Η παρούσα εργασία έχει ως σκοπό να αναλύσει τις αλλαγές που έχει επιφέρει η εφαρμογή του νέο-οθωμανικού μοντέλου από το ΑΚΡ στην Τουρκία, καθώς και τις επιπτώσεις αυτών τόσο στο εσωτερικό της, όσο και στην άσκηση εξωτερικής πολιτικής στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Από το 2003 οπότε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει αναλάβει την διακυβέρνηση της Τουρκίας, ενσαρκώνει έναν από του πιο πετυχημένους πολιτικούς της Τουρκίας, και αυτό γιατί αναμφίβολα, το μεταρρυθμιστικό του έργο έχει μεταβάλλει άρδην την κοινωνικό-πολιτική δομή της χώρας. Κατά τα πρώτα χρόνια της θητείας του και με την υποστήριξη της ΕΕ, αλλά και τη σύμφωνη γνώμη του κεμαλικού κατεστημένου, όντως προχώρησε σε δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις.
Όμως, όπως θα φανεί στα πλαίσια αυτής της διπλωματικής εργασίας, στόχος της εσωτερικής πολιτικής του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ήταν η σταδιακή εφαρμογή μιας νέο-οθωμανικής πολιτικής, ώστε να διαβρώσει την ισχύ του κοσμικού πολιτικού συστήματος της χώρας πράγμα που, στη συνέχεια θα του επέτρεπε να επιβάλει νέα, ισλαμικά πρότυπα στην πολιτική και στην κοινωνία, πράγμα που άρχισε να κάνει από το 2005 και έπειτα. Όσον αφορά την εξωτερική πολιτική, υπό το ΑΚΡ, η Τουρκία προσπάθησε να αποκτήσει ένα ηγεμονικό ρόλο στην περιοχή της Μέσης Ανατολής με την εφαρμογή του δόγματος των «μηδενικών προβλημάτων».
Η αποτυχία της εφαρμογής του δόγματος Νταβούτογλου, λόγω των αντιδράσεων στο εσωτερικό της χώρας από διάφορες κοινωνικές, και εθνοτικές ομάδες, αλλά και λόγω της διαφοροποίησης των περιφερειακών συνθηκών, κυρίως μετά το 2011, είχε ως αποτέλεσμα την άσκηση μιας όλο και πιο αυταρχικής πολιτικής στο εσωτερικό, ενώ στην εξωτερική πολιτική η Τουρκία άρχισε να προχωρά σε ρήξεις και σε αλλαγή συμμαχιών, και ταυτόχρονα να καταφεύγει στην χρήση «σκληρής ισχύος» σε γειτονικά κράτη, όπως η Συρία. Όπως προκύπτει η πολιτική του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στηρίζεται στη θρησκεία για πολιτικούς λόγους, επιδιώκοντας στο μεν εσωτερικό την παγίωση του ΑΚΡ και στην Μέση Ανατολή την καθιέρωση του ως ένας τρίτος πυλώνας του πολιτικού Ισλάμ. Επομένως, μπορεί η πολιτική Ερντογάν να φαίνεται ότι ακολουθεί μια διαφορετική γραμμή σε σχέση με το δόγμα Νταβούτογλου, όμως ο στόχος παραμένει ίδιος: να καταστεί η Τουρκία μια περιφερειακή δύναμη αλλά και προστάτης του Σουνιτικού Ισλάμ.
Πανεπιστήμιο Αιγαίου
