Τα ψηφιακά μέσα και παιχνίδια αποτελούν ιδιαίτερα ελκυστικό μέσο για τα παιδιά, στο οποίο αφιερώνουν αρκετές ώρες προσήλωσης, με αποτέλεσμα να προκαλούν το ενδιαφέρον των εκπαιδευτικών σχεδιαστών προκειμένου να τα αξιοποιήσουν στη μάθηση (Μαρκούζης & Φεσάκης, 2014). Οι Τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνίας (ΤΠΕ) παρέχουν νέες δυνατότητες αναπαράστασης και αφήγησης ιστοριών εκπαιδευτικού περιεχομένου, είτε αξιοποιώντας τα πολυμέσα στην αφήγηση συμβατικών-γραμμικών ιστοριών (ψηφιακή αφήγηση) (Σεραφείμ & Φεσάκης, 2010), είτε επιτρέποντας τη δημιουργία νέων ειδών διαδραστικών αφηγήσεων, στα οποία οι ιστορίες διαθέτουν δυναμική πλοκή επηρεαζόμενη από τον αναγνώστη (Διαδραστικές Ψηφιακές Ιστορίες) (Markouzis & Fesakis, 2015). Οι ιστορίες και η αφήγηση τους αποτελούν ένα μαθησιακό μέσο και μια μέθοδο διδασκαλίας με αξία ευρύτερα αποδεκτή (Egan, 1985; 1986). Ειδικά για τις Φυσικές Επιστήμες (ΦΕ), αναγνωρίζοντας τα οφέλη της αφήγησης, τα τελευταία χρόνια δίνεται όλο και περισσότερη έμφαση στην πλαισιωμένη διδασκαλία (contextual teaching) και στην χρήση αφηγηματικών μορφών σε αυτήν (Martin & Brouwer, 1991; Norris, Guilbert, Smith, Hakimelahi, & Phillips, 2005; Klassen, 2009). Μια τάση που αντανακλά τις απόψεις της Γνωστικής Ψυχολογίας, κατά τις δυο τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Ο Μπρούνερ (Bruner, 1985) θεωρεί πως ο ανθρώπινος νους έχει δύο εντελώς διαφορετικούς τρόπους να γνωρίζει την πραγματικότητα: τον παραδειγματικό (δηλαδή τον ταξινομικό, επαγωγικό και παραγωγικό, που χρησιμοποιείται στην επιστήμη) και τον αφηγηματικό, που διαφέρει από τον πρώτο τόσο σε μορφή, όσο και σε πρόθεση και λειτουργία. Έτσι, ο Μπρούνερ προτείνει οι εκπαιδευτικές προσπάθειες προς την επιστημονική κατανόηση, από ξύλινο επιστημονικό λόγο να μεταγραφούν σε μορφές αφήγησης. Παράλληλα, οι εκπαιδευτικές Διαδραστικές Ψηφιακές Ιστορίες (ΔΨΙ), αυτόνομες ή ενσωματωμένες σε παιχνίδια, έχουν τη δυνατότητα να υποστηρίξουν σύγχρονες μαθησιακές προσεγγίσεις, να ενεργοποιήσουν ανώτερες μορφές σκέψης και συναισθηματική εμπλοκή κατά τη μάθηση, ενώ τα πρώτα αποτελέσματα από την πειραματική εφαρμογή εκπαιδευτικών ΔΨΙ, σε πλαίσιο άτυπης μάθησης, είναι ενθαρρυντικά (Markouzis & Fesakis, 2015). Για την καλύτερη κατανόηση του σχεδιασμού εκπαιδευτικών ΔΨΙ και την πειραματική αποτίμηση της μαθησιακής τους αξίας, απαιτείται η ανάπτυξη και η μελέτη περισσότερων συγκεκριμένων περιπτώσεων. Έτσι, στο πλαίσιο της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας εφαρμόστηκε ΔΨΙ παιγνιώδους χαρακτήρα, προκειμένου να διδαχθεί επιστημονικό περιεχόμενο αντλούμενο από την ενότητα του φωτός του Δημοτικού Σχολείου. Στην εργασία αρχικά περιγράφεται η προσέγγιση της έννοιας της ΔΨΙ και στη συνέχεια ο σχεδιασμός της υπό μελέτη ΔΨΙ για το φώς, καθώς και τα πρώτα αποτελέσματα της πειραματικής εφαρμογής της σε μαθητές Πρώτης (Α’) και Πέμπτης (Ε’) Δημοτικού, με όρους ελκυστικότητας, ανάδειξης εναλλακτικών ιδεών και εννοιολογικής αλλαγής.
Digital media and games are a very attractive mean for children, to whom they dedicate several hours, causing the interest of educational designers to use them in learning (Markouzis & Fesakis, 2014). Information and Communication Technologies (ICT) provide new possibilities to represent and narrate educational content stories, either by using multimedia in telling conventional-linear stories (digital narration) (Serafim & Fesakis, 2010), or by allowing new types of interactive narratives to be created, in which stories have a dynamic plot influenced by the reader (Interactive Digital Stories) (Markouzis & Fesakis, 2015). Stories and story-telling consist a mean of education and a method of teaching with a value more widely accepted (Egan, 1985; 1986). In particular, for natural sciences, recognizing the benefits of storytelling, more emphasis has been put on contextual teaching and the use of narrative forms in the last few years (Martin & Brouwer, 1991; Norris, Guilbert, Smith, Hakimelahi & Phillips, 2005; Klassen, 2009). A trend that reflects the views of Cognitive Psychology during the last two decades of the 20th century. Bruner (1985) considers that the human mind has two completely different ways of knowing reality: the exemplary and the narrative, which differs from the former in both form , as well as in intention and function. Bruner proposes educational efforts, in order to achieve scientific understanding, from scientific reason to translating into narrative forms. At the same time, interactive Interactive Digital Stories (IDS), autonomous or integrated in games, have the potential to support modern learning approaches, to activate higher forms of thinking and emotional engagement in learning, while the first results from the experimental application of IDS in the context of informal learning, are encouraging (Markouzis & Fesakis, 2015). In order to better understand the design of educational IDS and the experimental assessment of their learning value, it is necessary to develop and study more specific cases. In the framework of this diploma we used a playful character IDS, in order to teach scientific content derived from the unity of light of the elementary school. The work first describes the approach of the concept of HDI and then the design of the studied IDS for light, as well as the first results of its experimental application to students of First and Fifth grade of elementary school, in terms of attractiveness, emergence of alternative ideas and conceptual change.
University of the Aegena
