δείτε την πρωτότυπη σελίδα τεκμηρίου στον ιστότοπο του αποθετηρίου του φορέα για περισσότερες πληροφορίες και για να δείτε όλα τα ψηφιακά αρχεία του τεκμηρίου*
Η θέση της δημοκρατίας και της αριστοκρατίας στο έργο του Αισχύλου: ηρωισμός και πολιτικοί θεσμοί
The role of democracy and aristocracy in Aeschylus: heroism and political institutions.
Η μυθολογική παράδοση, όπως αποτυπώθηκε στην αρχαϊκή ποίηση, προβάλλει τον ηρωισμό με τέτοιον τρόπο, ώστε να εξυψώνεται η αριστοκρατική τάξη ως φορέας ενός κώδικα αξιών, σήματος κατατεθέν του ένδοξου παρελθόντος. Οι ήρωες που πρωταγωνιστούν στους γνωστούς μύθους είναι αριστοκρατικής καταγωγής και διαθέτουν μια σειρά από χαρακτηριστικά, που τους απομακρύνουν από το επίπεδο του μέσου ανθρώπου. Όσο νέες κοινωνικές δυνάμεις διεκδικούν μερίδιο στην πολιτική εξουσία τόσο αυτός ο κώδικας γίνεται κτήμα ενός ευρύτερου συνόλου. Σταδιακά, βεβαίως, προσαρμόζεται στις απαιτήσεις ενός κόσμου περισσότερο εξελιγμένου, του οποίου σημείο αναφοράς είναι πλέον η πόλη-κράτος. Στην Αθήνα του 5ου αι. π.Χ. βλέπουμε καθαρά τη σύγκρουση του αριστοκρατικού και του δημοκρατικού ιδεώδους. Η ποίηση του Αισχύλου απευθύνεται - ως δραματική - σε όλο το φάσμα της αθηναϊκής κοινωνίας. Ο ποιητής επεδίωξε να δώσει πολιτικές διαστάσεις στους μύθους τους οποίους δραματοποίησε. Η θεματολογία του είχε εξ ορισμού αριστοκρατικό χαρακτήρα, όμως ο Αισχύλος δεν δείχνει να καταβάλλει κάποια ιδιαίτερη προσπάθεια, ώστε να υπερασπιστεί τα δικαιώματα της ανώτατης τάξης έναντι του δήμου. Οι στίχοι του ασκούν διακριτικά κριτική στα ιδανικά ενός κόσμου τον οποίο θεωρεί παρωχημένο και προβάλλουν τις πιο σύγχρονες δημοκρατικού τύπου αξίες. Αν και πιστεύει, κατά την παραδοσιακή αντίληψη, ότι η φυσική προδιάθεση παίζει τον ρόλο της στη διαμόρφωση της ταυτότητας του ανθρώπου, αναγνωρίζει τη συνεισφορά της κατώτερης τάξης στην προάσπιση της πόλης, εμπιστεύεται τους δημοκρατικούς θεσμούς και τις δημοκρατικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων, καταδικάζει την απολυταρχία, την ανομία και την πρωτόγονη εκδικητικότητα. Στέκεται, επίσης, στο πλευρό ηγετικών μορφών της δημοκρατικής παράταξης, ενθαρρύνει την αποστασιοποίηση της Αθήνας από τη Σπάρτη, όμως διαφωνεί με έναν χωρίς όρια εκδημοκρατισμό της πόλης. Τοποθετείται, λοιπόν, στους μετριοπαθείς δημοκρατικούς, σε εκείνους δηλαδή που αναγνώριζαν ότι οι άριστοι πρέπει να είναι αυτοί που στο πλαίσιο της δημοκρατίας επιβάλλεται να διατηρήσουν τον πρωταγωνιστικό τους ρόλο στα πολιτικά πράγματα.
*Η εύρυθμη και αδιάλειπτη λειτουργία των διαδικτυακών διευθύνσεων των συλλογών (ψηφιακό αρχείο, καρτέλα τεκμηρίου στο αποθετήριο) είναι αποκλειστική ευθύνη των αντίστοιχων Φορέων περιεχομένου.
Βοηθείστε μας να κάνουμε καλύτερο το OpenArchives.gr.
University of the Aegena
