Μικροβιακή αντοχή: η ηθική και νομική πλευρά μιας μεγάλης απειλής

Μικροβιακή αντοχή: η ηθική και νομική πλευρά μιας μεγάλης απειλής

Παπαδέλη, Βασιλική

Τζανακάκη, Γεωργία

Βατόπουλος, Αλκιβιάδης

Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας

GARANIS-PAPADATOS, Tina

Δημόσιας Υγείας

Σχολή Δημόσιας Υγείας

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

2022-09-30

2022-10-20T06:42:37Z

Η αντιμικροβιακή αντοχή (ΜΑ), επονομαζόμενη και ως «σιωπηλή πανδημία», έχει αναδειχθεί ως μια από τις κορυφαίες παγκόσμιες απειλές για τη Δημόσια Υγεία του 21ου αιώνα. Σύμφωνα με πρόσφατα προγνωστικά μοντέλα η ΜΑ θα προκαλέσει πάνω από 10 εκατομμύρια θανάτους ετησίως έως το 2050, αριθμός μεγαλύτερος από τους θανάτους που προκαλούνται από καρκίνο και διαβήτη μαζί και μεγαλύτερος από τον τρέχοντα απολογισμό θανάτων της πανδημίας covid 19, που σύμφωνα με εκτιμήσεις, ανέρχεται σε 4,5 εκατομμύρια θανάτους από το 2019. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας Συστηματικής Ανασκόπησης είναι η ηθική και νομική πλευρά αυτής της μεγάλης απειλής. Ειδικότερα, μελετάται καταρχήν η διαχρονική αντιμετώπιση του ζητήματος από την ελληνική νομοθεσία με χαρτογράφηση του νομοθετικού πλαισίου έχοντας ως βασικό άξονα την Ανθρώπινη Υγεία. Επίσης επιχειρείται η διερεύνηση των μέτρων επιτήρησης της ΜΑ, καθώς και η αναγκαιότητα και αποτελεσματικότητα των συστημάτων κυρώσεων. Μελετώνται ηθικά επιχειρήματα υπέρ και κατά των στρατηγικών ελέγχου της ΜΑ. Επιπλέον, η παρούσα μελέτη διερευνά τον ρόλο της επίγνωσης των κινδύνων που συνεπάγεται η απειλή της ΜΑ και της εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης του πληθυσμού με όρους “Ενιαίας Υγείας”. Η προστιθέμενη αξία της εργασίας είναι η σημασία της τήρησης και διασύνδεσης των βάσεων δεδομένων σε συνδυασμό με την προστασία της ιδιωτικότητας στην επιτήρηση της ΜΑ. Μεθοδολογία: Για τη διερεύνηση των ανωτέρω ερωτημάτων χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος της Συστηματικής Ανασκόπησης και δεδομένα αντλήθηκαν από βιβλιογραφικές βάσεις δεδομένων, όπως το Pubmed, το Google Scholar, από τις επίσημες ιστοσελίδες θεσμικών Οργανισμών καθώς και από τις ιστοσελίδες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε). Επιχειρήθηκε καταγραφή της Ελληνικής Πολιτικής με αναφορές στην Ευρωπαϊκή με αναζήτηση στην πλήρη Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών «ΝΟΜΟΤΕΛΕΙΑ». Αρκετά δεδομένα αντλήθηκαν από το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την αντιμετώπιση της ΜΑ στο πλαίσιο της Ενιαίας Υγείας 2019-2023, καθώς και από την επίσημη ιστοσελίδα του Υπουργείου Υγείας και του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας. Αποτελέσματα: Από τη διερεύνηση των σχετικών με την ΜΑ κανονιστικών πράξεων στην Ελλάδα και στην Ε.Ε δεν προέκυψε ρητή αναφορά στην Αρχή της Προφύλαξης (ΑτΠ), ωστόσο αναδείχθηκε ότι το διακύβευμα από την εφαρμογή της είναι μεγάλο. Οι πολιτικές και τα συστήματα κυρώσεων που στοχεύουν στην παράταση της της αποτελεσματικότητας των αντιβιοτικών έχουν πολλαπλές και πολυεπίπεδες ηθικές προεκτάσεις σε όλους του εμπλεκόμενους και την κοινωνία και θα πρέπει να εξετάζονται σε ένα ηθικό πλαίσιο, προκειμένου να επιτυγχάνεται η μεγιστοποίηση του οφέλους και η πρόκληση της μικρότερης δυνατής βλάβης για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Μελέτες δείχνουν ότι οι γνώσεις του πληθυσμού σχετικά με την ΜΑ είναι ανεπαρκείς και το μέγεθος της απειλής δεν εκλαμβάνεται στη σωστή του διάσταση. Ο ρόλος των δεδομένων και της τεχνολογίας στην αντιμετώπιση της ΜΑ αποτελεί πρόκληση για το μέλλον, καθώς θα πρέπει να συνάδει παράλληλα με τις Αρχές της Βιοηθικής και τους βασικούς στόχους της Δημόσιας Υγείας. Συμπεράσματα: Τα αντιβιοτικά είναι ένας κοινός παγκόσμιος πόρος και όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς συνδέονται μεταξύ τους από την ανάγκη προστασίας αυτού. Οι στρατηγικές αντιμετώπισης της ΜΑ απέφεραν ορισμένη πρόοδο, ωστόσο, υπάρχουν για την ώρα ελάχιστα στοιχεία που αποδεικνύουν μείωση της υγειονομικής επιβάρυνσης. Η αντιμετώπιση της ΜΑ καθίσταται ηθική υποχρέωση και περιλαμβάνει evidence-based ενέργειες που επηρεάζουν τόσο το άτομο όσο και την κοινωνία. Χρειάζεται να δοθεί περαιτέρω ώθηση και να καταβληθεί συντονισμένη, διεπιστημονική, διατομεακή και διεθνική προσπάθεια με επένδυση στις ηθικές προεκτάσεις του ζητήματος της ΜΑ, με γνώμονα την Αρχή της Προφύλαξης και τις βασικές Αρχές της Βιοηθικής.

Βιοηθική

Public education

Precautionary principle

Αντιμικροβιακή αντοχή

Bioethics

Educational inteventions

Drug resistance

Μικροβιακή αντοχή

Precision medicine

Antibiotic overprescribing

Public awareness

Τεχνητή νοημοσύνη

Data sharing privacy

Ιατρική ακριβείας

Antimicrobial resistance

Δημόσια υγεία

Antibiotic stewardship

Artificial intelligence

Public health

Ελληνική γλώσσα

Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής

ΣΧΟΛΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ - Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας - Μεταπτυχιακές διπλωματικές εργασίες - Δημόσια Υγεία

Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/deed.el

Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής (ΠΑ.Δ.Α.)

Πολυνόη - Ιδρυματικό Αποθετήριο Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής

Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας

ΣΧΟΛΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ

Μεταπτυχιακές διπλωματικές εργασίες - Δημόσια Υγεία