Η ακρίβεια και η αναπαραγωγιµότητα ενός µεγάλου αριθµού εργαστηρίων ελέγχεται µε την διαδικασία του εξωτερικού ελέγχου της ποιότητας των εργαστηριακών αποτελεσµάτων. Ο εξωτερικός έλεγχος διενεργείται από ένα συντονιστικό κέντρο, το οποίο αποστέλλει σε όλα τα εργαστήρια υλικά ελέγχου αγνώστων συγκεντρώσεων. Κατόπιν, το συντονιστικό κέντρο υπολογίζει την ακρίβεια και την αναπαραγωγιµότητα µε στατιστική ανάλυση των αποτελεσµάτων των εργαστηρίων.
Ο διεθνής οργανισµός τυποποίησης (ISO) προτείνει µια σειρά από στατιστικά µεθόδους (σειρά ISO 5725-1, … 5) για την πληρέστερη εφαρµογή του εξωτερικού ελέγχου. Η σειρά ISO 5725 απαιτεί συγκεκριµένο πλήθος επαναλαµβανόµενων µετρήσεων για κάθε ελεγχόµενη εξέταση. Με βάση τις επαναλαµβανόµενες µετρήσεις το συντονιστικό κέντρο υπολογίζει την ενδοεργαστηριακή επαναληψιµότητα. και την µέση τιµή προκειµένου να απορρίψει από τους περαιτέρω υπολογισµούς όλα τα εργαστήρια µε «ακραία» τυπική απόκλιση ή «ακραία» µέση τιµή. Για τον εντοπισµό των ακραίων τιµών το πρότυπο ISO 5725-2 προτείνει τέσσερα ειδικά στατιστικά κριτήρια. Τα δύο πρώτα είναι τα κριτήρια Mandel, τα οποία διακρίνονται στο κριτήριο h το οποίο εντοπίζει ακραίες τυπικές αποκλίσεις και στο κριτήριο k που εντοπίζει ακραίες µέσες τιµές. Ακολουθούν το κριτήριο Cochan που εντοπίζει ακραίες τυπικές αποκλίσεις και το κριτήριο Grubb που εντοπίζει ακραίες µέσες τιµές. Η στατιστική σηµαντικότητα των παραπάνω κριτηρίων εκτιµάται µέσω κατάλληλων στατιστικών πινάκων.
(EL)
