Διερεύνηση τεχνολογίας κατασκευής και υλικών, μελέτη συντήρησης και αποκατάστασης ζωγραφικού έργου με κορνίζα αρχιτεκτονικού τύπου της συλλογής της Εθνικής Πινακοθήκης – Μουσείου Αλεξάνδρου Σούτσου
Διερεύνηση τεχνολογίας κατασκευής και υλικών, μελέτη συντήρησης και αποκατάστασης ζωγραφικού έργου με κορνίζα αρχιτεκτονικού τύπου της συλλογής της Εθνικής Πινακοθήκης – Μουσείου Αλεξάνδρου Σούτσου
Το έργο με αριθμό καταλόγου Π.796 περιήλθε στην συλλογή της Εθνικής Πινακοθήκης & Μουσείου Αλεξάνδρου Σούτσου το 1901, μέσω του Κληροδοτήματος Αλεξάνδρου Σούτσου, χωρίς κανένα αρχειακό στοιχείο να είναι διαθέσιμο για τον καλλιτέχνη, τον χρόνο και τον τόπο δημιουργίας του. Τιτλοφορείται Η Θεοτόκος με τον Χριστό. Παλαιότερα θεωρείτο ως ένα από τα σημαντικότερα της συλλογής και βρισκόταν αναρτημένο στις αίθουσες της Πινακοθήκης για τρεις δεκαετίες.
Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του έργου είναι δύο: η κορνίζα τύπου Tabernacle και η στάση του Χριστού με το χέρι στο στόμα. Και τα δύο αυτά μορφολογικά και τυπολογικά στοιχεία συναντώνται σε αναγεννησιακά δυτικοευρωπαϊκά θρησκευτικά έργα, προϊδεάζοντας, έτσι ότι το έργο θα μπορούσε να είναι και αναγεννησιακό. Η έλλειψη αρχειακών στοιχείων, όμως, απέκλειε την σαφή και τεκμηριωμένη χρονολογική ή/και γεωγραφική τοποθέτησή του.
Τα εν λόγω ερωτήματα τέθηκαν από την αρμόδια επιμελήτρια της Ε.Π.Μ.Α.Σ., κατά τη διάρκεια του μουσειολογικού σχεδιασμού των μόνιμων εκθέσεων που θα φιλοξενηθούν στο νέο ανακατασκευασμένο κτήριο της Ε.Π.Μ.Α.Σ.
Ελλείψει αρχειακών τεκμηρίων, κληθήκαμε μέσω της φυσικοχημικής μελέτης να διερευνήσουμε αν ευσταθεί αυτή η υπόθεση ή αν υπάρχει κάποια αντένδειξη από πλευράς υλικών.
Για την επίτευξη του σκοπού αυτού, η ερευνητική μεθοδολογία βασίστηκε τον προσδιορισμό, κατ’ αρχάς, της πορείας του έργου μετά τη δημιουργία του, στον τρόπο δημιουργίας του και στην εκτίμηση της κατάστασης διατήρησής του και την συνακόλουθη τεκμηρίωση των εργασιών αποκατάστασης.
Τα αποτελέσματα που προέκυψαν φανέρωσαν την καλή κατάσταση διατήρησης της περιοχής της ζωγραφικής και αντιθέτως, την εκτεταμένη φθορά και τις πολλαπλές φάσεις αποκατάστασης της περιοχής της κορνίζας. Η ζωγραφική θα μπορούσε να χαρακτηριστεί υψηλής ποιότητας, με περιορισμένο προσχέδιο και σχετικά λιτή στρωματογραφία. Τα αποτελέσματα αποδεικνύουν χρήση σχετικά ευρείας γκάμας χρωστικών. Συγκεκριμένα, ανιχνεύονται στοιχειακά και μοριακά ‘παραδοσιακές΄ χρωστικές που χρησιμοποιήθηκαν διαχρονικά στην θρησκευτική ζωγραφική (λευκό του μολύβδου, χρωστικές του αρσενικού, γαίες κ.α.). Η ανίχνευση, όμως, μέσω του SEM-EDX κοβαλτίου σε υποκείμενα χρωματικά στρώματα σε δείγματα που προέρχονται με σιγουριά από την αυθεντική ζωγραφική, γεγονός στο οποίο συνηγορούν και ορισμένες από τις ενδείξεις με φασματοσκοπία XRF, δε μπορεί παρά να τοποθετήσει την κατασκευή του έργου μετά τα τέλη του 18ου με αρχές του 19ου αιώνα.
Παρ’ όλ’ αυτά, ενδείξεις που προκύπτουν κυρίως από την εφαρμογή απεικονιστικών τεχνικών και συνηγορούν προς την παλαιότερη χρονική τοποθέτηση της κατασκευής του έργου, δεν μπορούν να αγνοηθούν και χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης.
Humanities and the Arts ▶ History and Archaeology ▶ Archaeology Conservation
(EN)
Απεικονιστικές τεχνικές
Φασματοσκοπικές μέθοδοι
Tabernacle
Φυσικοχημική μελέτη
Greek
Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής
ΣΧΟΛΗ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΤΕΧΝΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ - Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης - Μεταπτυχιακές διπλωματικές εργασίες - Συντήρηση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς
.jpg){kind=logo}
University of West Attica
