Στην πορεία αυτής της εργασίας, μελετώνται “οι χώροι του περιθωρίου”, όχι τοσο ως προς τα ακριβή τους μορφολογικά στοιχεία, αλλά κυρίως ως προς τα στοιχεία αυτά που συνθέτουν την αορατότητα των χώρων αυτών και τους μετατρέπουν, τελικά, σε χώρους εκτοπισμού. Η μελέτη επικεντρώνεται στη ρεμπέτικη μουσική, η οποία συγκροτεί και μια ολόκληρη υποκουλτούρα, αφού γύρω της αναπτύσσεται ένα πλέγμα συμπεριφορών, συνηθειών πρακτικών και ηθικών αξιών, που έρχονται σε αντίθεση με την κυρίαρχη κουλτούρα και ιδεολογία. Για το σκοπό αυτό, αξιοποιούνται μια σειρά από θεωρητικά εργαλεία, που προσεγγίζουν την περιθωριακότητα αλλά και μια ιστορική κοινωνιολογική έρευνα που επικεντρώνεται κυρίως στην Ελλάδα του μεσοπολέμου, τα οποία προσδιορίζουν τη σχέση της ρεμπέτικης υποκουλτούρας με το περιθώριο. Η σχέση αυτή αναδεικνύει το ρεμπέτικο στίχο ως το βασικό εργαλείο ορισμού και ερμηνείας του χώρου. Στη συνέχεια, αξιοποιώντας μια σειρά επεξεργασίες θεωρητικών που αμφισβητούν τη σαφή διάκριση του χώρου σε δημόσιο και ιδιωτικό, η μελέτη εστιάζεται στην ύπαρξη και την ερμηνεία ενός «ενδιάμεσου, ιδιότυπου χώρου», στον οποίο εντοπίζεται η ανάπτυξη των περιθωριακών συμπεριφορών και κοινωνικών πρακτικών. Τέλος, η ερμηνεία των «αόρατων», αυτών, για την κοινωνία, χωρικοτήτων, γίνεται μέσα από τις κοινωνικές – και κατ’ επέκταση χωρικές μεταβλητές και δίπολα που ανακύπτουν μέσα από την ανάλυση του ρεμπέτικου στίχου.
(EL)
In the course of this paper, “the spaces of the social margin” are studied, not so much in terms of their exact morphological elements, but mainly in terms of those elements that compose their “invisibility” and eventually transform them into places of displacement. The study focuses on rebetiko music, which also forms a whole subculture, since it develops around it a web of behaviors, habits, social practices and moral values, which contradict the dominant culture and ideology. For this purpose, a series of theoretical tools are used, in order to approach marginality as a term and a historical sociological research that focuses mainly on interwar period in Greece, which identify the relationship between the subculture of rebetiko and marginality. This relationship highlights rebetiko’s verse as the basic tool of definition and interpretation of space. Then, utilizing a series of theoretical elaborations that challenge the clear distinction of space into public and private, the study focuses on the existence and interpretation of an "intermediate, peculiar space", in which the development of marginal behaviors and social practices is traced. Finally, the interpretation of these "invisible", in the eyes of the society, spatialities, is done through the social – and by extension spatial variables and dipoles that arise through the analysis of rebetiko’s verses.
(EN)
Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
