Η έρευνα αυτή επιχειρεί να εξετάσει τη σταθερότητα και τη μεταβολή των προσωπικών αξιών, των πολιτικών αξιών και της πολιτικής ιδεολογίας στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης. Με βάση την εκσυγχρονιστική θεωρία του Inglehart (1971, 2008) και το μοντέλο διπλής επεξεργασίας για τους προσδιοριστικούς παράγοντες της πολιτικής ιδεολογίας (Duckitt & Sibley, 2010), υποθέσαμε ότι η πρόσληψη της κρίσης ως απειλής θα οδηγήσει σε υποχώρηση των αξιών που σχετίζονται με την ελευθερία από το άγχος και σε μετακίνηση προς το συντηρητισμό. Παράλληλα, εξετάστηκαν οι συσχετίσεις των αξιών με την ιδεολογία, καθώς και η σύγκλιση ενός δομικού μοντέλου των συσχετίσεων αυτών με τα θεωρητικά σχήματα, συγκριτικά για τους δύο χρόνους μέτρησης. Το δείγμα αποτέλεσαν 385 άτομα (52% γυναίκες, μέση ηλικία 41,7 έτη) το 2009 και 521 άτομα (50% γυναίκες, μέση ηλικία 38,7 έτη) το 2014. Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια αυτοαναφοράς για τις προσωπικές αξίες (Schwartz και συν., 2001), τις πολιτικές αξίες (Schwartz και συν., 2010) και την πολιτική ιδεολογία (αριστερά/δεξιά). Τα ευρήματα στήριξαν μόνο μερικώς τις ερευνητικές υποθέσεις, καθώς καταγράφηκε υποχώρηση των αξιών της αυθυπέρβασης (παγκοσμιότητα, ισοτιμία), αλλά συγχρόνως και του συντηρητισμού (παράδοση, συμμόρφωση, ασφάλεια), αν και μικρού μεγέθους. Από το άλλο μέρος, η υιοθέτηση συντηρητικών αξιών οδήγησε σε πιο δεξιό προσανατολισμό στο δεύτερο χρόνο μέτρησης (2014). Επιπλέον, επιβεβαιώθηκε η σταθερότητα ενός αξιακού μοντέλου της ιδεολογίας που περιλαμβάνει δύο συνιστώσες: διατήρηση έναντι αλλαγής του status και αποδοχή έναντι απόρριψης των κοινωνικών ανισοτήτων.
(EL)
This study aimed to explore patterns of stability and change of personal values, political values and ideology in Greece during the economic crisis. Based on the modernization theory (Inglehart, 1971, 2008) and the dual process motivational model for the determinants of political ideology (Duckitt & Sibley, 2010), we hypothesized that the perception of crisis as threatening will lead to a decrease in the importance of anxiety-free values and a shift towards conservatism. We also studied the relations between values and ideology, along with a structural model of these relationships on the basis of the theory across two time points. The sample consisted of 385 subjects (52% women, mean age 41.7 years) in 2009 and 521 subjects (50% women, mean age 38.7 years) in 2014. Participants filled in self-report questionnaires on their basic personal values (Schwarz et al., 2001), core political values (Schwartz et al., 2010) and political self-placement (left/right). Findings provided only partial support to the research hypotheses: a decline was found in self-transcendence values (universalism, equality), but at the same time in conservative values (tradition, conformity, security) as well, although the effect sizes were generally small. Agreement with conservative values led to stronger right political orientation at the secondtime point (2014). The stability of a two-component model of values and ideology was confirmed, consisting of openness vs. resistance to change, on one hand, and acceptance vs. rejection of inequality, on theother.
(EN)
Hellenic Psychological Society (HPS)
