Στο επιστημονικό πεδίο της εκπαίδευσης ενηλίκων, οι αναζητήσεις σε επίπεδο θεωρίας και έρευνας έχουν οδηγήσει στη διαμόρφωση ιδιαίτερης εκπαιδευτικής μεθοδολογίας, η εφαρμογή της οποίας αφενός είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την υλοποίηση αποτελεσματικών προγραμμάτων που απευθύνονται σε ενηλίκους και αφετέρου συνεπάγεται συγκεκριμένες προδιαγραφές σχεδιασμού τους. Καθώς τα προγράμματα εκπαίδευσης ενηλίκων διοργανώνονται συνήθως στο πλαίσιο διαφόρων φορέων, η δυνατότητα τήρησης των απαιτούμενων προδιαγραφών κατά το σχεδιασμό και την υλοποίησή τους καθορίζεται από το εκάστοτε περιβάλλον σχεδιασμού, εσωτερικό και εξωτερικό. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του φορέα συνιστούν το εσωτερικό περιβάλλον σχεδιασμού, ενώ στο εξωτερικό περιβάλλον συγκαταλέγεται το ευρύτερο θεσμικό πλαίσιο που επηρεάζει άμεσα ή έμμεσα τη λειτουργία του. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η διερεύνηση της διαδικασίας σχεδιασμού και υλοποίησης των προγραμμάτων της Γενικής Γραμματείας Διά Βίου Μάθησης, κατεξοχήν αρμοδίου δημόσιου φορέα για την εκπαίδευση ενηλίκων στην Ελλάδα, με μακρόχρονη διαδρομή και σημαντική δραστηριότητα στο πεδίο της γενικής εκπαίδευσης ενηλίκων. Πιο συγκεκριμένα, αναλύονται οι πρακτικές σχεδιασμού και υλοποίησης των προγραμμάτων που ακολουθούνται στο συγκεκριμένο φορέα, προκειμένου να διαπιστωθεί ο βαθμός εναρμόνισής τους με τις αντίστοιχες προδιαγραφές του πεδίου της εκπαίδευσης ενηλίκων. Επιπλέον, διερευνάται ο τρόπος με τον οποίο το εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον επηρεάζουν το σχεδιασμό και την υλοποίηση των προγραμμάτων του φορέα σε όλες τις περιόδους λειτουργίας του. Τα συμπεράσματα της μελέτης, παρότι δεν είναι γενικεύσιμα, συνεισφέρουν στην κατανόηση της διαδικασίας σχεδιασμού και υλοποίησης προγραμμάτων στο πλαίσιο οργανισμών εκπαίδευσης ενηλίκων, καθώς και στην κατανόηση των προδιαγραφών λειτουργίας τους που διευκολύνουν τη διοργάνωση αποτελεσματικών προγραμμάτων. Ενδέχεται επίσης να αποτελέσουν έναυσμα για παρεμφερείς ερευνητικές απόπειρες στο πλαίσιο και άλλων φορέων που δραστηριοποιούνται στο πεδίο της εκπαίδευσης ενηλίκων, με όσα αυτό θα μπορούσε να συνεπάγεται για τη βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας των προσφερόμενων προγραμμάτων.
The quest on theoretical and empirical research on the scientific field of adult education has led to the development of a particular educational methodology, the application of which is a necessary prerequisite for the implementation of effective programs addressed to adults and results to concrete specifications for their design. As adult education programs are usually organized in the context of various institutions, the ability to follow these specifications during design and implementation is defined by the relevant internal and external design environment. The specific characteristics of each institution form the internal design environment, while the external environment consists of the wider institutional framework which affects, directly or indirectly, its function. This study aims at the research of the design and implementation procedure of programs of the General Secretariat for Lifelong Learning, which is the main public institution for adult education in Greece, with a long course and significant activity in the field of general adult education. More specifically, the practices of design and implementation of programs followed by this specific institution are analyzed, in order to establish the level of their harmonization with the relevant specifications of the adult education field. Furthermore, the way in which the internal and external environment affect the design and implementation of the programs of the institution in all the periods of its function is investigated. The conclusions of the study, although they cannot be generalized, contribute to the apprehension of the design and implementation procedure of programs in the context of adult education organizations, as well as to the apprehension of their operating specifications which facilitate the development of effective programs. The conclusions of this study might also initiate similar research efforts in the context of other institutions that activate in the field of adult education, with all the consequences for the improvement of the quality and the effectiveness of the programs offered.
