δείτε την πρωτότυπη σελίδα τεκμηρίου στον ιστότοπο του αποθετηρίου του φορέα για περισσότερες πληροφορίες και για να δείτε όλα τα ψηφιακά αρχεία του τεκμηρίου*
Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Σχολή Κοινωνικών Επιστημών. Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας.
(EL)
Ίσως κανένας αναγεννησιακός καλλιτέχνης δεν έχει συνδεθεί τόσο στενά με τη γυναικεία ομορφιά όσο ο Τιτσιάνο. Η ιδιαίτερη αυτή αδυναμία του στο γυναικείο φύλο είναι ταυτισμένη με την «επαγγελματική του εικόνα». Είναι γνωστό μέσα από πηγές πως το παρατσούκλι που του είχε αποδοθεί από τον ποιητή και στενό του φίλο Pietro Arentino, ήταν το «ladies man». Μάλλον αυτό εξηγεί πολλά.....! Για τον Τιτσιάνο, καμία γυναίκα δεν ήταν «άσχημη». Τόλμησε να απεικονίσει το γυναικείο γυμνό σώμα σε μία εποχή που δεν είχε ξεπεραστεί η αντίληψη, πως το μόνο σώμα που μπορούσε να απεικονιστεί γυμνό ήταν το ανδρικό. Επιπλέον, είχε την ικανότητα να εξαφανίζει οποιοδήποτε ψεγάδι μέσω της ζωγραφικής του, εξιδανικεύοντας κατά αυτόν τον τρόπο το λεγόμενο «αδύναμο φύλο»! Χαρακτηρίστηκε από πολλούς συγχρόνους αλλά και μεταγενέστερούς του ως πορνογραφικός. Ίσως και να ήταν εν μέρει! Ας μην ξεχνάμε όμως πως όλα τα έργα δημιουργούνταν έπειτα από απαίτηση του εκάστοτε πάτρωνα, ο οποίος αρκετές φορές καθόριζε το θέμα του έργου...! Το μόνο σίγουρο είναι πως και αυτός όπως και όλοι οι καλλιτέχνες της εποχής του ήταν συμβιβασμένοι με τα υπάρχοντα «δεδομένα». Άλλωστε όση ελευθερία και να είχε δοθεί στον καλλιτέχνη ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του 16ου αιώνα, δεν παύουμε να αναφερόμαστε σε μία στρατευμένη τέχνη που είχε ως στόχο να προβάλει συγκεκριμένα πρότυπα ανθρώπων, όπως αυτό της ιδανικής γυναίκας. Σε μία εποχή όπου πράγματα που αφορούν τις τέχνες και τα γράμματα αλλάζουν, με σκοπό να διευρυνθούν οι ορίζοντες του ανθρώπινου νου, κάποια παγιωμένα πρότυπα συμπεριφοράς παραμένουν ως έχουν. Κυρίως σε ότι αφορά το θέμα γυναίκα δεν υπάρχουν ουσιαστικές αλλαγές. Η συμμετοχή τους στα πολιτικά και οικονομικά δρώμενα είναι σχεδόν ανύπαρκτη, καθώς επίσης ελάχιστη είναι και η συμμετοχή τους στην «Ιταλική κουλτούρα», όπως για παράδειγμα στην εκπαίδευση. Επιπρόσθετα, οι κανόνες που σχετίζονται με την ανδρική και γυναικεία σεξουαλικότητα διαφέρουν. Ο μόνος τρόπος μέσω του οποίου μπορούν να αναδειχθούν είναι η τέχνη, η λογοτεχνία και η φιλοσοφία. Η απεικόνιση εξιδανικευμένων ανδρικών και γυναικείων μορφών εξυπηρετούσε διαφορετικούς σκοπούς. Οι ανδρικές μορφές είχαν ως στόχο να προβάλουν τον ιδανικό πολίτη, του οποίου τα χαρακτηριστικά αλλάζουν ανάλογα με τα πολιτικά δρώμενα. Οι γυναικείες μορφές ταυτίζονται πάντα με κάποια ανδρική μορφή. Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως οι πάτρωνες ήταν άνδρες που ανάθεταν τα έργα σε άνδρες ζωγράφους, τα οποία με τη σειρά τους απευθύνονταν σχεδόν πάντα σε ανδρικό κοινό! Συνεπώς, έχουμε να κάνουμε με μια γυναίκα «στολίδι» που «κοσμεί» πάντα κάποια ανδρική μορφή. Επιπλέον, η απεικόνιση της γυναίκας στην τέχνη στην ουσία έχει ως στόχο να αναδείξει ένα ακόμα χαρακτηριστικό του άνδρα, αφού προβάλει το κοινωνικό status, τη δύναμη και τον πλούτο του συζύγου ή του πατέρα της. Η γυναίκα είναι ένα θέαμα, του οποίου η εξωτερική εμφάνιση κρίνονταν από την κοινωνική της θέση, ενώ αναδεικνύει την ταυτότητα της οικογένειάς της ή του συζύγου της. Τέλος, αποτελεί αντικείμενο ανταλλαγής μέσα στον θεσμό του γάμου ή όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Andrian W.B. Randolph: «...Πρόκειται για μία επένδυση από την οποία ο άνδρας περιμένει μακροπρόθεσμα κέρδη»!
*Η εύρυθμη και αδιάλειπτη λειτουργία των διαδικτυακών διευθύνσεων των συλλογών (ψηφιακό αρχείο, καρτέλα τεκμηρίου στο αποθετήριο) είναι αποκλειστική ευθύνη των αντίστοιχων Φορέων περιεχομένου.
Βοηθείστε μας να κάνουμε καλύτερο το OpenArchives.gr.
