Σκοπός της παρούσας διδακτορικής διατριβής ήταν η μελέτη της ανάπτυξης κοιλιοκάκης σε ασθενείς με χρόνια HCV-ηπατοπάθεια που υποβλήθηκαν σε συνδυασμένη αγωγή με PEG-IFN-α2b και ριμπαβιρίνη. Συγκεκριμένα, εξετάστηκε η πιθανότητα ανάπτυξης κοιλιοκάκης σε ασθενείς με χρόνια HCV-ηπατοπάθεια που υποβλήθηκαν στην προαναφερθείσα θεραπεία με την αναζήτηση των αντι-ΕΜΑ-IgA, αντι-GL-IgG και αντι-GL-IgA και με τη διενέργεια ιστολογικού ελέγχου του λεπτού εντέρου στα άτομα με θετικό ορολογικό έλεγχο. Στην παρούσα μελέτη εισήχθησαν 91 ασθενείς (64 άντρες, 27 γυναίκες) με χρόνια HCV-λοίμωξη. Όλοι τους ήταν πρωτοθεραπευόμενοι ασθενείς και πληρούσαν τα κριτήρια για τη χορήγηση της συνδυασμένης αγωγής με PEG-IFN-α2b και ριμπαβιρίνη. Σε όλους έγινε έλεγχος για την ανίχνευση των ορολογικών δεικτών της κοιλιοκάκης πριν την έναρξη της θεραπείας, Από τους 91 ασθενείς, οι 9 διαπιστώθηκε πως έφεραν κάποιο από τα ανωτέρω αντισώματα και σε αυτούς διενεργήθηκε ενδοσκόπηση του ανώτερου πεπτικού και ιστολογική εξέταση για ευρήματα συμβατά με τη νόσο της κοιλιοκάκης. Σε κανένα από τα δείγματα ιστού που μελετήθηκαν δεν ανευρέθη εικόνα που να μαρτυρά την ύπαρξη κοιλιοκάκης. Από τους 91 ασθενείς, οι οποίοι ξεκίνησαν τη λήψη της αγωγής, 12 εξήλθαν της θεραπείας πριν την ολοκλήρωσή της και κατά συνέπεια και της μελέτης. Τελικά, στη μελέτη συμμετείχαν 79 ασθενείς (57 άντρες, 22 γυναίκες) , οι οποίοι ολοκλήρωσαν την εξάμηνη παρακολούθηση υπό αγωγή με PEG-IFN-α2b και ριμπαβιρίνη. Μετά την πάροδο 6 μηνών από την έναρξη της θεραπείας έγινε νέος ορολογικός έλεγχος για τη νόσο της κοιλιοκάκης. Η ομάδα των ασθενών συγκρίθηκε με ομάδα γενικού πληθυσμού όσον αφορά την παρουσία των αντι-EMA-IgA, αντι-GL-IgG και αντι-GL-IgA. Συγκεκριμένα, χρησιμοποιήθηκαν 88 αιμοδότες, των οποίων η επιλογή έγινε ώστε η ηλικία, το φύλο και τα σωματομετρικά τους χαρακτηριστικά να μην έχουν στατιστικά σημαντική διαφορά με αυτά των 91 ασθενών με χρόνια HCV-ηπατοπάθεια. Μόνο 2 άτομα στον πληθυσμό ελέγχου είχαν θετικό ορολογικό έλεγχο για κοιλιοκάκη. Από τα αποτελέσματα της μελέτης προέκυψαν τρία σημαντικά συμπεράσματα: α) η εξάμηνη χορήγηση συνδυασμένης αγωγής με PEG-IFN-α2b και ριμπαβιρίνη σε ασθενείς με χρόνια HCV-λοίμωξη δεν επάγει την εμφάνιση κοιλιοκάκης, κλινικά ή/και ορολογικά (αντι-EMA- IgA, αντι-GL-IgG και αντι-GL-IgA), β) η χρόνια ηπατίτιδα C σχετίζεται θετικά με την παρουσία κάποιου από τα αντί-EMA- IgA, αντί-GL-IgG και αντί-GL-IgA στο αίμα , δίχως κλινική ή ιστολογική εικόνα συμβατή με την κοιλιοκάκη και γ) ο έλεγχος για αντι-EMA-IgA, αντι-GL-IgA και αντι-GL-IgG κρίνεται χρήσιμος σε όλους τους ασθενείς με χρόνια HCV-λοίμωξη.
The aim of this dissertation was to study the onset of celiac disease, by the detection of serological markers of the disease (anti-ΕΜΑ-IgA, anti-GL-IgG and anti-GL-IgA) and by histological verification of celiac disease in patients with chronic hepatitis C under PEG-IFN-α2b plus ribavirin treatment. In this study 91 patients (64 men, 27 women) with chronic hepatitis C were included. All patients had never received in the past any treatment against HCV. We checked these patients for serological markers of celiac disease before treatment and we detected 9 patients being positive (9,9%). We also found that none of these 9 patients had histological lesions in the small bowel compatible with celiac disease. Initially, all 91 patients received PEG-IFN-α2b plus ribavirin. 12 patients stopped treatment for various reasons and were excluded from the study. Finally, 79 patients (57 men, 22 women) completed the six-month surveillance under PEG-IFN-α2b plus ribavirin treatment and were analyzed. In order to investigate for any difference between our study population and the general population of Greece, for the presence of anti-ΕΜΑ-IgA, anti-GL-IgG and anti-GL-IgA, we also included in our study 88 age-, sex- and BMI-matched blood donors as controls. Only two of them (2,3%) were positive for serological markers of celiac disease. Conclusions: a) the six-month PEG-IFN-α2b plus ribavirin treatment schedule for chronic hepatitis C does not induce the onset of celiac disease (clinically or serologically), b) chronic HCV infection positively correlates with the appearance of serological markers of celiac disease, without any clinical or histological evidence of the disease and c) serological markers of celiac disease should be included in the investigation of patients with chronic hepatitis C.
Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ)
