This paper intends to present and analyze all the Greek digital resources that provide information or/and access to original content in Greek language, aiming to point out important issues and problems related with technological aspects, standards, services provided and administrative policies, but most of all the issue of free and open access to the content.
After a brief introduction to terminology and concepts of the digital environment and open access and an also brief review of the Greek transition efforts to the digital environment, we aim to list systematically current Greek digital resources of any kind as: Institutional Repositories, Bibliographic Databases, and finally Digital Resources that provide access to an exact copy of the content (e.g. full text of articles)
Moreover, important features for the listing will be, amongst others, the issues about the adapted technologies based on the source, the used standards, the policies regarding the selection and administration of the content, the ways of accessing and sharing the content and the services provided to the end user.
The study of these features will point out important issues and problems regarding the function, the administration but also the προβολή of the Greek digital sources, such as the inability of adopting open access standards like OAI-PMH. It also raises questions and ideas about organizing the digital surround in our country in a more substantial and systematic way. Furthermore, this paper will try to present solutions in order to improve access and dissemination of the various Greek digital efforts such as the implementation of a national OA Harvester, coordination of efforts through an national digital registry, development of Greek bibliographic databases upon common standards, e-publishing initiatives etc.
Με την παρούσα εργασία θα επιχειρήσουμε μια αποτύπωση και ανάλυση των ελληνικών ψηφιακών πηγών οι οποίες παρέχουν πληροφορίες ή/και πρόσβαση σε πρωτότυπο περιεχόμενο στην ελληνική γλώσσα στοχεύοντας στην ανάδειξη σημαντικών σχετικών θεμάτων και προβλημάτων αναφορικά με ζητήματα τεχνολογιών, προτύπων, παρεχόμενων υπηρεσιών και πολιτικών επιλογής και διαχείρισης και κυρίως του θέματος της ανοικτής πρόσβασης στο περιεχόμενο.
Μετά από μια σύντομη απόδοση ορισμών και ανάλυση εννοιών και μια εξίσου σύντομη ιστορική επισκόπηση της μετάβασης των ελληνικών πηγών σε ψηφιακό περιβάλλον, επιχειρείται μια συστηματική καταγραφή του συνόλου των υπαρχόντων ελληνικών ψηφιακών συλλογών, αρχείων, ευρετηρίων, καταλόγων και κάθε είδους δικτυακής πύλης πρωταρχικά ανάλογα με το είδος τους: Ιδρυματικά αποθετήρια, Βάσεις βιβλιογραφικών δεδομένων (κατάλογοι βιβλιοθηκών, βιβλίων -μονογραφίες & βιβλιογραφίες- άρθρων περιοδικών) και τέλος Ψηφιακές συλλογές με πρόσβαση και στην τελική πληροφορία (Αρχεία περιοδικών, ηλεκτρονικά περιοδικά, βιβλία, μονογραφίες, κείμενα πολιτιστικού και ιστορικού περιεχομένου).
Επιπλέον βασικές παράμετροι της καταγραφής αποτελούν μεταξύ άλλων τα στοιχεία για τις υιοθετούμενες τεχνολογίες κατά είδος πηγής, τα ακολουθούμενα πρότυπα, οι πολιτικές επιλογής και διαχείρισης του περιεχομένου, οι τρόποι πρόσβασης και διάθεσης του περιεχομένου καθώς και οι παρεχόμενες υπηρεσίες προς τους χρήστες.
Η μελέτη των παραμέτρων αυτών αναδεικνύουν σημαντικά ζητήματα και προβλήματα στη λειτουργία, τη διαχείριση αλλά και στην προβολή των ελληνικών ψηφιακών πηγών όπως η μη υιοθέτηση προτύπων ανοικτής πρόσβασης όπως το OAI-PMH, ενώ γεννά προβληματισμούς και ιδέες για την ουσιαστικότερη και συστηματικότερη οργάνωση του ψηφιακού τοπίου στη χώρα μας. Απώτερος στόχος αυτής της μελέτης είναι η παρουσίαση τρόπων που θα βοηθήσουν στη βελτίωση της πρόσβασης και στην ευρεία διάδοση και χρήση των πηγών όπως η δημιουργία ΟΑ harvester σε εθνικό επίπεδο, η λειτουργία μητρώου ψηφιακού περιεχομένου για τον καλύτερο συντονισμό των ψηφιακών πρωτοβουλιών, η δημιουργία βιβλιογραφικών βάσεων δεδομένων ελληνικών περιοδικών βάση κοινών προτύπων, η ανάπτυξη πρωτοβουλιών ηλεκτρονικής δημοσίευσης περιοδικών κ.ά.
