Σχεδιασμός συνθετικών μαθησιακών δραστηριοτήτων για τα μαθηματικά και τις ΤΠΕ σε παιδιά προσχολικής ηλικίας: συνδυαστική και μικρόκοσμος
(EL)
Φραντζεσκάκη, Κωνσταντίνα
aegean
Αντικείμενο της παρούσας εργασίας αποτελεί η ανάπτυξη της συνδυαστικής σκέψης. Η Συνδυαστική αποτελεί ένα νέο τομέα έρευνας στον οποίο έχει διεξαχθεί περιορισμένος αριθμός μελετών με σκοπό να ερευνηθεί η ανάπτυξή της στους μαθητές. Ωστόσο, η Συνδυαστική παρέχει πολλαπλά οφέλη, κάποια από τα οποία είναι η προετοιμασία στην απαρίθμηση κάνοντας εικασίες, γενικεύσεις και συστηματική σκέψη, η ανάπτυξη της ικανότητας της παρατήρησης, η δημιουργικότητα κι η απόκτηση της ικανότητας για ανεξάρτητη σκέψη. Σκοπός της εργασίας είναι να ερευνηθεί αν ένας μικρόκοσμος μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη της συνδυαστικής σκέψης των μαθητών.
Οι μαθητές που έλαβαν μέρος ήταν προσχολικής ηλικίας και ενεπλάκησαν σ’ ένα αυθεντικό πλαίσιο για τους ίδιους. Τρεις δραστηριότητες δημιουργήθηκαν με κοινή βάση σε μικρόκοσμο. Μέσα από αυτές οι μαθητές κλήθηκαν να παράγουν διατάξεις σ’ ένα σύνολο αντικειμένων που τους δινόταν με επανατοποθέτηση, δύο ανά δύο, τρία ανά δύο και τέσσερα ανά δύο. Βάσει των αποτελεσμάτων ο μικρόκοσμος που δημιουργήθηκε αποτελεί ένα εργαλείο μάθησης μέσω του οποίου οι μαθητές προσχολικής ηλικίας είναι σε θέση ν’ αναπτύξουν συνδυαστική σκέψη. Οι μαθητές παρήγαγαν διατάξεις ακολουθώντας τη Στρατηγική 1 κι επιλέγοντας τυχαία τρίγωνα και τετράγωνα, ενώ παρατηρήθηκε και το χαρακτηριστικό της στρατηγικής αυτής, δηλαδή η απροθυμία των μαθητών να επιλέξουν το ίδιο χρώμα δύο φορές για να παράγουν όμοιες διατάξεις. Η πληροφορία ανάδρασης που δινόταν φάνηκε ότι επέδρασε θετικά στην παραγωγή διατάξεων αφού περίπου οι μισοί μαθητές την αξιοποίησαν για να εντοπίσουν νέες διατάξεις.
Ωστόσο, η παρούσα εργασία περιορίζεται λόγω του μικρού δείγματός της. Θα πρέπει να γίνουν περαιτέρω έρευνες με περισσότερους μαθητές νηπιακής και προνηπιακής ηλικίας για να διερευνηθεί εκτενέστερα η ανάπτυξη συνδυαστικής σκέψης και η συμβολή μικρόκοσμων. Επιπρόσθετα, όπως διαπιστώθηκε, η συντριπτική πλειοψηφία των προνηπίων δεν κατάφερε να αξιοποιήσει την πληροφορία ανάδρασης. Συνεπώς, θα μπορούσαν να γίνουν νέες έρευνες για να ερευνήσουν αυτή την απόκλιση νηπίων και προνηπίων σε σχέση με την πληροφορία ανάδρασης. Τέλος, μία πιο εκτεταμένη έρευνα στην οποία θα καταγραφόταν περισσότερες αλληλεπιδράσεις των παιδιών με τον μικρόκοσμο αυτό θα μπορούσε να δείξει αν τα παιδιά θα μπορούσαν εν τέλει να αναπτύξουν πιο εξελιγμένες στρατηγικές πάνω σε δισδιάστατα προβλήματα συνδυαστικής μέσω της συνεχόμενης αλληλεπίδρασης, κάνοντας ξανά και ξανά τις ίδιες δραστηριότητες κι αλλάζοντας κάθε φορά την διάταξη που ανοίγει την πόρτα.
