Τα προγράμματα εκπαίδευσης γονέων (σχολές γονέων) είναι σύντομες χρονικά παρεμβάσεις που στοχεύουν στην υποστήριξη και εκπαίδευση των γονέων ώστε να ασκήσουν αποτελεσματικά το γονεϊκό τους ρόλο. Δυστυχώς στην Ελλάδα τα στοιχεία που υπάρχουν σχετικά με την αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων αυτών είναι πάρα πολύ λίγα. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν: α) η διερεύνηση των χαρακτηριστικών που συμμετέχουν σε προγράμματα εκπαίδευσης γονέων τα οποία απευθύνονται στο γενικό πληθυσμό, β) η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας ενός συγκεκριμένου δομημένου σύντομου εκπαιδευτικού προγράμματος γονέων γνωστικής συμπεριφορικής προσέγγισης και γ) η διερεύνηση των απόψεων και των προσδοκιών των γονέων για το πρόγραμμα στο οποίο συμμετείχαν.Το τελικό δείγμα αποτέλεσαν 183 γονείς. Οι 120 γονείς ήταν γονείς της ομάδας ελέγχου, οι οποίοι παρόλο που ενημερώθηκαν για το πρόγραμμα εκπαίδευσης γονέων επέλεξαν να μην συμμετέχουν σε αυτό (μη συμμετέχοντες) και οι 63 γονείς ήταν γονείς της πειραματικής ομάδας οι οποίοι ενημερώθηκαν για το πρόγραμμα, και τελικά συμμετείχαν σε αυτό (συμμετέχοντες). Οι γονείς των δύο ομάδων συμπλήρωσαν: ένα φυλλάδιο συλλογής των δημογραφικών στοιχείων, το BDI, το LSI, την SCL-90-R, το STAI, το EPQ, την FACES-III και το ΕΔΕΠ. Για τη διερεύνηση των απόψεων και των προσδοκιών των γονέων για το πρόγραμμα εκπαίδευσης, χρησιμοποιήθηκε ένα ειδικά σχεδιασμένο Ερωτηματολόγιο Αξιολόγησης του Προγράμματος Εκπαίδευσης από τους Ίδιους τους Γονείς. Οι γονείς των δύο ομάδων συμπλήρωσαν τα ερωτηματολόγια πριν και αμέσως μετά την εφαρμογή του προγράμματος σχολών γονέων και διενεργήθηκαν συγκρίσεις μεταξύ των δύο ομάδων. H σύγκριση συμμετεχόντων και μη συμμετεχόντων πριν την εφαρμογή του προγράμματος αναδεικνύει ότι οι συμμετέχοντες που είναι κυρίως μητέρες, σε σύγκριση με τους μη συμμετέχοντες, δηλώνουν σημαντικά λιγότερο ικανοποιημένοι, έχουν σημαντικά μεγαλύτερα επίπεδα κατάθλιψης, νιώθουν σημαντικά μεγαλύτερη ένταση, νευρικότητα, προβληματισμό και ανησυχία στις συναισθηματικές καταστάσεις που αντιμετωπίζουν, βιώνουν σημαντικά σοβαρότερη και μεγαλύτερη ψυχολογική ενόχληση, εκδηλώνουν σημαντικά εντονότερα συμπτώματα κατάθλιψης, άγχους, θυμού και επιθετικότητας, νιώθουν σημαντικά περισσότερο ανεπαρκείς, έχουν σημαντικά περισσότερο αλλοτριωμένες σχέσεις και κρατούν σημαντικά μεγαλύτερη απόσταση στις διαπροσωπικές τους σχέσεις, εμφανίζουν σημαντικά μεγαλύτερη συναισθηματική αστάθεια και αναπτύσσουν σημαντικά υψηλότερη νευρωτική συμπτωματολογία στις διάφορες πιεστικές συνθήκες, είναι σημαντικά περισσότερο ειλικρινείς και λιγότερο τελειοθηρικοί και αναφέρουν ότι τα παιδιά τους εμφανίζουν σημαντικά υψηλότερου βαθμού προβλήματα συμπεριφοράς.H σύγκριση συμμετεχόντων και μη συμμετεχόντων πριν και μετά την εφαρμογή του προγράμματος της παρούσας μελέτης αναδεικνύει ότι το πρόγραμμα είναι τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα αποτελεσματικό και συμβάλλει σημαντικά στη βελτίωση της ευημερίας και της υποκειμενικής εκτίμησης της ικανοποίησης ζωής των γονέων, στη βελτίωση της ψυχοκοινωνικής υγείας των γονέων και στην ψυχική και κοινωνική ευημερία τους και επιφέρει σημαντική μείωση, της ενόχλησης από ψυχολογικά συμπτώματα, των αισθημάτων θυμού και της επιθετικής συμπεριφοράς, της κατάθλιψης, του άγχους, της διαπροσωπικής ευαισθησίας και της κοινωνικής επάρκειας των γονέων και της συμπεριφοράς των παιδιών τουσ.Όλοι σχεσών οι γονείς που συμμετείχαν στο πρόγραμμα δηλώνουν πολύ ικανοποιημένοι και ενθουσιασμένοι από όλους τους τομείς του προγράμματος.
(EL)
Parent training programs (parent schools) are short interventions that aim to support parents and training them so that they can practise effectively their parental role. Unfortunately the existing data related to the effectiveness of these programs is not enough in Greece. The purpose of the present study was a) the research of the characteristics of the parents that participate in universal parent training programs, b) the evaluation of the effectiveness of a specific, structured parent training program of the Cognitive Behavioral Approach and c) the research of the parents' views for the particular program they have participated in.The final sample consisted of 183 parents. 120 of them belong to the control group and although they were informed about this program, they chose not to participate in it (non-participants). The remaining 63 parents belong to the experimental group and were informed about the program and finally participated in it (participants). The parents of the two groups filled in before and immediately after the implementation of the parent training program a number of questionnaires, such as: BDI, LSI, SCL-90-R, STAI, EPQ, FACES-III, the Questionnaire of Inter-Personal and Cross-Personal Adaptation (ΕΔΕΠ) and a brochure for the collection of the demographic data. Comparisons were carried out between the two groups. A specially designed Questionnaire of Evaluation of the Training Program by the Parents was used for researching the parents’ views. The participants who are mostly mothers, as opposed to the non-participants, declare themselves to have significantly less satisfaction from certain situations of their lives, higher levels of depression and intensity feelings, nervousness, concern and anxiety in the emotional situations they encounter, more intensive symptoms of depression, stress, anger and aggression. In addition, they feel significantly more inadequate, have significantly more alienated relationships, keep significantly bigger distance in their interpersonal relationships, show significantly higher emotional instability and develop a neurotic complex of symptoms under pressing conditions in a significantly greater degree. Also, they are significantly more honest and less perfectionist and report that their children have significantly higher behaviour problems.The comparison of the participants and the non participants before and after the implementation of the present study's program shows that the program is at least effective in the short term and contributes significantly in the improvement of the satisfaction of the parents' life and the psychosocial health of the parents that participated in it, their mental and social wellbeing, their social sufficiency and in children's behavior. Furthermore, it leads to a substantial reduction of the trouble from psychological symptoms, of anger feelings and aggressive behavior, depression, stress and interpersonal sensitivity. All the participants said that were satisfied and pleased with all the domains of the program.
(EN)
