The late 1970s and the 1980s were a time of political and social change in Greece, following the collapse of the seven-year military dictatorship, as well as a time of rupture in mental healthcare: new approaches were being developed, including those implemented by the Society of Social Psychiatry and Mental Health, a voluntary, nonprofit scientific association, founded in 1981 (officially in 1986). This article places the initiatives undertaken by the society within the international context of postwar mental healthcare, and within the national postdictatorship framework. It uses the analytical concept of the “mixed economy of welfare”, demonstrating that the society’s work was based on the synergy between the private and the public. Furthermore, the article discusses how concepts of gender were embedded in and shaped by the work of the society in the 1980s, arguing that the society reproduced the traditional gender hierarchies of the mental health field while reworking the hierarchies within its personnel – psychiatrists and other professionals, experts and nonexperts, and, by extension, to some degree at least, men and women mental healthcare providers.
(EN)
Το τέλος της δεκαετίας του 1970 και η δεκαετία του 1980 ήταν εποχή πολιτικών και κοινωνικών αλλαγών στην Ελλάδα, καθώς και τομών στην ψυχιατρική περίθαλψη. Ανάμεσα στις νέες προσεγγίσεις στην ψυχική υγεία που διαμορφώνονταν ήταν και αυτές της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας, της μη κερδοσκοπικής επιστημονικής οργάνωσης που ίδρυσε το 1981 (επίσημα το 1986) ο ψυχίατρος και ψυχαναλυτής Παναγιώτης Σακελλαρόπουλος (1926-2018). Το άρθρο τοποθετεί το έργο του Σακελλαρόπουλου και της Εταιρίας στο διεθνές πλαίσιο της μεταπολεμικής ψυχιατρικής περίθαλψης και στο εθνικό πλαίσιο της Μεταπολίτευσης και υιοθετεί την αναλυτική έννοια της «μεικτής οικονομίας της πρόνοιας», που αναδεικνύει τη δυναμική αλληλεπίδραση δημόσιων και ιδιωτικών φορέων ψυχοκοινωνικής πρόνοιας. Αρχικά, υπογραμμίζεται ότι η δουλειά της Εταιρίας βασιζόταν στη συνέργεια ιδιωτικού και δημόσιου: το πρώτο (η Εταιρία) εξασφάλιζε την επιστημονική επάρκεια και την ευελιξία των δράσεων, ενώ το δεύτερο (το κράτος) παρείχε νομική και οικονομική (με εθνικά και κοινοτικά κονδύλια) κάλυψη. Στη συνέχεια, αναλύονται οι ρόλοι που έπαιζε και τα νοήματα που έπαιρνε το φύλο στην εργασία της Εταιρίας. Με επίκεντρο τις ιεραρχίες ανάμεσα στα μέλη του προσωπικού (ψυχιάτρους, ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς και τη νέα θέση της «μαμάς του σπιτιού» ή «οικοδέσποινας»), καταδεικνύεται ότι στην Εταιρία αναπαράγονταν οι παραδοσιακές έμφυλες ιεραρχίες της ψυχιατρικής περίθαλψης. Ωστόσο, την ίδια στιγμή, μεταβάλλονταν οι ισορροπίες ανάμεσα σε ψυχίατρους και άλλους επαγγελματίες, αλλά και ανάμεσα σε ειδικούς και μη ειδικούς, με αποτέλεσμα να αναπροσαρμόζεται, σε ένα βαθμό τουλάχιστον, η ιεράρχηση ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες φροντιστές ψυχικής υγείας.
(FR)
