Ρεαλισμός και ινστρουμενταλισμός στη φιλοσοφική σκέψη του Quine
(EL)
Αυγέλης, Νίκος
(EL)
Αυγέλης, Νίκος
(EL)
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Τμήμα Φιλοσοφίας.
(EL)
Με τον Quine, τον μεγαλύτερο αμερικανό φιλόσοφο του εικοστού αιώνα, αρχίζει η μεταθετικιστική περίοδος της αναλυτικής φιλοσοφίας. Η φιλοσοφία του θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί «πεφωτισμένος» εμπειρισμός, ένας εμπειρισμός δηλαδή χωρίς δόγματα, ο οποίος ανταποκρίνεται καλύτερα στα δεδομένα της σύγχρονης επιστήμης. Πρόκειται συγκεκριμένα για τα δύο δόγματα του νεότερου
εμπειρισμού: τη διάκριση όλων των προτάσεων σε αναλυτικές και σε
συνθετικές και τον αναγωγισμό, τη θέση δηλαδή που πρεσβεύει ότι κάθε πρόταση που έχει νόημα πρέπει να επιδέχεται αναγωγή στην άμεση αισθητηριακή εμπειρία. Μέσα από μια ένδοθεν κριτική του εμπειρισμού ο Quine υποσκάπτει τα δύο αυτά δόγματα και επαναπροσδιορίζει συνάμα τη σχέση φιλοσοφίας και
επιστήμης. Αν και συμφωνεί με τον πρώιμο Wittgenstein και τον Carnap σε ό,τι αφορά το γνωσιοθεωρητικό και σημασιολογικό καθεστώς των προτάσεων της παραδοσιακής μεταφυσικής, ωστόσο δεν ασπάζεται την αυστηρή οριοθέτηση μεταφυσικής και επιστήμης, αλλά αντιλαμβάνεται διαφορετικά τη σχέση φιλοσοφίας και επιστήμης; υπάρχει δηλαδή μια σχέση συνέχειας φιλοσοφίας και επιστήμης με την έννοια ότι όσο πιο γενικά και θεωρητικά είναι τα προβλήματα, τόσο πιο πολύ τείνουν να γίνουν φιλοσοφικά.
(EL)
