A master thesis that describes an approach of a historical point of view of ecclesiastical museums in Thrace and the creation of their exhibits collections. The reason for existence of these thematic museums displays policies, interpretations of meanings and narratives, which are related with society. Within the reflection framework of museums and memory relationship, museum policy and cultural policy are similar concepts. First chapter deals with museum’s institutionalization from the late 19th century in United States. The Enlightenment movement has changed the scientific methods resulting in a redefinition of the museum’s operation in the post-war social context of 20th century. Additionally, is presented the evolution of museums from antiquity to 21st century through the following sections, Renaissance, enlightenment’s influence - 19th century, Modern museums and 21st century challenge. At the same time is presented the different evolution of museums in Hellenic territory. Second chapter attempts to identify the science of museology and the term of new museology. Initially is mentioned to typological distinction of the museums and then is listed the total number of active and non active museum institutions in the
Thracian region, focusing on creation of byzantine and ecclesiastical museums. The brief mention of the above issues is intended to ensure a smooth transition to the next chapter. Third chapter analyzes three examples of ecclesiastical museums in Thrace that belong to sacred metropolis of Xanthi and peritheorion, maronea - komotini and
Alexandroupolis - Traianopolis. In the first section is presented the historic retrospective of the study area in the byzantine period, in the ottoman period and in the newer period. In the second one is presented the historic retrospective and creation of their exhibits collections as appearances of local history. Fourth chapter reflects the issue of the dissertation Ecclesiastical narratives and museum policies: The ecclesiastical museums of Thrace as memorial sites of
performances. In try to redefine museums, basic axes of work are the individual and collective memory in the framework of ecclesiastical museums, museums as memory land in the cultural environment and the narration of Thracian guilds in the 19th and 20th century, through the heirlooms oblation. At the ending, in-depth bibliography, file sources and posts on web sites contribute to the further study of important terms of the thesis. In that regard, footnotes to the text and images from ecclesiastical museums in the supplementary part help readers understanding the issue of the above chapters without complicated searches and incomprehensible meanings and discontinuity.
Η ιστορική προσέγγιση της συγκρότησης των συλλογών τριών
παραδειγμάτων εκκλησιαστικών μουσείων στην περιοχή της Θράκης, μέσα από την οποία διακρίνεται ο λόγος ύπαρξης των συγκεκριμένων θεματικών μουσείων, αναδεικνύοντας, πολιτικές και ερμηνείες παραγόμενων νοημάτων και αφηγημάτων τα οποία συνδέονται με την κοινωνία στο πλαίσιο της θεματικής προβληματισμού «Μουσεία - Μνήμη», όπου μουσειακή πολιτική και πολιτιστική πολιτική ταυτίζονται. Στο πρώτο κεφάλαιο παρουσιάζεται η θεσμοθέτηση του όρου μουσείο, ως απόρροια της ουσιαστικής ενασχόλησης από τα τέλη του 19ου αιώνα στην Αμερική και των μεταβολών στην επιστημονική σκέψη που επέφερε ο Διαφωτισμός, οδηγώντας στην διατύπωση ορισμών, από οργανισμούς, οι οποίοι επαναπροσδιόρισαν τις λειτουργίες του, στο μεταπολεμικό κοινωνικό πλαίσιο του 20ού αιώνα. Επιπρόσθετα, παρατίθεται το χρονικό εξέλιξης των μουσειακών
ιδρυμάτων από την αρχαιότητα ως τον 21ο αιώνα με διακριτές αναφορές στις ενότητες, Αναγέννηση, Η επίδραση του Διαφωτισμού – 19ος αιώνας, Τα σύγχρονα μουσεία και η πρόκληση του 21ου αιώνα. Παράλληλα, επιχειρείται σύντομη αναφορά της διαφορετική πορείας εξέλιξης των μουσείων στην ελληνική επικράτεια. Στο δεύτερο κεφάλαιο επιχειρείται ο προσδιορισμός της επιστήμης της
μουσειολογίας και του όρου της νέας μουσειολογίας, πραγματοποιείται αναφορά στην τυπολογική διάκριση των μουσειακών ιδρυμάτων και επιχειρείται προσπάθεια καταγραφής των ενεργών μουσείων και αυτών που τελούν σε κατάσταση αναστολής
στην περιοχή της Θράκης, ανά νομό, εστιάζοντας στη δημιουργία των βυζαντινών και εκκλησιαστικών μουσείων. Η σκόπιμα μικρή επικάλυψη των παραπάνω θεμάτων αποτελεί σημείο αναφοράς για την ομαλή μετάβαση στο τρίτο κεφάλαιο. Στο τρίτο κεφάλαιο πραγματοποιείται παρουσίαση τριών παραδειγμάτων εκκλησιαστικών μουσείων στην περιοχή της Θράκης. Το Εκκλησιαστικό Μουσείο της Ι. Μ. Ξάνθης και Περιθεωρίου, το Εκκλησιαστικό Μουσείο Ι. Μ. Μαρωνείας και Κομοτηνής και το Εκκλησιαστικό Μουσείο Ι. Μ. Αλεξανδρουπόλεως και
Τραϊανουπόλεως. Σε πρώτο επίπεδο αναδεικνύεται η ιστορική αναδρομή της περιοχής μελέτης κατά την βυζαντινή περίοδο, την οθωμανική περίοδο και την νεότερη περίοδο. Σε δεύτερο επίπεδο παρουσιάζεται αναλυτικά η ιστορική αναδρομή, η σύσταση και οι συλλογές των αντικειμένων των εκκλησιαστικών μουσείων ως
εκφάνσεις της τοπικής ιστορίας. Στο τέταρτο κεφάλαιο αντικατοπτρίζεται το αντικείμενο αναφοράς του τίτλου Εκκλησιαστικά αφηγήματα και μουσειακές πολιτικές: Τα εκκλησιαστικά μουσεία της
Θράκης ως τόποι μνημονικών επιτελέσεων. Η ατομική και συλλογική μνήμη στο πλαίσιο των εκκλησιαστικών μουσείων μέσω των κειμηλίων και των αντικειμένων, τα μουσεία τα ίδια ως τόποι μνήμης εντός του πολιτιστικού περιβάλλοντος και η ανάγνωση του αφηγήματος των ισναφιών και των αδελφάτων των θρακικών κοινοτήτων μέσω των αφιερωμάτων καθίστανται βασικοί άξονες της εργασίας, στην
προσπάθεια επαναπροσδιορισμού της μουσειακότητας. Η ύπαρξη εμπεριστατωμένης βιβλιογραφίας, αρχειακού υλικού και αναρτήσεων σε δικτυακούς τόπους, τα οποία παρατίθενται ξεχωριστά, προσφέρει την δυνατότητα για περαιτέρω κατ’ επιλογή ενασχόληση με τους σημαντικούς όρους της εργασίας. Οι υποσημειώσεις ακολουθώντας τη ροή ανάγνωσης του κειμένου διευκολύνει την αντίληψη του αναγνώστη προκειμένου να αποφεύγονται άσκοπες διαδικασίες αναζήτησης. Τέλος, η παράθεση εικόνων από τα υπόψη μουσειακά
ιδρύματα και σχετικών παραρτημάτων, στο συμπληρωματικό μέρος του συγγράμματος, συμβάλλουν στην διευκόλυνση του αναγνώστη στην κατανόηση του περιεχομένου και του αντικειμένου που πραγματεύονται τα προαναφερθέντα κεφάλαια.
179 σ.
Μεταπτυχιακή εργασία
Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
