Στα πλαίσια της παρούσας εργασίας στόχος μας είναι η μελέτη του φαινομένου του σχολικού εκφοβισμού (bullying), η εκδήλωση δηλαδή βίας και επιθετικότητας μεταξύ των μαθητών στο χώρο του σχολείου, όπου τα τελευταία χρόνια έχει πάρει σημαντικές διαστάσεις τόσο στη χώρα μας όσο και σε διεθνές επίπεδο. Το φαινόμενο της σχολικής επιθετικότητας έχει απασχολήσει ιδιαίτερα επιστήμονες και ερευνητές τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Πολύ συχνά πλέον φθάνουν στα φώτα της δημοσιότητας περιστατικά επιθετικότητας από μαθητές στο χώρο του σχολείου και έξω από αυτόν. Τα φαινόμενα αυτά αποδίδονται τόσο σε εσωτερικούς παράγοντες, όπως είναι η ηλικία του παιδιού και του εφήβου κατά την οποία συντελούνται αναρίθμητες βιολογικές, γνωστικές και συναισθηματικές αλλαγές, όσο και σε εξωτερικούς παράγοντες κοινωνικού οικογενειακού και περιβαλλοντικού χαρακτήρα. Το ζήτημα της σχολικής επιθετικότητας έχει γίνει διεθνώς αντικείμενο μελέτης πολλών επιστημόνων από διαφορετικές επιστημονικές περιοχές όπως για παράδειγμα τη ψυχολογία, τη παιδαγωγική, τη κοινωνιολογία, την εγκληματολογία και άλλες, κυρίως λόγω των ανησυχητικών διαστάσεων που έχει λάβει. Στη χώρα μας το φαινόμενο αυτό δε παρουσιάζεται σε ακραίες μορφές όπως για παράδειγμα στις ΗΠΑ που από τη δεκαετία του ’70 απασχολεί τον επιστημονικό και πολιτικό κόσμο και υπάρχουν περιστατικά επιθέσεων μέχρι και ανθρωποκτονιών. Ωστόσο και στην Ελλάδα απασχολεί έντονα την επιστημονική ατζέντα δεδομένου ότι μόνο με τη μελέτη και την έγκαιρη πρόληψη είναι δυνατόν να περιοριστούν ή να αποτραπούν οι εκδηλώσεις τέτοιου είδους φαινομένων.Έμφαση θα δοθεί στην ηλεκτρονική μορφή εκφοβισμού στα πλαίσια πάντα του σχολικού εκφοβισμού, δεδομένου ότι η συνεχώς αυξανόμενη χρήση των τεχνολογικών μέσων επικοινωνίας χρησιμοποιούνται πλέον σε μεγάλο βαθμό από τα νεαρά άτομα σε όλες τις πτυχές της εκπαιδευτικής και κοινωνικής τους ζωής. Στόχος μας είναι να μελετήσουμε με ποιον τρόπο και σε ποιο βαθμό επηρεάζει το γεγονός αυτό την εκδήλωση εκφοβισμού. Ο διαδικτυακός εκφοβισμός για πολλούς αποτελεί τη σύγχρονη μορφή του παραδοσιακού εκφοβισμού, κατά την οποία οι μαθητές εκδηλώνουν επιθετικότητα χρησιμοποιώντας το κινητό τους τηλέφωνο ή τον ηλεκτρονικό τους υπολογιστή, με αποτέλεσμα ο εκφοβισμός να αποδεσμεύεται από την ανάγκη της φυσικής παρουσίας των εμπλεκομένων και να είναι δυνατόν να συμβαίνει οποιαδήποτε χρονική στιγμή είτε μέσα στο χώρο του σχολείου, είτε και έξω από αυτόν.Η παρούσα εργασία χωρίζεται σε δύο μέρη. Το πρώτο μέρος αποτελεί το θεωρητικό πλαίσιο για τη βία και την επιθετικότητα στο χώρο του σχολείου, όπου θα γίνει μία εννοιολογική προσέγγιση με σκοπό την αποσαφήνιση των όρων επιθετικότητα και σχολική επιθετικότητα, περιγραφή των μορφών του σχολικού εκφοβισμού, μία αναφορά στα χαρακτηριστικά των εμπλεκομένων καθώς και των παραγόντων που μπορεί να ωθήσουν ένα παιδί να εκδηλώσει επιθετική συμπεριφορά. Εν συνεχεία θα παρατεθούν κάποια στοιχεία από έρευνες που έχουν γίνει σχετικά με το φαινόμενο, προκειμένου να έχουμε μια πιο σαφή εικόνα για την έκταση και τη φύση αυτού, τόσο σε εθνικό, όσο και σε διεθνές επίπεδο. Τέλος το δεύτερο μέρος αποτελεί το ερευνητικό κομμάτι όπου γίνεται μία προσπάθεια καταγραφής της συχνότητας ύπαρξης και των χαρακτηριστικών του φαινομένου του σχολικού και κυρίως του διαδικτυακού εκφοβισμού στη πόλη της Μυτιλήνης με βάση στοιχεία που θα συλλέξουμε με τη χρήση ερωτηματολόγιου από μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Σχολή Κοινωνικών Επιστημών. Τμήμα Κοινωνιολογίας. Έρευνα Εφαρμοσμένη στην Ανάπτυξη Καινοτόμων Τοπικών και Περιφερειακών Πολιτικών και την Κοινωνική Συνοχή.
University of the Aegena
