To Νοέμβριο του 2006 στάλθηκαν ερωτηματολόγια με θέμα τη λεισμανιωση του σκύλου (ΛΣ) σε 1.144 Έλληνες κτηνιάτρους που ασχολούνταν αποκλειστικά ή μερικώς με τα ζώα συντροφιάς, για να επιστραφούν τελικά τα 201 (17,6%) από αυτά. Η συχνότητα ανταπόκρισης δεν διέφερε σημαντικά μεταξύ των εννιά γεωγραφικών διαμερισμάτων της χώρας. Η ελάχιστη, μέση και μέγιστη συχνότητα διάγνωσης της ΛΣ σε ετήσια βάση ήταν 0,98%, 3,30% και 7,46%, αντίστοιχα, για το σύνολο της χώρας. Η συχνότητα διάγνωσης ήταν μικρότερη στην Κρήτη, ακολουθούμενη από τα νησιά του Αιγαίου και στη συνέχεια τη Μακεδονία, σε σχέση με την Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλάδα-Εΰβοια και τη Θεσσαλία. Οι περισσότεροι κτηνίατροι (70,4%) εργάζονταν σε περιοχές όπου η ΛΣ ήταν ενδημική και ο αριθμός των νέων περιστατικών και των περιστατικών που βρίσκονται υπό θεραπεία/παρακολούθηση αυξάνονταν ή έμενε στάσιμος τα τελευταία χρόνια. Οι συχνότερες κλινικές εκδηλώσεις ήταν η απώλεια του σωματικού βάρους, η περιφερική λεμφαδενομεγαλια, η αναιμία και η αποφολιδωτική δερματίτιδα με ή χωρίς αλωπεκία, ενώ συχνά η ΛΣ συνυπήρχε με διάφορα άλλα λοιμώδη-παρασιτικά νοσήματα και παθήσεις και ιδιαίτερα την ερλιχιωση και τη διροφιλαριωση. Τα αποτελέσματα των μη ειδικών εργαστηριακών εξετάσεων, όπως οι βιοχημικές, η αιματολογική και η ανάλυση των ούρων έστρεφαν την υποψία στη ΛΣ, η επιβεβαίωση της οποίας βασικά στηριζόταν στις ορολογικές εξετάσεις (εμπορικά kit ταχείας ορολογικής εξέτασης, έμμεσος ανοσοφθορισμός, ELISA) και λιγότερο συχνά στηνάμεση παρασιτολογική εξέταση και την PCR. Για τη θεραπεία του νοσήματος χρησιμοποιούνταν κυρίως η αλλοπουρινόλη και οι πεντασθενεις ενώσεις του αντιμονίου, τις περισσότερες φορές σε συνδυασμό, και λιγότερο συχνά η μετρονιδαζόλη, η κετοκοναζόλη, η αμφοτερικινη Β, οι φθοριοκινολόνες και η αμινοσιδινη. Οι πεντασθενεις ενώσεις του αντιμονίου προκαλούσαν συχνότερα παρενέργειες, για να ακολουθήσει η αμφοτερικινη Β και αρκετά σπανιότερα η αλλοπουρινόλη. Οι παρενέργειες αυτές ήταν η αίτια διακοπής της θεραπείας στο 14% περίπου των περιστατικών. Το σημαντικότερο και ένα από τα συχνότερα κριτήρια για τη διακοπή της θεραπείας ήταν το αρνητικό αποτέλεσμα της ορολογικής εξέτασης, σε συνδυασμό με τη βελτίωσητης κλινικής εικόνας και τα αποτελέσματα των συνήθων εργαστηριακών εξετάσεων, ενώ οι περισσότεροι κτηνίατροι επαναλάμβαναν τη θεραπεία μόνο όταν διαπίστωναν υποτροπή των συμπτωμάτων. Η ευθανασία προτεινόταν από μικρό σχετικά αριθμό κτηνιάτρων, αλλά τελικά κρινόταν ότι είναι αναγκαία στο 10% περίπου των σκύλων που είχαν υποβληθεί σε θεραπεία. Η χρήση εντομοκτόνων ή/και εντομοαπωθητικών ουσιών στους σκύλους ήταν εκτεταμένη και συχνά συνδυαζόταν με άλλα προληπτικά μέτρα, όπως είναι η φύλαξη του ζώου μέσα στο σπίτι τις νυχτερινές ώρες και η λεπτή σίτα στα παράθυρα. Όλοι σχεδόν οι κτηνίατροι ενημέρωναν τους ιδιοκτήτες για τη σχέση της ΛΣ με τη δημόσια υγεία, γεγονός που τις περισσότερες φορές δε λειτουργούσε αποτρεπτικά στην ανάληψη θεραπευτικής προσπάθειας.
(EL)
On November 2006, a total of 1,144 questionnaires related to various aspects of canine leishmaniosis (CanL) were mailed to Greek companion animal practitioners. The overall return rate was 17.6% (201/1,144) and did not differ among the nine geographical areas of the country where their practices were located. The global minimum, average and maximum frequency of CanL diagnosis, on a year-round basis, were 0.98%, 3.30% and 7.46%, respectively; these figures were lower in Crete, followed by Aegian islands and then by Macedonia, compared to Péloponnèse, Central Greece (including Evoia) and Thessaly. Most of the veterinarians (70.4%) were practicing in endemic areas of the disease with the number of new cases and cases under treatment reported to remain stable over the past years. The most common clinical manifestations of CanL reported were the progressive loss of body weight, peripheral lymphadenomegaly, anemia and exoliative dermatitis with or without alopecia; concurrent diseases, especially ehrlichiosis and dirofilariosis, were also commonly witnessed. The abnormal results of non-specific laboratory examinations, such as haematology, serum biochemistry and urinalysis raised the suspicion of CanL that was subsequently confirmed mainly with serology (in-office rapid screening tests, indirect immunofluorescence, ELISA) and less often with lymph node smear microscopy and PCR. Allopurinol and pentavalent antimonials, usually in combination, and less frequently metronidazole, ketoconazole, amphotericin B, fluoroquinolones or aminosidine were employed as antileishmanial medication in the cases undergone treatment. Pentavalent antimonials were associated with a higher frequency of side effects, followed by amphotericin B, whereas allopurinol was better tolerated. Side effects necessitating the discontinuation of treatment were accounted in approximately 14% of the treated dogs. The discontinuation of treatment was mainly based on serology, although additionalcriteria, such as the clinical improvement or cure, and the normalization of routine laboratory results, were also taken into account. The majority of practitioners repeated the treatment in the advent of a clinical relapse of their cases. Euthanasia was initially suggested by a few veterinarians, but eventually it was necessary in approximately 10% of the treated dogs. The widespread use of insecticides and/or insect repellents, with or without taking additional preventative measures, such as keeping the dog indoors during the night and applying a fine mesh on the screens, was also recorded. Finally, almost all the practitioners made dog owners aware of the public health issues associated with CanL; however, in most of the cases such information did not deter the owners from accepting treatment of their dogs.
(EN)
