Η παιδιατρική κοινότητα φαίνεται να «αφυπνίζεται» όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια ως προς τη σημασία των διαταραχών του ύπνου στην παιδική ηλικία. Σε αντίθεση με την εκτεταμένη βιβλιογραφία που διερευνά τη σχέση ΧΝΝ και διαταραχών του ύπνου στους ενήλικες ασθενείς, στα παιδιά υπάρχουν ελάχιστες εργασίες επάνω στο θέμα. Σκοπός της παρούσας μελέτης αυτής ήταν η διερεύνηση των διαταραχών του ύπνου σε παιδιά με ΧΝΝ (παιδιά μη εξαρτώμενα από εξωνεφρική κάθαρση όσο και παιδιά υπό περιτοναϊκή κάθαρση και να συγκριθεί η συχνότητα των διαταραχών αυτών με υγιή παιδιά ) με τη χρήση ειδικού παιδιατρικού ερωτηματολογίου. Επιπρόσθετος σκοπός της μελέτης αυτής ήταν η εκτίμηση πιθανών
συσχετίσεων των διαταραχών του ύπνου σε παιδιά με ΧΝΝ με τις εκτελεστικές λειτουργίες του εγκεφάλου των παιδιών αυτών. Μελετήθηκαν συνολικά 102 παιδιά ηλικίας 5 έως 18 ετών κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ 1ης Νοεμβρίου 2015 και 30ης Μαρτίου 2017. Την ομάδα των ασθενών αποτέλεσαν 51 παιδιά με ΧΝΝ σταδίου 2-5
που παρακολουθούνται στο Παιδονεφρολογικό Τμήμα της Α΄ παιδιατρικής Κλινικής
Α.Π.Θ στο Γ.Ν.Θ. «Ιπποκράτειο». Την ομάδα ελέγχου αποτέλεσαν ίσος αριθμός υγιών παιδιών που επισκέφθηκαν ιδιωτικό παιδιατρικό ιατρείο ή εξωτερικά ιατρεία τριτοβάθμιου νοσοκομείου για τακτικό παιδιατρικό έλεγχου. Στα παιδιά με ΧΝΝ βρήκαμε αυξημένη συχνότητα εκσεσημασμένης ημερήσιας υπνηλίας σε σχέση με τα υγιή παιδιά της ομάδας ελέγχου(21,6% στη ΧΝΝ έναντι 2% στην ομάδα ελέγχου,
p=0,002). Επιπρόσθετα, σε σχέση με την ομάδα ελέγχου τα παιδιά με ΧΝΝ που μελετήθηκαν είχαν αυξημένη συχνότητα νυχτερινών αφυπνίσεων (23.9% στη ΧΝΝ έναντι 2% στην ομάδα ελέγχου, p < 0,005) και εμφάνισαν σε μεγαλύτερο ποσοστό αϋπνία (23.5% στη ΧΝΝ έναντι 3.9% στην ομάδα ελέγχου, p=0,004). Ωστόσο, η συχνότητα της διαταραχής της αναπνοής κατά τον ύπνο δεν διέφερε σημαντικά
μεταξύ των δύο ομάδων. Χρησιμοποιώντας το ερωτηματολόγιο BRIEF δείξαμε ότι τα παιδιά με ΧΝΝ είχαν αυξημένα σκορ στις 7 από τις 8 υποκλίμακες εκτίμησης της εκτελεστικής λειτουργίας (μοναδική εξαίρεση αποτέλεσε η υποκλίμακα της Εργαζόμενης Μνήμης - Working Memory). Οι επιπτώσεις στις εκτελεστικές λειτουργίες μπορούν κυρίως να αποδοθούν στις διαταραχές του ύπνου που συνοδεύουν τη ΧΝΝ. Ωστόσο, οι αρνητικές επιπτώσεις στην ικανότητα χρήσης του ελέγχου αναστολής για την κατάλληλη προσαρμογή των συναισθημάτων και της συμπεριφοράς δεν μπορούν να αποδοθούν στις διαταραχές του ύπνου και θα πρέπει σε μελλοντικές μελέτες να διερευνηθεί ο ρόλος και άλλων παραγόντων.Συμπερασματικά. τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι οι διαταραχές του ύπνου θα πρέπει συστηματικά να αναζητούνται στα παιδιά με ΧΝΝ. Επίσης, η ομάδα που παρακολουθεί τα παιδιά αυτά θα πρέπει να είναι ευαισθητοποιημένη για τις
επιπτώσεις της ΧΝΝ στις εκτελεστικές τους λειτουργίες
96 σ.
Βιβλιογραφία: σ. 57-83
Sleep disorders in children with Chronic Kidney disease (CKD) have been scarcely studied. The aims of the present study were to assess the prevalence of sleep-related disorders in children with CKD using a validated questionnaire, and to assess possible correlations with measures of executive function; the Pediatric Sleep Questionnaire
(PSQ), and the Behavior Rating Inventory of Executive Function (BRIEF)
questionnaire were completed by the parents of 51 children with CKD and 51 healthy controls. When compared to the typical group, CKD children had an increased prevalence of excessive day time sleepiness (21.6% in CKD vs. 2% in controls, p=0.002), insomnia (23.5% in CKD vs. 3.9% in controls, p=0.004) and arousals (23.9% in CKD vs. 2% in ontrols, p <0.005). Children with CKD compared to controls had elevated scores in nearly all the scales of the BRIEF questionnaire suggesting potential problems with all aspects of executive functioning except working memory; multivariate analysis suggested a significant effect of sleep on
BRIEF scales. However, differences in Behavioral Regulation Index (BRI) T scores and percentiles between controls and CKD patients remained significant after adjusting for disordered sleep (BRI pc 66.067 vs. 49.095, P=0.007, BRI T score53.487 vs. 48.588, P= 0.01) suggesting that additional factors in CKD patients may influence the child’s ability to shift cognitive set and modulate emotions and behavior via appropriate inhibitory control
Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
