Η παρούσα μελέτη έχει ως στόχο να διερευνήσει τη συχνότητα παρουσίας προβλημάτων εκφοβισμού και θυματοποίησης ανάμεσα σε μαθητές με και χωρίς Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες (ΕΕΑ). Επιπλέον, εξετάζουμε τον βαθμό στον οποίο τα προβλήματα αυτά σχετίζονται τόσο με την αυτοεκτίμηση, όσο και με τις συναισθηματικές δυσκολίες των συμμετεχόντων. Το δείγμα της έρευνας αποτελείται από 170 μαθητές χωρίς ΕΕΑ και 15 που λαμβάνουν πρόσθετη εκπαιδευτική υποστήριξη είτε μέσα στην τυπική τάξη, είτε σε ξεχωριστή (Τμήμα Ένταξης). Η χορήγηση των μέσων συλλογής δεδομένων έγινε σε δημόσια δημοτικά και γυμνάσια σχολεία της πόλης του Ηρακλείου και του Ρεθύμνου και όλοι οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν το Ερωτηματολόγιο Βιωμάτων με τους Συνομηλίκους, την κλίμακα PANAS και την κλίμακα αυτοεκτίμησης του Rosenberg. Από τα αποτελέσματα της έρευνας βρέθηκε ότι οι μαθητές εμπλέκονταν ενεργά τόσο σε περιστατικά εκφοβισμού όσο και θυματοποίησης, με υψηλότερα τα ποσοστά θυματοποίησης. Ειδικότερα, οι μαθητές με ΕΕΑ συμπεριφέρονταν ως θύτες και θύματα σε περισσότερο σοβαρού τύπου εκφοβισμό και θυματοποίηση, ενώ για τους μαθητές των τυπικών τάξεων (χωρίς ΕΕΑ) βρέθηκε ότι εμπλέκονταν πιο ενεργά σε μετρίου τύπου εκφοβισμό και θυματοποίηση. Η αυξημένη εμπλοκή των παιδιών εξηγεί, σε ένα μεγάλο εύρος του δείγματος, την παρουσία συναισθηματικών δυσκολιών. Αναφορικά με την αυτοεκτίμηση, βρέθηκε ότι αποτελεί, επίσης, σημαντικό προβλεπτικό-επεξηγηματικό παράγοντα για την παρουσία αρνητικών συναισθημάτων.
(EL)
The primary aim of the present study is to explore the extent in which, Greek pupils, with or without special educational needs, are involved in bullying and victimization incidents. Moreover, this study examines the prevalence of emotional difficulties and low levels of self-esteem among these two groups of students. The sample consisted of 175 pupils without special educational needs and 15 receiving additional educational support in the mainstream or in a special classroom. All participants were requested to complete the Peer Experiences Questionnaire (PEQ), the PANAS Scales (Positive and Negative Affect Schedule) as well as the Rosenberg Self-Esteem Scale. Participants were found to be actively involved in both bullying and victimization, with higher rates in victimization. Especially, the results showed that pupils with special educational needs were more likely to act as bullies or victims in more severe forms of bullying and victimization, while pupils without special educational needs were found to be more actively involved in moderate forms of bullying and victimization. One possible explanation is that these high rates in bullying and victimization are associated with emotional difficulties, low levels of self-esteem, social skill deficits, poor social status or adjustment difficulties. According to our findings, the involvement in both bullying and victimization incidents predicts significantly the prevalence of negative emotional manifestations/ negative affect (anxiety, fear, quilt, embarrassment, etc.). Furthermore, low levels of self-esteem were found to be also significant predictable factors of emotional difficulties or negative effect.
(EN)
