¬Σκοπός της παρούσας πτυχιακής εργασίας ήταν να διερευνηθεί βιβλιογραφικά η παρουσία βιοκτόνων σε παράκτια ύδατα της ελληνικής επικράτειας, τα οποία χρησιμοποιούνται ως ενισχυτικά δράσης σε υφαλοχρώματα. Σε παγκόσμιο επίπεδο, τα υφαλοχρώματα εφαρμόζονται σε επιφάνειες ή κατασκευές που έρχονται σε επαφή με το νερό με στόχο την αντιμετώπιση της επικάλυψης αυτών από ποικιλία οργανισμών. Παρότι η συσσώρευση των οργανισμών αυτών αποτελεί μια φυσική διαδικασία, εντούτοις μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά λειτουργικά και οικονομικά προβλήματα, αλλά και σε θέματα ασφάλειας. Με βάση τη διεθνή επιστημονική και ελληνική βιβλιογραφία, τα βιοκτόνα που φαίνεται να χρησιμοποιούνται ευρέως είναι τα εξής: Irgarol 1051, Diuron, Chlorothalonil, Dichlofluanid, Sea-nine 211, Zinc pyrithione και Cu2O. Σημειώνεται ότι, διεθνώς, τόσο η συμπεριφορά τους στο υδατικό περιβάλλον, όσο και οι οικοτοξικολογικές τους επιπτώσεις έχουν σε σημαντικό βαθμό διερευνηθεί. Όσον αφορά σε μελέτες της παρουσίας των στα ελληνικά παράκτια ύδατα, αυτές φαίνεται να είναι περιορισμένες. Πιο συγκεκριμένα, αναφέρεται το Πρόγραμμα Συστηματικής Παρακολούθησης (1999-2000) των μεγαλύτερων σε δυναμικότητα ελληνικών λιμένων και χώρων ελλιμενισμού κύρια σκαφών αναψυχής (μαρίνες) που αφορούσε στην παρουσία των Irgarol 1051, Diuron, Chlorothalonil, Dichlofluanid, Sea-nine 211 σε θαλασσινά νερά και επιφανειακά ιζήματα. Τα εύρη των συγκεντρώσεων κυμάνθηκαν σε επίπεδα συγκριτικά χαμηλότερα σε σχέση με τις τιμές που αναφέρονται στη διεθνή βιβλιογραφία, με τις υψηλότερες τιμές να καταγράφονται σε μαρίνες εποχικά (άνοιξη-καλοκαίρι). Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εν λόγω τιμές δεν αναδεικνύουν επιπτώσεις οξείας τοξικότητας, πάραυτα όμως δεν μπορούν να αποκλειστούν δυνητικά χρόνιες επιπτώσεις σε ανώτερους θαλάσσιους οργανισμούς. Άλλα δεδομένα προέρχονται από εργασίες σχετικές με τη διαδικασία είτε της προεπεξεργασίας των δειγμάτων (νερό και ιζήματα), είτε και της αναλυτικής μεθόδου προσδιορισμού των βιοκτόνων. Επίσης, είναι σκόπιμο να διερευνηθούν θαλάσσιες περιοχές πέριξ των υδατοκαλλιεργειών, αλλά και αλιευτικοί λιμένες/καταφύγια, που αμφότερα θεωρούνται δυνητικές πηγές βιοκτόνων. Λαμβάνοντας υπόψη την περιορισμένη πληροφορία σχετικά με την παρουσία των βιοκτόνων, που χρησιμοποιούνται ως ενισχυτικά δράσης σε υφαλοχρώματα στα ελληνικά θαλάσσια περιβάλλοντα, την εκτιμούμενη ευρεία χρήση τους σε σχετικές εφαρμογές, κυρίως εποχικά (άνοιξη, καλοκαίρι), καθώς και άλλους παράγοντες, όπως τοπογραφία, κ.λπ., κρίνεται σκόπιμη η περαιτέρω, σε πλέον συστηματική, έρευνα. Θεωρώντας, επίσης, την «Αρχή της Προφύλαξης» σε σχέση με τη χρήση των εν λόγω βιοκτόνων, είναι δυνατόν να διαμορφωθούν πολιτικές που θα στοχεύουν στη μείωση της θαλάσσιας ρύπανσης, στη διατήρηση της ποιότητας των θαλάσσιων συστημάτων, αλλά και στην προστασία της ανθρώπινης υγείας.
Aim of the study was to investigate the occurrence of booster biocides in Greek marine environments. Antifouling paints are used worldwide and are applied to surfaces or structures submerged into water against slime, algae, and other animals. Although fouling is a natural process, it results to serious operational, economical and safety issues. International scientific literature has been reviewed to identify biocides that are mostly used (worldwide and in Greece), to evaluate fate in the marine environment and their ecotoxicological effects. Worldwide, the most used biocides appear, among others, to be Irgarol 1051, Diuron, Chlorothalonil, Dichlofluanid, Sea-nine 211, Zinc pyrithione, and Cu2O. Monitoring data (1999-2000) on booster biocides (Irgarol 1051, Diuron, Chlorothalonil, Dichlofluanid, Sea-nine 211) in Greek seawater samples and sediments refer to a 1-year survey in marinas and harbors. Other limited data come from literature targeted mostly to the development of either the pretreatment of samples (samples and sediments) or the analytical method. It should be noticed that aquaculture marine areas and fishery harbors both are potential sources of antifouling paints like marinas and harbors. In Greece, aquaculture is a promising, constantly developed economic activity. On the other hand fishery harbors are numerous widespread all over the Greek coastal area. Based on the existing Greek data, and when comparing them to other relevant European and non-European countries, they appear to be not high enough to have acute toxic effects on higher species while their chronic effects cannot be determined. By taking into account the limited data on the occurrence of booster biocides in Greek environments, the widespread use of biocides on ship/boats, the high boating activities especially in the extended summer period as well as other factors i.e. low water exchange rates and so on, further research has to be carried out. By bearing in mind the ‘precautionary principle’ in respect to the use of booster biocides, policies can be addressed for pollution mitigation and preservation of marine systems as well as for the protection of human health.
