Πολλοί είναι οι ερευνητές, ψυχολόγοι και παιδαγωγοί, οι οποίοι συνδέουν την αισθητηριακή εμπειρία με τη δημιουργική έκφραση και θεωρούν ότι η ικανότητα του ατόμου να “χρησιμοποιεί τις αισθήσεις του” διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη της δημιουργικότητας. Βασικός στόχος της παρούσας μελέτης είναι η διερεύνηση της σχέσης μεταξύ ευαισθητοποίησης των αισθήσεων και δημιουργικότητας σε παιδιά προσχολικής ηλικίας. Πιο συγκεκριμένα, διερευνάται η ορθότητα της υπόθεσης ότι τα νήπια που είναι περισσότερο ικανά να αναγνωρίζουν και να διακρίνουν οπτικά, απτικά και ακουστικά ερεθίσματα, έχουν και μεγαλύτερη ικανότητα αποκλίνουσας σκέψης. Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 133 παιδιά (61 αγόρια και 72 κορίτσια), ηλικίας 4 χρ. 6 μ. - 5 χρ. 6 μ., μαθητές Δημόσιων Νηπιαγωγείων των Δήμων Νέας Σμύρνης και Ηλιούπολης. Αξιολογήθηκαν η ευαισθητοποίηση των αισθήσεων και η δημιουργικότητα των παιδιών και στη συνέχεια διερευνήθηκε η σχέση μεταξύ ευαισθητοποίησης των αισθήσεων και δημιουργικότητας. Για τον έλεγχο της ευαισθητοποίησης των αισθήσεων κατασκευάστηκε μια δοκιμασία η οποία αποτελείται από πέντε υποδοκιμασίες: 1) Όραση - Σχήμα, 2) Όραση - Χρώμα, 3) Αφή - Υφή, 4) Ακοή - Ηχόχρωμα, 5) Ακοή - Ένταση ήχου, ενώ για τη μέτρηση της δημιουργικότητας χρησιμοποιήθηκε η δοκιμασία Thinking Creatively in Action and Movement (TCAM) του P. Torrance. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι υπάρχει τάση θετικής συσχέτισης μεταξύ του συνόλου των απαντήσεων των παιδιών στη δοκιμασία της Ευαισθητοποίησης των Αισθήσεων και των απαντήσεων στη δοκιμασία της Δημιουργικότητας, ενώ υπάρχει σημαντική συσχέτιση ανάμεσα στη δοκιμασία της Ευαισθητοποίησης των Αισθήσεων και τη Φαντασία. Επίσης υπάρχει σημαντική συσχέτιση ανάμεσα στη δημιουργικότητα και στην ικανότητα αναγνώρισης και διάκρισης ακουστικού ερεθίσματος το οποίο: 1) σύμφωνα με το θεωρητικό πρότυπο για τη δομή της νοημοσύνης του J. Guilford, μπορεί να λειτουργήσει ως προσδιοριστικό μιας μονάδας/ενότητας, 2) αποτελεί σημασιολογική πληροφορία και 3) η επεξεργασία του γίνεται κατά κύριο λόγο από το δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου. Επιπλέον, φάνηκε ότι η δοκιμασία Thinking Creatively in Action and Movement (TCAM) του P. Torrance, η οποία απ’ όσο είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιείται ερευνητικά στην Ελλάδα, δεν παρουσιάζει ιδιαίτερα προβλήματα ως προς την εφαρμογή της στην ελληνική πραγματικότητα και, επομένως, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δοκιμασία μέτρησης της δημιουργικότητας των νηπίων.
Democritus University of Thrace
