Conversational implicature is (roughly) the practice of conveying one thing by saying another. Philosophical and linguistic work on the topic has been dominated by the approach proposed by Paul Grice — the Gricean framework, as I call it — according to which implicatures can be calculated from principles of cooperative behaviour. The framework faces numerous objections and counterexamples, however, and this thesis reassesses it in the light of recent work in the area. Chapters 1 and 2 introduce the topic, provide a detailed exposition of the Gricean framework, and highlight a problem concerning the role of speaker intentions in implicature. Chapter 3 sets out some problems for Grice’s approach and argues that we can address them by reinterpreting his framework as a normative one. It proposes some revisions to the framework to make it more compatible with this reading and shows how the tension in Grice’s view of speaker intentions can be resolved. Chapter 4 then argues that, despite its attractions, the revised theory has a serious flaw, being unable to establish norms of implicature that are speaker-independent. The chapter proposes instead an intention-centred account, which abandons the requirement of calculability and allows a direct role for speaker intentions, while still preserving a normative element. Chapter 5 looks at neo-Gricean theories, which use Gricean principles to explain a range of supposedly context-independent implicatures. It sets out some problems for neo-Griceanism, comparing it with rival approaches and surveying relevant experimental evidence. The chapter concludes that implicature is more context-sensitive than neo-Griceanism allows and that general principles have at best a limited role in its explanation. Chapter 6 draws some conclusions, arguing that implicature is less rational than Grice supposed and more dependent on context and speaker intention. It also offers some speculations about the social role and ethics of implicature.
Το συνομιλιακό υπονοήμα είναι (χονδρικά) η πρακτική της μετάδοσης ενός νοήματος λέγοντας κάτι άλλο. Στη φιλοσοφική και γλωσσική μελέτη πάνω στο θέμα κυριαρχεί η προσέγγιση που προτείνει ο Paul Grice – το Gricean πλαίσιο, όπως το αποκαλώ - σύμφωνα με το οποίο τα υπονοήματα μπορούν να υπολογιστούν από τις αρχές της συνεργατικής συμπεριφοράς. Ωστόσο, το πλαίσιο αντιμετωπίζει πολλές αντιρρήσεις και αντιπαραδείγματα, και αυτή η διατριβή το επαναξιολογεί υπό το φως των πρόσφατων εργασιών στην περιοχή. Τα κεφάλαια 1 και 2 εισάγουν το θέμα, παρέχουν μια λεπτομερή έκθεση του Gricean πλαισίου και επισημαίνουν ένα πρόβλημα σχετικά με τον ρόλο των προθέσεων του ομιλητή στα υπονοήματα. Το Κεφάλαιο 3 παρουσιάζει ορισμένα προβλήματα για την προσέγγιση του Grice και υποστηρίζει ότι μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε ερμηνεύοντας εκ νέου το πλαίσιο του ως κανονιστικό. Προτείνει ορισμένες αναθεωρήσεις στο πλαίσιο για να γίνει πιο συμβατό με αυτήν την ανάγνωση και δείχνει πώς μπορεί να επιλυθεί η ένταση στην άποψη του Grice για τις προθέσεις των ομιλητών. Στη συνέχεια, το Κεφάλαιο 4 υποστηρίζει ότι, παρά τα ελκυστικά της στοιχεία, η αναθεωρημένη θεωρία έχει ένα σοβαρό ελάττωμα, καθώς δεν είναι σε θέση να καθιερώσει κανόνες υπονοημάτων που να είναι ανεξάρτητοι από τον ομιλητή. Το κεφάλαιο προτείνει αντ' αυτού να επιτραπεί ένας άμεσος ρόλος τις προθέσεις του ομιλητή, διατηρώντας παράλληλα ένα κανονιστικό στοιχείο. Το Κεφάλαιο 5 εξετάζει τις νεο-Gricean θεωρίες, οι οποίες χρησιμοποιούν τις αρχές του Grice για να εξηγήσουν μια σειρά υποτιθέμενων υπονοημάτων ανεξάρτητων από περικείμενα και συγκείμενα. Παρουσιάζει ορισμένα προβλήματα για τον νεο-Griceanism, συγκρίνοντάς τον με αντίπαλες προσεγγίσεις και ερευνώντας σχετικά πειραματικά στοιχεία. Το κεφάλαιο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το υπονόημα είναι περισσότερο ευαίσθητο στο συγκείμενο (και το περικείμενο) από ό,τι επιτρέπει ο νεο-Greaceanism και ότι οι γενικές αρχές έχουν στην καλύτερη περίπτωση περιορισμένο ρόλο στην εξήγησή του. Το Κεφάλαιο 6 εξάγει ορισμένα συμπεράσματα, υποστηρίζοντας ότι το υπονόημα είναι λιγότερο ορθολογικό από ό,τι υποθέτει ο Grice και εξαρτάται περισσότερο από το συγκείμενο (και το περικείμενο) και την πρόθεση του ομιλητή. Προσφέρει επίσης κάποιες εικασίες σχετικά με τον κοινωνικό ρόλο και την ηθική του υπονοήματος.
National Documentation Centre (EKT)
