Συνήθως προσβάλλει ανθρώπους μεγάλης ηλικίας, υπάρχουν όμως και μορφές καρκίνου που εμφανίζονται σε νεαρής ηλικίας άτομα, ακόμη και σε παιδιά. Αυτό που συμβαίνει σε έναν ασθενή με καρκίνο είναι ότι διαταράσσεται η φυσιολογική ανάπτυξη των κυττάρων του και ο πολλαπλασιασμός αυτών. Στη διαταραχή αυτή συμβάλλουν και οι μεταβολές ή οι μεταλλάξεις στα γονίδια του ανθρώπινου γονιδιώματος. Τα καρκινικά κύτταρα εξαπλώνονται είτε άμεσα στον παρακείμενο ιστό με «διήθηση», ή μεταφέρονται σε άλλες θέσεις του οργανισμού μέσω των αιμοφόρων αγγείων και των λεμφαγγείων (μετάσταση). Ο καρκίνος εμφανίζεται όταν τα φυσιολογικά κύτταρα διαταραχθούν από κάποιον αιτιολογικό παράγοντα και τότε οδηγούνται σε μη ελεγχόμενη λειτουργία και ανάπτυξη. Αυτή η μη ελεγχόμενη ανάπτυξη προκαλεί το σχηματισμό του όγκου, ο οποίος αποτελείται από μία μάζα κυττάρων. Οι όγκοι μπορεί να είναι καλοήθεις ή κακοήθεις. Αν δεν αντιμετωπισθεί, ο όγκος μπορεί να προκαλέσει προβλήματα με την εισβολή του σε φυσιολογικούς γειτονικούς ιστούς ή ασκώντας πίεση σε άλλες γειτονικές δομές του σώματος, όπως επίσης και να αποβεί θανατηφόρος για τη ζωή του ασθενούς.3Είναι δυνατόν να προσβάλλει οποιοδήποτε όργανο ή ιστό του οργανισμού καθώς τα κύτταρα αυτά καθίστανται φονικά. Στις ανεπτυγμένες χώρες, οι πιο συχνά εμφανιζόμενες μορφές καρκίνου είναι στον πνεύμονα, μαστού, δέρματος, εντέρου και προστάτη. Οι αιτίες που οδηγούν στην εμφάνιση καρκίνου ποικίλουν. Μπορεί να προκληθεί από χημικές ουσίες (χημικά καρκινογόνα, ιοντίζουσες και υπεριώδεις ακτινοβολίες), ιούς(ιοί και ογκογονίδια), και άλλες, όπως η κληρονομικότητα (γονίδια), τα τραύματα, και οι προκαρκινικές κακώσεις. Παρόλα αυτά ενώ έχει κατανοηθεί πλήρως η αιτιολογία για τη πρόκληση καρκίνου, οι θεραπείες που χρησιμοποιούνται παραμένουν αναποτελεσματικές καθώς το φυσιολογικό κύτταρο διαφέρει ελάχιστα απ’ το καρκινικό κύτταρο με αποτέλεσμα η καταπολέμηση αυτού να προκαλεί βλάβη όχι μόνο στον ιστό στόχο αλλά και στο φυσιολογικό ιστό. Αυτή η νόσος αποτελεί μέρος του πολιτισμού μας, βρίσκεται γύρω μας, τόσο εξαιτίας του πληθυσμού που νοσεί, όσο και εκείνων που θα νοσήσουν κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Ο νοσηλευτής γνωρίζει ότι ο καρκίνος αποτελεί μια παθολογική κατάσταση που επηρεάζει συνολικά τον ασθενή, αλλά και τους οικείους του. Μόνο η ανακοίνωση της διάγνωσης του καρκίνου τρομοκρατεί και εξουθενώνει συναισθηματικά. Η σχέση μεταξύ νοσηλευτή και ασθενή είναι κύριας σημασίας καθώς παρεμβαίνει συναισθηματικά και μοιράζονται από κοινού τα προβλήματα που προκύπτουν. Επίσης, είναι υπεύθυνος για την παροχή ποιοτικής φροντίδας και να ικανοποιεί τις ανάγκες του ασθενή, ο οποίος πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν μοναδική ολότητα. Αυτή η στενή διαπροσωπική σχέση πρέπει να διακατέχεται από αμοιβαίο σεβασμό και κατανόηση. Όσον αφορά τη φροντίδα των ασθενών με καρκίνο περιλαμβάνει την πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση, την αποκατάσταση, τη χρόνια παρακολούθηση και την φροντίδα τελικού σταδίου. Για όλα αυτά ο νοσηλευτής είναι ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στην ιατρό-θεραπευτική ομάδα-ασθενή. Η εργασία θα παρουσιάσει μια βιβλιογραφική ανασκόπηση σχετικά με τη διαχείριση ασθενών με τελικό στάδιο καρκίνου. Ο σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να ενημερώσει το κοινό σχετικά με τη νόσο αυτή, να παραθέσει τα στάδια, τα διάφορα είδη καρκίνου, την επιδημιολογία και την αντιμετώπισή του μέσα από τη παροχή νοσηλευτικής φροντίδας. Θα αναφερθούμε κυρίως στο 4ο στάδιο της νόσου μιας και είναι το τελικό και το πιο δύσκολο από όλες τις απόψεις. Η παρηγορητική και η ανακουφιστική φροντίδα είναι αυτή που έχει κυρίαρχο ρόλο στη φάση αυτή, καθώς και η ψυχολογική υποστήριξη των ασθενών και του οικογενειακού περιβάλλοντος από τη διεπιστημονική ομάδα. Επίσης θα γίνει αναφορά στη νοσηλεία κατ’ οίκον, στη νοσηλεία στο νοσοκομειακό χώρο, αλλά και στους διάφορους ξενώνες που έχουν δημιουργηθεί γι’ αυτό το σκοπό.
