Στο άρθρο αυτό παρουσιάζουμε ενδεικτικές εκπαιδευτικές προτάσεις κριτικού γραμματισμού αξιοποιώντας κείμενα, τα οποία προωθούν ένα υπόρρητο είδος ρατσισμού, τον ρευστό ρατσισμό (Weaver, 2016). Ακολουθώντας το μοντέλο των πολυγραμματισμών (multiliteracies model, Kalantzis & Cope, 2012), στόχος μας είναι οι μαθητές/τριες να καταστούν ικανοί/ές να εντοπίζουν, να αμφισβητούν και να επιχειρούν να μεταβάλουν τις ρατσιστικές τοποθετήσεις που καλλιεργούνται από τον φαινομενικά αντιρατσιστικό λόγο. Δεδομένου ότι για την υλοποίηση τέτοιων δραστηριοτήτων είναι απαραίτητη η συμβολή και η ευαισθητοποίηση των εκπαιδευτικών, επιχειρούμε επίσης να ανιχνεύσουμε τις στάσεις μιας ομάδας εκπαιδευτικών προς τις κριτικές γλωσσικές προσεγγίσεις. Η πιλοτική διερεύνηση των αξιολογήσεών τους φέρνει στην επιφάνεια τόσο τις θετικές τους στάσεις όσο και τις επιφυλάξεις τους απέναντι σε τέτοιου είδους κριτικές εκπαιδευτικές προτάσεις.
(EL)
In this article, we present indicative teaching proposals for the critical exploitation of texts reproducing an ambiguous form of racism, i.e. liquid racism (Weaver, 2016). Following the multiliteracies model (Kalantzis & Cope, 2012), the goal of our proposal is to render students capable of identifying, questioning and attempting to change the racist positions put forward by (so-called) anti-racist discourse. In particular, we propose the critical analysis in class of a humorous narrative text with an anti-racist stance created by the United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR). The analysis is based on Bamberg’s (1997) narrative positioning model and on the General Theory of Verbal Humor (Attardo, 1994, 2001, 2020). Since the implementation of such proposal requires teachers’ involvement, we also attempt to detect the attitudes of a group of teachers towards critical literacy activities. Teachers’ attitudes were recorded through questionnaires after their participation in a seminar related to the critical exploitation of texts where liquid racism is attested. The investigation of participants’ responses brings to the surface both their positive attitudes and their reservations towards our critical teaching proposals. Overall, this study could form the basis for the future reworking both of our teaching proposals and of their application in educational settings.
(EN)
Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών/Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
