A significant but little-known personage of the early Palaeologan era is the high official of the byzantine state as well as scholar, Theodore Mouzalon. He was born in Nikaia between 1257-1258, son of George Mouzalon and probably Theodora Raoulaina. He became Logothetes tou Genikou, Mesazon, Megas Logothetes, Protosevastos and Protovestiarios and he also showed an outstanding presence at the Councils of Blachernae (1283 and 1285) and Adramyttion (1284), wlich led to the conviction of Ioannes XI Beccus and to the deposition of the unionist clergy in general. Theodore Mouzalon died in Constantinople in 1294. His writing activity consists of two orations, one against the ex-patriarch Ioannes XI Beccus and his arguments about the Procession of the Holy Spirit, and the other dedicated to the life and martyrdom of St. Niketas the Young from Ankara. He is also the sender of five letters to the patriarch Gregorios II Kyprios. The aim of this thesis is to present a monograph about Theodore Mouzalon, collecting all information about his life and political role in the late 13th century, and providing the critical edition of all his works, as well.
Ο Θεόδωρος Μουζάλων αποτελεί μια σημαντική προσωπικότητα του τελευταίου τετάρτου του 13ου αιώνα. Περισσότερο γνωστός για την ανθενωτική του δράση κυρίως στο χρονικό διάστημα μεταξύ 1282-1285 και λιγότερο για το συγγραφικό του έργο, σταδιοδρόμησε σε υψηλά αυλικά αξιώματα δίπλα στον αυτοκράτορα Ανδρόνικο Β΄ Παλαιολόγο, ενώ συνεργάστηκε στενά με τον πατριάρχη Γρηγόριο Β΄ Κύπριο. Τα σωζόμενα έργα του, εν μέρει εκδεδομένα, προέρχονται από τον χώρο της αντιρρητικής θεολογίας και της αγιολογίας, ενώ δεν λείπει και ένας μικρός αριθμός επιστολών του που απευθύνονται στον Γρηγόριο Β΄ Κύπριο. Ο στόχος της παρούσας διδακτορικής διατριβής είναι να συγκεντρώσει και να επεξεργαστεί τα στοιχεία που συνθέτουν την βιογραφία του και να εκδώσει συγκεντρωμένα τα έργα του. Η εργασία αποτελείται από δύο μέρη: στο πρώτο μέρος συγκεντρώνονται οι πληροφορίες σχετικά με τον βίο και την δράση του Θεοδώρου Μουζάλωνα. Στο δεύτερο μέρος, το οποίο διαιρείται σε τρία επιμέρους κεφάλαια, επιχειρείται η κριτική έκδοση και ο σχολιασμός των έργων του. Το πρώτο κεφάλαιο περιλαμβάνει την κριτική έκδοση του αντιρρητικού λόγου Κατά των του Βέκκου βλασφημιών. Το δεύτερο κεφάλαιο ασχολείται με την κριτική έκδοση του λόγου Εις τον νέον μάρτυρα Νικήταν, ενώ στο τρίτο κεφάλαιο εκδίδονται κριτικά οι πέντε σωζόμενες επιστολές του.
