Η ανθεκτικότητα, ενσωματωμένη πλέον σε πολυάριθμα πεδία, επανέρχεται εμφατικά στο πλαίσιο της πανδημίας , τόσο στο λόγο επίσημων πολιτικών, όσο και σε πιο καθημερινές λογικές. Η πιο συνηθισμένη κριτική που διατυπώνεται αναφέρεται στο ασαφές περιεχόμενο της έννοιας, το οποίο κρίνεται, πως περιορίζει τη χρησιμότητα της. Σε αντίθεση με την άποψη αυτή, υποστηρίζουμε μέσα από τη θεωρία του λόγου των Laclau και Mouffe, ότι η ανθεκτικότητα λειτουργεί ως κενό σημαίνον και αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο για την ηγεμονική συνάρθρωση νεοφιλελεύθερων λόγων. Η εργασία δομείται σε τρία μέρη. Στο πρώτο, δομείται το θεωρητικό πλαίσιο της ανάλυσης μέσα από μία επισκόπηση της θεωρία του λόγου και της έννοιας του κενού σημαίνοντος. Στο δεύτερο μέρος, επιχειρείται μία θεωρητική προσέγγιση του κεντρικού επιχειρήματος, μέσα από αναδιατυπώσεις κειμένων αναφοράς στις μεταλλαγές της έννοιας της ανθεκτικότητας. Τέλος, η κεντρική παρατήρηση σχετικά με τη σύγκλιση ανθεκτικότητας και νεοφιλελευθερισμού επαληθεύεται μερικώς μέσα από την ανάλυση του λόγου του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας – Ελλάδα 2.0.
(EL)
Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Μεταπτυχιακή εργασία. Διεπιστημονικό - Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Δ.Π.Μ.Σ.) "Αρχιτεκτονική - Σχεδιασμός του Χώρου : Πολεοδομία - Χωροταξία (Κατ. Β')"
(EL)
Resilience, already widely integrated in many different fields, has become quite mainstream also during the pandemic crisis, both in official policy discourses as well as in mundane logics. The most common critique refers to the ambiguity of the concept, which is supposed to constrain its usefulness. Contrary to this view, we employ Laclau and Mouffe’s discourse theory to argue that resilience functions as an empty-signifier, that is, an element essential in the hegemonic articulation of neoliberal discourses. The thesis proceeds in three stages. In the first section, we construct the theoretical framework of analysis through an overview of discourse theory and the notion of empty-signifier. In the second chapter, a theoretical approach to our main argument is attempted, through constant reformulations of core texts for the mutations of resilience. Finally, the main claim about the convergence between resilience and neoliberalism, is backed up by a discourse analysis of the National Recovery and Resilience Plan – Greece 2.0.
(EN)
National Technical University of Athens
