Η λατρεία της Κυβέλης στο βορειοανατολικό Αιγαίο: Λέσβος, Χίος, Λήμνος

 
Το τεκμήριο παρέχεται από τον φορέα :

Αποθετήριο :
Ιδρυματικό Αποθετήριο Ολυμπιάς
δείτε την πρωτότυπη σελίδα τεκμηρίου
στον ιστότοπο του αποθετηρίου του φορέα για περισσότερες πληροφορίες και για να δείτε όλα τα ψηφιακά αρχεία του τεκμηρίου*
κοινοποιήστε το τεκμήριο




2013 (EL)

Η λατρεία της Κυβέλης στο βορειοανατολικό Αιγαίο: Λέσβος, Χίος, Λήμνος (EL)

Ρούγγου, Κοκώνα Δ. (EL)

Θέμελης, Πέτρος (EL)
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Σχολή Φιλοσοφική Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας (EL)
Ρούγγου, Κοκώνα Δ. (EL)
Μαραγκού, Λίλα (EL)

Το υλικό για τη μελέτη της λατρείας της Κυβέλης στο βορειοανατολικό Αιγαίο αποτελούν εικοσιπέντε λίθινα γλυπτά της θεάς, φυλασσόμενα στα Αρχαιολογικά Μουσεία Λέσβου, Χίου και Λήμνου και χρονολογούμενα από τους Αρχαϊκούς έως τους Ρωμαϊκούς χρόνους, επτά επιγραφικές μαρτυρίες, καθώς και κατά χώραν σωζόμενα λείψανα, όπως το Ιερό στη Δασκαλόπετρα της Χίου, το Ιερό της Μεγάλης Θεάς στην Ηφαιστία της Λήμνου, και ένα αψιδωτό αρχαϊκό κτίριο στην πόλη της Μυτιλήνης, το οποίο ταυτίστηκε με Ιερό της Κυβέλης. Η διατριβή χωρίζεται σε δύο μέρη. Το Α΄ Μέρος, το οποίο αποτελεί τον πυρήνα αυτής της εργασίας, υποδιαιρείται σε επτά κεφάλαια. Το Β΄ Μέρος απαρτίζεται από δύο ενότητες: τον περιγραφικό κατάλογο των γλυπτών και των επιγραφών, και τις εικόνες. Στο κεφάλαιο Ι δίνεται σύντομα η ιστορία της παλαιότερης έρευνας και καταγράφονται κατά γεωγραφικές περιοχές οι σποραδικές βιβλιογραφικές αναφορές και απεικονίσεις. Στο κεφ. ΙΙ σκιαγραφείται το ιστορικό πλαίσιο των τριών νησιών από τους Προϊστορικούς χρόνους έως την Ύστερη Αρχαιότητα. Στο κεφ. ΙΙΙ παρουσιάζεται σε δύο ενότητες η προέλευση των γλυπτών και των επιγραφών με στοιχεία ιστορικής τοπογραφίας. Στο κεφ. ΙV εξετάζονται διεξοδικά θέματα τυπολογίας και εικονογραφίας των γλυπτών σε τρεις κύριες ενότητες: α. ναΐσκοι, β. αγαλμάτια και γ. ανάγλυφα. Στην α΄ ενότητα εξετάζεται σύντομα η προέλευση και τα χρόνια της δημιουργίας του ελληνικού τύπου ναΐσκου, καθώς και η σταδιακή διάδοσή του στον ελληνικό κόσμο. Κατόπιν, καταγράφονται τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των πρωΐμοτέρων μικρασιατικών ναΐσκων, και επισημαίνονται οι ομοιότητες και οι διαφορές με τους ναΐσκους από τη Χίο και τη Λέσβο. Εδώ συνεξετάζεται και το μνημείο στη Δασκαλόπετρα. Στην β΄ ενότητα εξετάζονται τα αγαλμάτια, τα οποία αποδίδουν όλα καθιστή γυναικεία μορφή. Τα αρχαϊκά αγαλμάτια εικονίζουν καθήμενη μορφή με τα χέρια στα γόνατα, και μόνον ένα από τη Λέσβο αποδίδεται με λιοντάρι στην ποδιά. Από τα αγαλμάτια του εικονογραφικού τύπου των κλασικών χρόνων, σημαντικό είναι το υστεροκλασικό γλυπτό από την Ατσική της Λήμνου, στο οποίο αναγνωρίζονται στοιχεία του Αγορακρίτειου λατρευτικού αγάλματος του Μητρώου στην αθηναϊκή Αγορά. Στην γ΄ ενότητα εξετάζονται διεξοδικά τα ανάγλυφα της θεάς. Ακολουθεί η χρονολόγηση (κεφ. V) και η απόδοση των γλυπτών σε εργαστήρια σύμφωνα με τεχνοτροπικές συγκρίσεις, θίγεται έμμεσα το πρόβλημα του χιακού εργαστηρίου και καταβάλλεται προσπάθεια για την προσέγγιση της φυσιογνωμίας της λεσβιακής πλαστικής. Στο κεφ. VI συνεξετάζονται συνθετικά τα Ιερά, οι αναθηματικές επιγραφές και ορισμένα στοιχεία, τα οποία προέκυψαν από τη μελέτη των γλυπτών. Το VII κεφ. περιέχει τα συμπεράσματα. Το κυριότερο από αυτά είναι ότι στο τελευταίο τέταρτο του 6ου αι. π.Χ. η λατρεία της Κυβέλης, η οποία εισήχθη στο βορειοανατολικό Αιγαίο από τα μικρασιατικά παράλια γύρω στο 550 π.Χ., στεγάζεται σε Ιερά, ιδρυμένα κοντά στις παρυφές και τα οχυρωματικά τείχη των αρχαίων πόλεων.

doctoralThesis

Ναΐσκοι (EL)
Αγορακρίτειος τύπος


Ελληνική γλώσσα

2013


Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Σχολή Φιλοσοφική Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας (EL)




*Η εύρυθμη και αδιάλειπτη λειτουργία των διαδικτυακών διευθύνσεων των συλλογών (ψηφιακό αρχείο, καρτέλα τεκμηρίου στο αποθετήριο) είναι αποκλειστική ευθύνη των αντίστοιχων Φορέων περιεχομένου.