Η οστεοπόρωση είναι ένα συστηματικό νόσημα, που προσβάλλει κυρίως τις γυναίκες της λευκής φυλής. Η παθογένεια της είναι πολύπλοκη και πολυπαραγοντική. Οι συνέπειες του νοσήματος είναι σημαντικές τόσο σε οικονομικό όσο καισε κοινωνικό επίπεδο. Έχει εκτιμηθεί ότι το κόστος της ενδονοσοκομειακής και εξωνοσοκομειακής περίθαλψης για τα Ευρωπαϊκά συστήματα υγείας ανά έτος είναι περίπου 36 δις ευρώ και αναμένεται να υπερδιπλασιαστεί στα επόμενα 50 έτη. Οι ασθενείς που πάσχουν από οστεοπόρωση δυσκολεύονται να εκπληρώσουν τις προσωπικές τους ανάγκες, ενώ ένα κάταγμα του ισχίου αυξάνει κατά πολύ το ποσοστό θνησιμότητας. Επιπρόσθετα, οι πολλαπλοί παράγοντες που εμπλέκονται στην αιτιοπαθολογία, τα αδιευκρίνιστα ακόμη σημεία της παθογένειας της, καθώς και η υψηλή συχνότητα του νοσήματος (ιδιαίτερα όσον αφοράστις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες της λευκής φυλής), σε συνδυασμό με τις δυσκολίες μελέτης του νοσήματος απευθείας στον άνθρωπο, κάνουν επιτακτική την ανάγκη για περαιτέρω έρευνα του νοσήματος σε ζωικά πρότυπα. Τα ζωικά πρότυπα θα πρέπει να εκπληρώνουν κάποιες βασικές προϋποθέσεις: θα πρέπει να είναι εύκολα διαθέσιμα στα ερευνητικά κέντρα, να είναι ευάγωγα και προσαρμόσιμα στους πειραματικούς χειρισμούς, το κόστος απόκτησης και συντήρησης να είναι χαμηλό, το μέγεθος τους να είναι τέτοιο έτσι ώστε να μη χρειάζονται ειδικές εγκαταστάσεις για την πραγματοποίηση των πειραματικών πρωτοκόλλων, αλλά ταυτόχρονα να είναι εύκολη η λήψη των βιολογικών υλικών, η πραγματοποίηση των πειραματισμών να είναι όχι μόνο σύννομη, αλλά και κοινωνικά αποδεκτή και θα πρέπει να αναπαράγουν με αξιοπιστία το νόσημα. Όσον αφορά στην αξιόπιστη αναπαραγωγή της οστεοπόρωσης στα ζωικά πρότυπα θα πρέπει να γνωρίζουμε, για το κάθε ζωικό είδος ξεχωριστά, τις ιδιαιτερότητες του σκελετού του. Στην έρευνα της οστεοπόρωσης έχουν χρησιμοποιηθεί διάφορα ζωικά πρότυπα, όπως τα τρωκτικά,οι κόνικλοι, οι σκύλοι, τα πρόβατα και τα πρωτεύοντα. Πειραματικά πρωτόκολλα που έχουν χρησιμοποιηθεί στα ζωικά πρότυπαγια την εγκατάσταση οστικής απώλειας περιλαμβάνουν ορμονικές παρεμβάσεις (ωοθηκεκτομή, ορχεκτομή, υποφυσεκτομή,παραθυρεοειδεκτομή), ανενεργησία, πρόκληση οστικής απώλειας με κατάχρηση αλκοόλ, καθώς και διατροφικές παρεμβάσεις. Μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την εκτίμηση της οστικής μάζας στα ζωικά πρότυπα περιλαμβάνουν τους βιοχημικούς δείκτες, την οστική πυκνομετρία, τη μαγνητική τομογραφία, την ιστομορφομετρία και τη μηχανική αντοχή των οστών.
(EL)
Osteoporosis is an important systemic disorder, affecting mainly Caucasian women, with a diverse and multifactorial aetiology. A large variety of animal species, such as rodents, rabbits, dogs, sheep and primates, have been used as animal models in osteoporosis research. Their use enhanced our understanding on the etiology of osteoporosis. Additionally, many therapeutic regimes have entered clinical practice after evaluation on animal models. Experimental protocols leading to bone loss include hormonal interventions (ovariectomy, orchidectomy, hypophysectomy, parathyroidectomy), immobilization, alcohol abuse osteoporosis and osteoporosis induced by food manipulation. Methods of bone mass evaluation, used on animal models, are biochemical markers, densitometry, magnetic resonance imaging, histomorphometry and bone mechanical testing.
(EN)
