Σε μια περίοδο έντονης οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, η Εταιρική Κοινωνική Υπευθυνότητα αποτελεί μια επιχειρηματική φιλοσοφία η οποία εκτείνεται πέραν των οικονομικών υποχρεώσεων των επιχειρήσεων, υποστηρίζοντας πως οι εταιρείες θα πρέπει να συμπεριφέρονται ως ευυπόληπτοι πολίτες που ενεργούν προς όφελος της κοινωνίας. Η παρούσα εργασία έχει ως αντικείμενο μελέτης τη διερεύνηση της έννοιας αλλά και της πρακτικής εφαρμογής της εταιρικής κοινωνικής υπευθυνότητας σε ένα τομέα που αποτελεί παραδοσιακό συγκριτικό πλεονέκτημα της ελληνικής οικονομίας και συγκεκριμένα στην ελληνική και ελληνόκτητη εμπορική ναυτιλία. Αρχικά, στο πλαίσιο της κριτικής ανασκόπησης της διεθνούς επιστημονικής βιβλιογραφίας σχετικά με το περιεχόμενο της Εταιρικής Κοινωνικής Υπευθυνότητας, παρουσιάζεται η διαχρονική εξέλιξη της έννοιας, οι διαφορετικές, οι εσωτερικές και εξωτερικές της διαστάσεις, τα οφέλη από την υιοθέτησή της και τα βασικά συστήματα διαχείρισης και πιστοποίησης της εφαρμογής της. Στη συνέχεια, παρουσιάζεται αναλυτικά ο χώρος και οι ιδιαιτερότητες της παγκόσμιας και ελληνικής ναυτιλίας, παρουσιάζονται οι βασικοί συμμετέχοντες και το θεσμικό - κανονιστικό πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία τους. Με αυτό τον τρόπο σκιαγραφείται το περιβάλλον μέσα στο οποίο διερευνάται ο βαθμός στον οποίο οι ελληνικές ποντοπόρες ναυτιλιακές επιχειρήσεις αντιλαμβάνονται την έννοια της Εταιρικής Κοινωνικής Υπευθυνότητας.
Η έρευνα πεδίου που διεξήχθη με τη διακίνηση ανώνυμου ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου σε ελληνικές ναυτιλιακές επιχειρήσεις, διερεύνησε την αντίληψη της έννοιας της ΕΚΥ, τα συστήματα διαχείρισης, τη συλλογή, την έκθεση και την εξακρίβωση βασικών δεικτών της ΕΚΥ, τα προσδοκώμενα οφέλη και τα βασικά προβλήματα που δυσχεραίνουν την εφαρμογή της. Τα συμπεράσματα της έρευνας καταδεικνύουν ότι οι ελληνικές ναυτιλιακές επιχειρήσεις είναι αρκετά ενήμερες για τα θέματα που σχετίζονται με την ΕΚΥ, εκλαμβάνεται από τις ναυτιλιακές επιχειρήσεις ως ένα εργαλείο προστασίας της εταιρικής εικόνας και φήμης. Οι ναυτιλιακές επιχειρήσεις δεν χρησιμοποιούν εργαλεία αποκλειστικά για την εφαρμογή της ΕΚΥ (ISO 26000, GRI) ενώ σε σημαντικό βαθμό κάνουν χρήση των ISO 9001, ISO 14001 & OHSAS 18001. Ως βασικά εμπόδια αναγνωρίζονται η έλλειψη σαφούς και κατανοητού ορισμού της ΕΚΥ, ενώ εταιρείες οι οποίες διαχειρίζονται δεξαμενόπλοια έχουν μεγαλύτερη συναίσθηση και υψηλότερο βαθμό εφαρμογής των βασικών στοιχείων που συνθέτουν την έννοια της ΕΚΥ, έστω και αν αυτό δεν είναι πάντα συνειδητή επιλογή.
In a period of deep economic and social recession, Corporate Social Responsibility appears as a business philosophy that extends beyond the economic obligations of firms, stating that enterprises should behave as responsible citizens acting for the benefit of broader society. The present thesis investigates the content as well as the practical implementation of Corporate Social Responsibility principles within the context of Greek Oceangoing Shipping, a sector that traditionally forms one of the nation’s main economic pillars. Based on a thorough critical review of scientific literature regarding the notion of CSR, the thesis presents its historical evolution, the internal and external dimensions of the concept, the benefits expected and the main management and certification systems regarding its implementation. The thesis presents the international and Greek shipping sector, the main stakeholders involved as well as the multidimensional legal and statutory framework that shapes the shipping environment, thus setting the scene within which the investigation of CSR awareness and implementation by Greek Shipping companies takes place.
The field research which was based on the analysis of an anonymous electronic questionnaire, to which 74 companies replied, investigated the content that Greek Shipping companies attribute to CSR, the expected benefits, the management systems used to collect, report and certify CSR implementation and the main obstacles associated with the above operations. Results indicate that Greek Shipping Companies are quite aware of CSR principles, considering them mainly as means of protecting corporate image. The use of specialized management systems and CSR indicators such as ISO 26000, GRI is rather limited with current practices being limited to broader tools such as ISO 9001, ISO 14001 & OHSAS 18001. The main obstacles identified are the lack of a coherent and specific definition of CSR, while shipping companies operating tanker fleets or mixed fleets including Tankerships were found to have higher levels of CSR understanding and implementation
